Урысые кIэлэцIыкIу гупчэу «Орленкэм» Адыгэ къэралыгъо университетым наукэм и Фестиваль щыригъэкIокIыгъ, ащ Урысыем ишъолъыр 83-мэ, Абхъазым, Белоруссием ыкIи Узбекистан къарыкIыгъэ нэбгырэ мини 3-м ехъу хэлэжьагъ. Ахэм ахэтыгъэх Адыгеим щыщ кIэлэцIыкIу 18.

Зы мафэм кIэлэцIыкIу зыгъэпсэфыпIэм тематическэ площадкэ 40 фэдиз щызахащагъ, ахэм ахэлэжьэгъэ кIэлэеджакIохэр джэгукIэ ыкIи интерактивнэ шапхъэм илъэу хьисапым, ащ иприложениехэм, биологием, физикэм, астрофизикэм, химием ыкIи IT-м нахь куоу нэIуасэ афэхъугъэх. Фестивалым къыдыхэлъытагъэу команднэ чемпи­онатэу рагъэкIокIыгъэм интеллектуальнэ джэгукIэхэр ыкIи зэнэкъокъухэр хэтыгъэх.
Наукэм и Фестиваль кIэлэцIыкIухэр шIэныгъэлэжьхэм аIукIэнхэмкIэ ыкIи наукэм зегъэушъомбгъугъэнымкIэ амалышIоу щыт. ЗэIухыгъэ лекциехэм къя­джагъэх биологие шIэныгъэхэмкIэ докторэу, РАН-м и Палеонтологичесэ институтэу А.А. Борисяк ыцIэ зыхьырэм инаучнэ IофышIэу, М.В. Ломоносовым ыцIэ зыхьырэ МКъУ-м биологиемкIэ ифакультет ипрофессорэу Андрей Журавлёвыр ыкIи физикэ-хьисап шIэныгъэ­хэмкIэ кандидатэу, РАН-м и Хьисап институтэу В.А. Стекловым ыцIэ зыхьырэм илабораторие ипащэу, АКъУ-м и Кавказскэ хьисап гупчэ инаучнэ IофышIэ шъхьаIэу Николай Андреевыр.
Андрей Журавлёвым къышIыгъэ лекциеу «Псаухэм анахь псаухэр: мегалодоныр ыкIи нэмыкIхэр» зыфиIорэр илъэс миллион пчъагъэкIэ узэкIэIэбэжьмэ псэушъхьэу щыIагъэхэм афэгъэхьыгъагъ — анахь организмэ цIыкIухэм къащыублагъэу узыгъэщтэрэ акулэ ин дэдэхэм анэсэу. ШIэныгъэлэжьым къы­Iотагъ щыIэныгъэм эволюциеу къыкIугъэр, тхыкъупшъхьэ псэушъхьэмэ зэхъо­кIыныгъэу афэхъущтыгъэхэр, ахэр къэ­нэжьынхэм пае шIыкIэ-амалэу къызфагъэфедэщтыгъэхэр, нэмыкIхэри. КIэлэцIыкIухэм ашIагъ ихтиозаврэм ышъо зыфэдагъэр, калорие пчъагъэу зы мафэм мегалодоным ищыкIэгъагъэр, лъакъо зиIэ блэхэм теплъэу яIагъэр, фэшъхьаф къэбар гъэшIэгъоныбэу палеонтологхэм къычIагъэщыжьыгъэхэр.
Мафэ къэс цIыфхэр зэуалIэхэрэ хъу­гъэ-шIагъэхэм хьисапым щыщэу «ахэлъыр» кIэлэеджакIомэ Николай Андреевым къафиIотагъ. Ащ илекциеу «Тыкъэзыуцухьэрэ дунаим хьисапым щыщэу хэлъыр» зыфиIорэм едэIугъэхэр щыгъуа­зэ хъугъэх параболическэ шапхъэ антеннэм зыкIиIэм, къухьэлъатэхэрчы- жьэу быбыхэ хъумэ картэмкIэ агъэ­нэфэгъэ гъогум зыкIытекIыхэрэм, лэгъуп­къопсыр зэрэзэхэтым ыкIи нэмыкIыбэхэм.
Режиссерэу Ольга Ажнакинам тырихыгъэ документальнэ фильмэу «Хьисапыр шIу зылъэгъугъэхэр» зыфиIорэр афэгъэхьыгъагъ хьисапым зищыIэныгъэ фэзыгъэхьыгъэ зэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьхэм. Искусственнэ интеллектым игъэпсын, хэгъэгум итехнологическэ суверенитет адэлэжьэрэ шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэхэр кином иавтор фильмым хигъэхьагъэх, хьисапыр къызфагъэфедэзэ дунаир нахь шIагъо зышIыхэрэр ащ тетэу кIэлэеджакIомэ арагъэлъэгъугъэх.
Урысые проектэу «Наукэм тыкъеуцухьэ. IофыгъуакIэхэм якъызэIухын лъытэгъэкIуатэ» зыфиIорэм къыдыхэлъы­тагъэу ыкIи гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэм­рэкIэ Урысыем и Министерствэ игрант яIэпыIэгъоу наукэм и Фестиваль зэхащагъ. Ар джащ фэдэу наукэм ыкIи технологиехэм яилъэсипшI Iофтхьабзэхэм ахэлъытагъ, ипшъэрылъ шъхьаIэр — кIэ­лэеджакIохэр научнэ творчествэм хэщэгъэнхэр, ащ федэ къызэритырэм дакIоу гъэшIэгъонэу зэрэщытыр зэхягъэ­шIэгъэныр ары. КъыкIэлъыкIорэ фестивалыр Урысые кIэлэцIыкIу гупчэу «Орленкэм» Iоныгъом и 17-м щыкIощт.