ООН-м зэригъэнэфагъэм тетэу илъэс къэс шышъхьэIум и 19-р шIушIэ IэпыIэгъум и Дунэе мафэу хагъэунэфыкIы. Мы мафэм шIушIэным зиIахьышIу хэзышIы­- хьагъэхэр агъашIох, джащ фэдэу япшъэрылъхэр агъэцакIэзэ зищыIэныгъэ зытыгъэхэр агу къагъэ­кIыжьых. Адыгэ Республикэр шIушIэ IэпыIэгъум иугъоин чанэу хэлажьэрэмэ ащыщ.

ШIушIэ IэпыIэгъум и Дунэе мафэ къэралыгъо мэфэкIэу щытэп. Мыр мэхьанэшхо зиIэ Iофтхьабзэу тищыIэныгъэ къыхэуцуагъ.
ШIушIэ организациехэу зэрэдунаеу Iоф щызышIэхэрэм цIыф миллион пчъа­гъэмэ ящыкIэгъэ IэпыIэгъур арагъэгъоты. ЯщыIэныгъэ емыблэжьхэу зэо зэпэуцужьхэм ащыIэхэм ыкIи тхьамыкIагъо къызфыкъокIыгъэхэм адэIэпыIэх. Мы IофшIэныр псапэу дунаим тетхэм ахалъы­тэми, щынагъохэм ащыщ.
Аужырэ илъэсхэм шIушIэным пылъ цIыфхэм япчъагъэ нахьыбэ хъугъэ. Мыхэм ыкIи шIушIэным пылъхэу хэкIодагъэхэм мы мэфэкIыр афагъэхьы. Мы аужырэ илъэсипшIыр пштэмэ, ошIэ-дэмышIэ тхьамыкIагъохэм язэрар зэкIыгъэ­хэм япчъагъэ хэхъуагъ ыкIи илъэс къэс ахэм нэбгырэ миллион 211-рэ фэдиз ахэкIуадэ.

Урысые политическэ партиеу «Единэ Россием» ишъолъыр къутамэу Адыгеим щыIэм иштаб епхыгъэу шIушIэ IэпыIэгъум фэгъэзэгъэ гупчэм Iоф ешIэ.
Шъолъыр къутамэм игъэцэкIэкIо комитет ипащэу АфэшIэгъо Рэмэзан тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, мы уахътэм ехъулIэу волонтер 46-рэ фэдизмэ гупчэм Iоф щашIэ. Ахэр къыхагъэлажьэхэзэ Адыгеим икIыгъэхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм шIушIэ IэпыIэгъур афарагъащэ.
— Адыгеим щыщхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэр зэрэтщымыгъуп­шэхэрэр, тызэракъотыр зэхашIэнэу ыкIи агу къыдэтщэенэу ары зыуж титыр, — еIо АфэшIэгъо Рэмэзан.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер зырагъэжьагъэм къыщыублагъэу тидзэкIолIхэу ащ къулыкъур щызыхьыхэрэм АР-м и ЛIышъхьэ ынаIэ атет, ящыкIагъэу къызкIэлъэIу­хэрэр зэкIэ афарегъащэ. ГущыIэм пае, КъумпIыл Мурат иунашъокIэ къащэфыгъэ УАЗ-хэм яIункIыбзэхэр радиационнэ, химическэ ыкIи биологическэ зыухъумэжьынымкIэ дзэ частьхэм ащыщ ратыжьыгъэх.

Адыгеим икIыгъэхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэм гъэре­кIо автомобили 5 афатIупщыгъ. Мыхэр республикэ бюджетым иахъщэкIэ ащэфыгъэх. Ахэм ямызакъоу, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер зырагъэжьагъэм къыщыублагъэу техникэ зэфэшъхьафэу, щыгъынэу, гъомылапхъэу, нэмыкI пкъы­гъоу тонн мин 250-м ехъурэр афарагъэ­щагъ. ШIушIэ IэпыIэгъум иугъоин цIыф­хэр, бизнесым пылъхэр, лъэкI зиIэхэр къыхэлэжьагъэх.
Джащ фэдэу Адыгеим щагъэхьазырыгъэ шIушIэ IэпыIэгъур Курскэ хэкум ащагъ. Ар партиеу «Единэ Россиер» япащэу, республикэм щыпсэухэу гупыкI зиIэхэм, социальнэ пшъэдэкIыжь зыхьырэ сатыум илIыкIохэм, волонтер организациехэм къаугъоигъ. ЗэкIэмкIи ар тонн 20 мэхъу, ащ хэхьэх зэшъохэрэ псы къабзэмрэ псы IэшIумрэ, дагъэр, адыгэ къуаер, пынджыр, щыгъынхэр ыкIи нэмыкIыбэу чIыпIэ къин ифэгъэ цIыфхэм къафэфедэн ылъэкIыщтхэр. Джащ фэдэу ащагъэхэм ахэлъых Урысые народнэ фронтым ыгъэхьазырыгъэ зэраухъумэрэ хъытыу 80-р.
— Курскэ хэкум тыригъус! — къащитхыгъ исоциальнэ нэкIубгъохэм Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. — Неонацистхэм лые зэрахыгъэ цIыфхэм IэпыIэгъу ягъэгъоты­гъэным пае тфэлъэкIырэр тшIэным тыпылъ. Адыгеир, къэралыгъом инэмыкI шъолъырхэм афэдэу, къин хэфагъэхэм зэрэфэ­лъэкIэу адэIэпыIэ.

Лъэпкъ программэхэм япхырыщынкIэ общественнэ ыкIи къэралыгъо къулыкъу пстэуми яIоф­шIэн зэдегъэштэгъэнымкIэ «Единэ Россием» мэхьанэшхо иIэу сэлъытэ. ТиIофшIэн джащ фэдэу иIахьышхо хэлъ волонтер купхэм адэлэжьэгъэнымкIэ Координационнэ гупчэми. Волонтерхэм, сатыушI зэхэтхэм, хъыз­мэтшIапIэхэм, Адыгеим щыпсэухэу шIу зышIэ зышIо­игъохэм яшIуагъэкIэ Курскэ хэкум щыпсэухэрэм ящыкIагъэр тыугъо­ин тлъэкIыгъ. ЩыIэныгъэм чIыпIэ къин ригъэуцуа­гъэхэм IэпыIэгъу тапэкIи яд­гъэкIыщт. Сицыхьэ телъ тыгу зэрэзэфэузырэм ыкIи тызэрэзэдеIэжьырэм Урысыем щыпсэу­хэрэм языкIыныгъэ зэригъэпытэщтым!

Р. АфэшIагъом къызэриIотагъэмкIэ, хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьагъэм щыублагъэу шIушIэ IэпыIэгъу тонн 3800-рэ фэдиз тидзэкIолIхэм афарагъэщагъ. Апэрэ илъэсхэм гъомылапхъэхэр, псыр ыкIи зызэратхьакIырэ пкъыгъохэр афащэщтыгъэхэмэ, джы нахьыбэу къызыкIэупчIэхэрэр зызэраухъумэрэ хъытыухэр ары. Ахэр дзэкIолI­хэмкIэ IэпыIэгъушхоу щыт. Ащ къыхэкIэу ахэр зыхашIыкIырэ кIапсэр бэу ащэфы, нэужым волонтерхэм ахэм хъытыухэр ахашIыкIы. Зэ къэщэгъум тоннрэ ныкъо­рэ яхьылъагъэу кIапсэ къащэфы. Зы тонным сомэ миллион фэдиз ыуас. Зы дзыом телъытагъэу метри 6 якIыхьагъэу ыкIи метри 3 яшъомбгъуагъэу хъытыу 70-рэ фэдиз ахашIыкIы.
— ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьагъэм иапэрэ мафэм къыщыублагъэу ти­дзэкIолIхэу мыщ хэлажьэхэрэм тадэIэпыIэ, ау ар зыми къыщытIощтыгъэп. 2022-рэ илъэсым бжыхьэм мобилизациер къы­зежьэм волонтер купхэр зэхащэхэу аублагъ. Нэужым АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат пшъэрылъ къытфишIи, Фонд зэхэтщагъ. Ащ иIофшIэн къыхэлажьэх хъызмэтшIапIэу рес­публикэм итхэр, гупыкI зиIэ цIыфхэр. Къуаехэр къыдэзы­гъэкIыхэрэм я Ассоциацие, пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъу­нэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Картонтарэми», нэмыкIхэми яшIогъэшхо къагъакIо, — къыIуагъ Рэмэзан.
— Мы илъэсыр пштэмэ, сомэ миллиони 6 зытефэгъэ IэпыIэ­гъур тидзэкIолIхэм аIэкIэдгъэ­хьагъ, — лъегъэкIуатэ игущыIэ гъэцэкIэкIо комитетым ипащэ. — Ежь волонтер купхэм къытаIо мазэм ящыкIэгъэщтыр зыфэдизыр. Ащ телъытагъэу тефэщтыр ятэты. Купхэр щыIэх нэбгырэ 50 фэдиз хъухэу, ахэм ателъытагъэу хъытыоу ашIырэм ипчъагъи зэфэшъхьаф. Тэ пшъэрылъэу зыфэдгъэуцужьырэр Адыгеим ис волонтерхэу IэпыIэгъу языгъэкIы зышIоигъохэр мы Iофтхьабзэм къыхэдгъэлэжьэнхэр ары. Ахэр зэкIэ мылъкукIэ къыбдеIэ­шъущтхэп, ау аIэкIэ, якъарыукIэ яшIуагъэ къыуагъэкIыным фэхьазырых.
Хъытыухэм анэмыкIэу волонтерхэм парафиныр агъэткIузэ ащ шэф остыгъэ­хэр хашIыкIых. ДзэкIолIхэм шхыныр агъэстырыжьынымкIэ ыкIи зычIэс чIыунэхэр агъэнэфынхэмкIэ ар IэпыIэгъушIу. Ащ нэмыкIэу псым нахьыбэу къыкIэлъэ­Iух. Джащ фэдэу мэфэкI мафэхэм гъомылэпхъэ кIэщыгъохэр афарагъащэ.
Рэмэзан къызэриIуагъэмкIэ, бэмышIэу мотоциклэ 20 фэдиз ыкIи квадроциклэхэр тидзэкIолIхэм къафащэфыгъэх. Ахэр нахь зыфаехэм къакIэлъэIух, ежьхэм ямашинэкIэ къэкIохэшъ, ащэ. Зэщэгъум хъытыу тонн 50 фэдиз арагъащэу къы­хэкIы. БэмышIэу машIор зэрагъэкIосэжьырэ Iэмэ-псымэхэр къафащэфыгъэх. Ахэр мэшIо топым фэдэу щытых, машIор къызэханэмэ къэо ыкIи егъэкIосэжьы.
Урысые политическэ партиеу «Единэ Россием» ишъолъыр къутамэу Адыгеим щыIэм иштаб Донецкэ, Луганскэ народнэ республикэхэм къарыкIыжьыгъэхэм IэпыIэгъу аригъэкIыщтыгъ. Нэужым хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер къызежьэм тидзэкIолIхэм адэIэпыIэнэу ыублагъ.
Ахэм анэмыкIэу Тырнауз етIэпсэу къехыгъэм къыхэкIэу цIыфхэр къиныгъо зыхафэхэм шIушIэ IэпыIэгъоу зашъохэрэ псы бэшэрэб мини 10 фэдиз, ащ нэмыкIэу псы IэшIур, зэрэпщэрыхьэхэрэ дагъэр, зызэратхьакIырэ сабынхэр афарагъэщагъэх.
Шъолъыр къутамэм игъэцэкIэкIо комитет ипащэу АфэшIэгъо Рэмэзан къы­зэриIуагъэмкIэ, шIушIэ IэпыIэгъур джыри лъагъэкIотэщт, тидзэкIолIхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэ­хэрэм ящыкIагъэр зэкIэ арагъэгъотыным рес­публикэм ипащэхэм анаIэ тырагъэтыщт.
«ШIу зышIэрэм ишIушIэ кIодырэп», «ШIу зышIэрэм шIу фыщылъ» аIо адыгэ гущыIэжъхэм. Адыгеим щыпсэухэу шIушIэным, псэпагъэм пылъхэм уарыгушхон фае. Непэ къэралыгъор зэрыт чIыпIэ къиным нафэ къытфишIыгъ цIыф лъэпкъ пстэури зэкъотынхэ зэрэфаер. ТидзэкIолIхэм ТекIоныгъэ къыдахынэу, псаухэу яунагъохэм къагъэзэжьынхэу афэтэIо.
КIАРЭ Фатим.