Гъэмафэм имэфэ анахь фабэхэр кIуагъэхэу къытшIошIыми, гопэгъу хъоу, урамым утехьан умылъэкIэу, жьы къэщэгъур хьылъэ къытщыхъоу джыри бэрэ къыхэкIы. Тыгъэпс мэфэ ошIухэм фабэр градус 33-м къехъу.

Пчыхьэрэ нахь къэучъыIатэ зэрэхъу­гъэм ишIогъэшхо къэкIуагъ. Ау щытми, къызэкIэлъыкIогъэ мэфэ жъоркъыхэр япсауныгъэкIэ къызэмыкIугъэхэр щыIэх. Ащ фэгъэхьыгъэу гущыIэгъу тыфэхъугъ Мыекъопэ къэлэ сымэджэщым неврологиемкIэ иотделение ипащэу Барцо Азэ.
— Аза, мы мэфэ фабэхэм къышъо­олIэрэ сымаджэхэм япчъагъэ хэхъуа­гъа? Отделениер сыдэущтэу ахэм афырикъура?
— КъытэуалIэрэр зэкIэ чIэфэ, чIыпIэу тиIэр афырекъу. Мэфэ фабэхэм къы­тэолIагъэхэм япчъагъэ гурыт ­гъунапкъэмэ ашIокIыгъэп. ГущыIэм пае, 2025-рэ илъэсым имэзихэу пыкIыгъэм отделением нэбгырэ 287-рэ къеолIагъ. БлэкIыгъэ илъэсым мыщ фэдэ иуахътэ къы­тэолIагъэхэм япчъагъэ ар нэбгыриблыкIэ нахьыб. Шъыпкъэ, ныбжь зиIэхэу инсульт къызэуагъэхэм ыкIи ащ ыпкъ къикIэу зидунай зыхъожьыхэрэм япчъа­гъэ хэхъуагъ. Ау ащ емылъытыгъэу, зэкIэмкIи инсультым илIыкIыхэрэм япчъагъэ къыщыкIагъ. Адыгеим имызакъоу Урысыем инэмыкI шъолъырхэми ащ фэдэу ащагъэунэфы. Сыд ар зэпхыгъэр? ЦIыфхэр нахь зыфэсакъыжьыхэ хъугъэ. Iоф зышIэхэрэр япсауныгъэ нахь лъэплъэх. Ашхырэм, япсэукIэ зыфэдэм гъунэ лъафы. Къягоощтхэм анаIэ тырагъэты, къэбар жъугъэм иамалхэм псауныгъэм ишапхъэу къащыраIотыкIыхэрэм яшIогъэшхо къэкIо. Диспансеризациер IэзапIэхэм игъэкIотыгъэу ащэкIо. Къэралыгъом ащ мэхьанэшхо реты, псауныгъэм къыщымыкIэным фэшI ищыкIэгъэ уплъэкIунхэр игъом зэхащэх. ГущыIэм пае, инфаркт, инсульт зиIагъэхэм ­Iэзэгъу уцэу лъыдэкIуаер къезгъэхыхэрэр, шъоу­щыгъоу лъым хэлъым хэзымыгъахъо­хэрэр, холестериныр зыпкъ изыгъэтырэр ыпкIэ хэмылъэу мазэ къэс илъэситIурэ къараты. Зигугъу къэсшIыгъэ узхэр ятIонэрэу къямыолIэжьынхэм фэшI ахэм яшIогъэшхо къэкIо.

— НеврологиемкIэ отделением зызэхащагъэм щыублагъэу хэхъоныгъэ­хэр фэхъугъэха?
— Отделением 1978-рэ илъэсым щегъэжьагъэу Iоф ешIэ. 2012-м лъынтфэуз отделениер мыщ къыщызэIуахыгъ, гъэлъэшыгъэ терапием ипалатэ ащ игъус (ПИТ). Нэбгырихмэ ащяIэзэшъунхэу ащ къыдилъытэщтыгъ. Непэ отделением нэбгырэ 59-рэ чIэфэн ылъэкIыщт. Инсульт къызэогъэ нэбгырэ 30-мэ тыщяIэзэшъущт. IэпыIэгъу псынкIэм къызэрэтфищэхэрэм имызакъоу, ежь-ежьырэу къа­кIохэрэри тэштэх, IэзапIэми къытфегъакIох. Къатибгъоу зэтет сымэджэщым иэтажитIу тIыгъ. Отделением Iэ­зэгъу физкультурэм изалитIу хэт, ащ уахътэм диштэрэ Iэмэ-псымэхэр чIэтых. Психологми, психиатрэми тисымаджэхэм Iоф адашIэ. Кардиологрэ реанимато­логрэ джащ фэдэу щэлажьэх гъэлъэшыгъэ терапием ипалатэ епхыгъэхэу. Врачиблырэ дежурантэу тIурэ отделением Iутых. Гурыт ыкIи младшэ медицинэ IофышIэхэм тафэныкъу. Мыекъопэ къэ­ралыгъо технологическэ университетым и медицинэ Институт педиатриемкIэ ыкIи Iэзэн IофымкIэ ифакультетхэм ястудентхэр санитархэу, медбратхэу, медсестрахэу тиотделение щэлажьэх, лъэшэу IэпыIэгъу къытфэ­хъух, ащкIэ тафэраз. Мыгъэ УЗИ зэрашIырэ пкъыгъуитIу, «вертикализатор» ыкIи «пневмомассажор» зыфиIорэ медицинскэ Iэмэ-псымакIэхэр къызIэкIэдгъэхьагъэх. Псауныгъэм икъэухъумэн фытегъэ­псыхьэгъэ лъэпкъ проектхэр ащкIэ IэпыIэгъу къытфэхъугъэх. Къэмытэджы­шъурэ сымаджэхэм лъы пцIагъэхэр ялъынтфэмэ арымыхъонымкIэ ахэм яшIогъэшхо къэкIо. Тисымаджэхэм афытегъэпсыхьэгъэ пIэкIорыкIэхэри тиIэх.
— Мэфэ жъоркъхэм, гопэгъухэм защыухъумэгъэным пае сыд фэдэ шапхъэха узэрыгъозэн фаер?
— Псы бэу уешъомэ нахьышIу, цIыфым къыщэчырэм елъытыгъэу зы килограммым миллилитрэ 30 псэу ыгъотын фае. Псыр тыдэ шъукIуагъэми – зышъо­гъэпсэфыми, къэшъокIухьэми зыдэшъу­Iыгъын фае. Ар зэкIэмэ анахь дэгъу. ПаIом шъхьэшыгур ыгъэбылъымэ, тыгъэм шъунэхэр щызыухъумэщт нэгъунджэхэр шъукIэлъыхэмэ нахьышIу. ­КIышъом пае кремхэр жъугъэфедэхэмэ дэгъу. Фабэм кIышъор егъэгъушъы, етIани адэбз узыр кIышъом къыхэмыхьаным фэшI тыгъэм уфэсакъын фае. Урамым шъутетымэ джабгъумкIэ шъурекIокI. Пхъэ­шъхьэ-мышъхьэхэр, хэтэрыкIхэр шъушхырэм бэу хэтынхэ фае. Шъузщыпсэурэ ыкIи Iоф зыщышъушIэрэ чIыпIэхэр нахьыбэрэ жьызэпео шъушIых. Жьэу къатщэрэр къэ­бзэным мэхьанэшхо иI.
Уипсауныгъэ зыпкъ итми, усымаджэми, узфэсакъыжьын фае. ЦIыфым ыIэ къыхьырэр ыгъэцакIэмэ, узыбэмэ защиухъумэн ылъэкIыщт.
Тэу Замир.