«Культурэм иухъумакIохэр» зыфиIорэ проектым дунэе хъытыум хэхъоныгъэмкIэ и Институт зэхищэгъэ зэнэкъокъум текIоныгъэ къыщыдихыгъ. Iофтхьабзэр зигукъэкIыр президент платформэу «Урысыер – амалышIухэр зыIэкIэлъ къэралыгъу» зыфиIорэм ипроектэу «ТопБЛОГ» текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэу, лъэхъаным диштэрэ къэбар жъугъэхэм я ЕджапIэ къэзыухыгъэу Ацумыжъ Адам. ЗэкIэмкIи зэнэкъокъум шъолъыр 40-мэ япроект 84-рэ къыщыхагъэщыгъ. Адыгеир апэрэу ахэм ахэфагъ.

Джырэ уахътэм илIыхъужъхэм, Урысыем ищыIэкIэ-псэукIэ нахьышIум ылъэ­ныкъокIэ зызэрэзэблихъурэм, унэгъо шэн-хабзэхэм, сабыйхэм япIун афэгъэ­хьыгъэ проектхэри зэнэкъокъум къырахьылIагъэхэм ащыщыгъэх. Къэбар жъугъэм иамалыкIэу щыIэхэр къыз­IэкIэхьагъэхэр къыхагъэлажьэхэзэ текIоныгъэ къыдэзыхыгъэ проектхэм япроцент 70-р гъэцэкIагъэ хъущт. «Культурэм иухъумакIохэр» зыфиIорэ проектыр зыфэгъэхьыгъэщтымкIэ Ацумыжъ Адам къыддэгощагъ.
— Шэн-хабзэхэр къэухъумэгъэнхэр пшъэрылъэу зыфэзышIыжьыгъэ цIыфхэр къэдгъэлъэгъонхэр ары проектыр зыфытегъэпсыхьагъэр. Культурэр — фольклор къодыеу щымытэу, непэрэ дунаим изы Iахь псаоу зэрэхэуцуагъэр къэдгъэлъэгъоныр тигухэлъ. Документалистикэр, тлъэгъурэ искусствэр, этнографиер Iоф­шIагъэм щыпхырыщыгъэщтых. IэпэIасэу хэлэжьэщтхэм къаIорэр, аIэ къырагъэ­хьагъэхэм якъэгъэлъэгъон, япщыпIэхэм зыхаушъэфэгъэ гушъхьэ баиныгъэр, чIыопсэу тыкъэзыуцухьэрэм ижьыкъащэ – джары тынаIэ зытетыщтхэр. IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адытиIэ зэпхыныгъэхэр гъэпытэгъэнхэм ар фэIорышIэщт. Проектым къыдыхэлъы­тагъэу такъикъ 20-м нэсэу кинопоэзие жанрэм тетэу едзыгъуитIу хъурэ фильм тетхыщт, ащ дэлэжьэщт купыр Москва къикIыщт. Хьазыр зыхъухэкIэ, тыркубзэкIэ ыкIи инджылызыбзэкIэ зэрадзэкIыжьыщт. Лъэпкъыбэ зыщыпсэурэ Урысыем ицIыфхэм абзэхэр, яшэн-хабзэхэр, якультурэ къаухъумэнхэм пае зэфэдэ амалхэр зэряIэхэр къэгъэлъэгъуагъэ хъущт, — къыIотагъ Ацумыжъ Адам.
Дунэе хъытыум хэхъоныгъэмкIэ и Институт иIэпыIэгъукIэ Адыгеим апэрэу мыщ фэдэ Iофтхьабзэм щыдэлэжьэщтых. ЯмышIыкIэ индустриехэр Урысыем щылъы­гъэкIотэгъэнхэм, дунэе хъытыум хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным ар фэIорышIэщт.
— Культурнэ кIэным кIуачIэу хэлъыр, ащ икъэухъумэн, уахътэу лъыкIуатэрэм ар зэрэдиштэрэр, зэхъокIыныгъэу фэхъу­хэрэр, непэ шIуагъэу, мэхьанэу иIэр, цIыфэу ащ пылъхэр къэдгъэлъагъохэзэ къитIотыкIыщт, — хигъэунэфыкIыгъ Ацумыжъ Адам.
АР-м и Лъэпкъ музей загъэпсыгъэр илъэси 100 ыкIи КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэу Мыекъуапэ дэтыр зызэхащагъэр илъэс 40 зэрэхъухэрэм проектыр фэгъэхьыгъ.
ШъушIэным пае:
Дунэе хъытыум хэхъоныгъэмкIэ и Институт урысые автоном мысатыу организациеу щыт. 2020-рэ илъэсым щыублагъэу социальнэ мэхьанэ иIэу интернетым рагъэхьащтхэм ягъэхьазырын пылъхэм зэнэкъокъу шапхъэм итэу къэ­ралыгъо мылъку IэпыIэгъур афегощы. Джащ фэдэу социальнэ мэхьанэ зиIэу цифрэ шапхъэмкIэ проект анахь дэгъу­хэм якъыхэгъэщынкIэ зэнэкъокъоу «Интернет-контентым и Лъэпкъ шIухьафтын» зыфиIорэм ар изэхэщакIу. Къэралыгъом, обществэм ыкIи ащ илъэныкъо зэфэ­шъхьафхэм язэдэлэжьэныгъэ Институтым ынаIэ тет. Цифрэм ылъэныкъокIэ къэралыгъом хэбзэгъэуцугъэу къыдигъэ­кIыхэрэм хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэным хэлажьэ.
«Лъэхъаным диштэрэ къэбар жъугъэ­хэм я ЕджапI» зыфиIорэр зисэнэхьат хэшIыкI фызиIэхэм, къэбар жъугъэм иамалхэм ыкIи PR-м хэтхэу пэщэныгъэ щызезыхьэхэрэм афытегъэпсыхьэгъэ гъэсэныгъэ программ, президент платформэу «Урысыер – амалышIухэр зыIэ­кIэлъ къэралыгъу» зыфиIорэм ишIуагъэкIэ ар зэхащэ.
Тэу Замир.