Фестивалэу «Таврида. АРТ» зыфиIорэр шышъхьэIум и 1-м къыщегъэжьагъэу и 3-м нэс кIуагъэ. нэбгырэ мини 100 фэдиз къызэкIолIэгъэ Iофтхьабзэр Республикэу Къырым щызэхащагъ.

Урысыем ишъолъыр зэфэшъхьафхэм ыкIи хэгъэгу 21-мэ къарыкIыгъэ ныбжьыкIэхэр ащ щызэрэугъоигъэх, шIэ­ныгъэу аIэкIэлъымкIэ зэдэгощагъэх. Къэгъэлъэгъонэу «ЧIыгу Iэбжыб» зы­фиIорэр Лъэпкъ театрэу И. С. Цэим ыцIэ зыхьырэм фестивалым къыщигъэлъэгъуагъ. Абхъаз тхакIоу Баграт Шинкуба итхыгъэу «Последний из ушедших» техыгъэр шэпхъэшIухэм адиштэу агъэпсыгъ. Адыгэ труппэм хэт артистхэм зыфэдэ къэмыхъугъэ спектаклыр урысыбзэкIэ къашIыгъ.
Культурэм, искусствэм афэгъэза­гъэхэр «Таврида. Арт» зыфиIорэм зэрипхыгъэх. Пшъэрылъ шъхьаIэу зэхэщакIохэм зыфагъэуцужьыгъэр фести­валым къырагъэблэгъэгъэ ныбжьыкIэхэр нэIуасэ зэфэхъунхэр, шIэныгъэу, опытэу аIэкIэлъымкIэ зэдэгощэнхэр, цIыф цIэрыIохэм гущыIэгъу афэхъунхэр, зэхахыгъэр нэужым яIофшIэн щыпхыращыжьыным фэгъэсэгъэнхэр ары.
УФ-м и Президент и Администрацие ипащэ иапэрэ гуадзэу Сергей Кириенкэм социальнэ хъытыум инэкIубгъо зэрэщыхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, лъэпкъ шэн-хабзэхэм якъэухъумэн, уихэгъэгу шIу плъэгъуным афэгъэхьыгъэ лъэныкъохэм ныбжьыкIэхэм зэрифэшъуашэу Iоф адашIэ.
— Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызщыдахыгъэм ия 80-рэ илъэс ыкIи УФ-м и Президент иунашъо-
кIэ 2025-р Хэгъэгум иухъумакIо и Илъэсэу зэрагъэнэфагъэм къады­хэлъытагъэу я 7-рэ фестивалэу «Таврида. Арт» зыфиIорэр рагъэ­кIокIыгъ. Непэрэ ныбжьыкIэхэр искусствэм зэрэфэщагъэхэр, ана­хьэу дзэ илъэсхэм яорэдхэр зэра­шIогъэшIэгъонхэр тлъэгъугъэ. Къэ­гъэлъэгъонэу “Плечом к плечу: искусство и победа” зыфиIорэр, нэмыкIхэри «Тавридэм» хэлэжьэрэ ныбжьыкIэхэм яIофшIагъэх. Ахэм инэу тарэгушхо, — къыIуагъ ­Сергей Кириенкэм.

Адыгеим инароднэ артистэу Тхьаркъохъо Теуцожь (Зауркъан ироль), АР-м искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу Ацумыжъ Рустам (Зауркъан иныбжьыкIэгъум, Шарах Квадзба) ярольхэр шъошэ лъагэм илъэу къашIыгъэх. Къэгъэлъэгъоным ирежиссерыр Константин Мишиныр ары. БлэкIыгъэм иуахътэ Лъэпкъ театрэм иартистхэм нэм къыкIагъэуцоу цIыфхэр хащагъэх. Гум хэтIысхьэу, лыр агъэузэу, нэпсыр къагъа­кIоу ярольхэр къашIыгъэх. Лъэпкъым ишъхьафитныгъэ фэбэнэгъэ адыгэхэм хьазабэу ащэчыгъэр, кавказ чIыгум къихъухьэгъэ тхьамыкIагъор хэти ынэгу къыкIигъэуцон ылъэкIыгъ.
Лъэпкъ театрэм тарихъ ыкIи культурнэ кIэныр зэригъэлъапIэрэр спектаклым къыщырагъэлъэгъукIыгъ.
КъохьэпIэ Кавказым икъушъхьэхэм ижъыкIэ ащыпсэугъэ убыххэм ятарихъ цIыфхэр хащагъэх. 1864-рэ илъэсым къухьэхэм арытIысхьэхи, убыххэм егъэ­шIэрэу ячIыгу гупсэ къабгынагъ. ЛIэшIэгъум ехъу блэкIыгъ, ау тарихъ, блэ­кIыгъэ бай зиIэ лъэпкъыр дунаим те­кIодыкIыжьыгъ.
АР-м искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу, АР-м и Театральнэ зэха­хьэ ипащэу Ацумыжъ Рустам фестивалым зэрыщыIагъэхэм къытегу­щыIагъ.
— Къэгъэлъэгъонэу «ЧIыгу Iэбжыбыр» фестивалэу «Таврида. АРТ» зыфиIорэм хэлэжьэнэу зэ­рэхъугъэм мэхьанэшхо иI. Сыда пIомэ, мыщ еплъыхэрэм шIэжьым, блэкIыгъэм, лъапсэр ­къыз­щежьагъэм зыфагъэзэжьынэу мэхъу. Тарихъыр зытетым тетэу къэттыжьын закъор арэп пшъэрылъэу тиIагъэр, а тхьа­мыкIагъом укъызфигъэущырэ гу­пшысэ нэф дахэхэри къыткIэ­хъухьэхэрэм алъыдгъэIэсыжьыныр ары. ЦIыфэу еплъыгъэхэмрэ тиIофшIэгъоу фестивалым къе­кIолIагъэхэмрэ тиспектаклэ гу­пшысэ куу зэрэхэлъыр къыхагъэ­щыгъ. Спектаклым къыщытIэтыгъэ Iофыгъохэр джырэ уахътэм диштэхэу зэрэщытхэр ха­гъэунэ­фыкIы. Фестивалым изэхэ­ща­кIохэм тафэраз, сыда пIомэ, тыгу илъыр, тиеплъыкIэ цIыфмэ алъыдгъэIэсыгъ, — къыIуагъ Ацумыжъ Рустам.
Ным ироль спектаклым къыщызы­шIыгъэ Адыгэ Республикэм изаслу­женнэ артистэу Хьалэщтэ Саниет цIыф­хэр къызэрапэгъокIыгъэхэм тыщигъэ­гъозагъ.
— Тиспектаклэу “ЧIыгу Iэбжыб» зыфиIорэр фестивалым къыщыдгъэлъэгъонэу амал къызэрэтатыгъэмкIэ зэхэщакIохэм лъэшэу тафэраз. Мыпшъыжьэу къыддэлэжьэрэ тихудожественнэ пащэу Ацумыжъ Рустам ащ иIахьышIу хэлъ. Мы спектаклэм ным ироль къыщысэшIы, сэркIэ мы фестивалыр зэIу­кIэгъу къодыеп, чIыпIэ зэфэшъхьаф­хэм къарыкIыгъэхэу, сыбзэ къыз­гурымыIохэу, силъэпкъ ихъишъэ зымышIэхэрэм ным ыгу ихъыкIырэмрэ бэлахьэу, хьэзабэу зыхэтымрэ анэзгъэсыныр, тилъэпкъ икультурэ нэIуасэ фэсшIынхэр си­пшъэрылъыгъ. Типащэ зэриIоу, мы спектаклэм зеплъыхэрэ ыуж нэбгырищ нэмыIэми мы тхылъым еджэ ашIоигъо зыхъурэм, типшъэрылъ дгъэцэкIагъэу тлъытэщт. Къытэплъыгъэхэм гущыIэ фабэхэр къытаIуагъэх, анэпсыхэр къэкIуагъэу, Iэгутео макъэр мыуцоу пэIухъор зэфашIыжьыгъ.
Сыщэгугъы мы фестивалым джыри мызэу, мытIоу тыхэлэ­жьэнэу, — къыIуагъ Хьалэщтэ Саниет.
Лъэпкъ культурэм хэхъоныгъэ ышIынымкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм язэхэщэн ишIуагъэ къэкIощт.
Лъэпшъыкъо Фатим.