Урысыем ошIэ-дэмышIэ IофхэмкIэ и Министерствэ игъэIорышIэпIэ ШъхьаIэу АР-м щыIэм къызэритырэмкIэ, Адыгеим ичIыпIэхэм машIор къащыхъуным ищынагъо къэнэжьы. Мы мафэхэм тиреспубликэкIэ машIор къэхъуным ищынагъо класси 4 — 5-м нэсы. Кощхьэблэ ыкIи Тэхъутэмыкъое районхэр, къалэу Мыекъуапэ, джащ фэдэу Афыпсыпэ къоджэ псэупIэр машIор къэмыхъуным фытегъэпсыхьэгъэ хэушъхьафыкIыгъэ шIыкIэм техьагъэх.

Мыхэм ащыпсэухэрэм афагъэпытагъ имыщыкIэгъэ дэдэмэ мэзым укIо ыкIи машIор щызэкIэбгъанэ зэрэмыхъущтыр. МашIор щынэгъончъэным ишапхъэхэр зыукъохэрэм апае тазырхэр агъэлъэшыгъэх. Уна­шъор зыукъохэрэм пшъэдэкIыжь арагъэхьыщт. УФ-м и Уголовнэ кодекс истатьяу «МашIор щынэгъончъэу щытыным ишапхъэхэр зыукъохэрэр» зыфиIорэм къызэригъэнафэу, цIыф къызэрыкIохэм тазырэу сомэ мини 10-м къыщыублагъэу мин 20-м нэс, IэнатIэ зыIыгъхэм сомэ мин 30-м къыщегъэжьа­гъэу мин 60-м нэс, юридическэ лицэхэм сомэ мин 400-м къыщыублагъэу сомэ 800-м нэс арагъэтыщт.
Урысыем ошIэ-дэмышIэ ­IофхэмкIэ и Министерствэ игъэ­IорышIэпIэ ШъхьаIэу АР-м щы­Iэр Адыгеим щыпсэухэрэм къя­джэ машIор щынэгъончъэу щытыным ишапхъэхэр амыукъон­хэу, фабэр къэзытырэ Iэмэ-псымэ къутагъэхэр амыгъэфедэнхэу, унэр къабгынэ хъумэ ар къэзыгъэфэбэрэ пкъыгъохэр ыкIи утыр пачынхэу, сакъыныгъэ къызхагъэфэнэу! МашIор къызэрэзэкIэнагъэр зышъулъэгъу­рэм, ащ сурэт тешъухыным ыпэ гузэжъогъу къулыкъум ителефон номерэу 101-м е 102-м шъуатеу. АщкIэ зыгорэм ищыIэныгъэ е имылъку къызэтежъугъэнэн шъу­лъэкIыщт.
Мэзхэм машIор къащымыхъу­ным фэшI гъунапкъэхэр агъэуцугъэх. Анахьэу мэкъумэщ хъыз­мэтшIапIэ зиIэхэм унэшъо гъэнэфагъэхэр афашIыгъэх. АР-м мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэ машIор щынэгъончъэу щытынымкIэ дэкIыгъо Iофтхьабзэхэр зэхещэх. Специалистхэр мэ­къумэщышIэхэм къяджэх игъом уцыр аупкIэнэу, чIыгур ажъонэу, джащ фэдэу лэжьыгъэ зы­Iуа­хыжьырэм ыуж чIыгур уцыжъхэм зэлъамыштэнымкIэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэрахьанхэу.
Мэзхэм машIор къащымыхъу­ным фэгъэзэгъэ къулыкъум Адыгеим Iоф щешIэ. АР-м ихэушъхьафыкIыгъэ автоном учреждениеу «Адыгейская лесопожарная охрана» зыфиIорэм ипащэу ХъокIо Мурат тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, мэзхэр машIом щыухъумэгъэнхэм фэIорышIэу илъэс къэс лъыплъэн Iофтхьабзэхэр зэхащэх, ащ хахьэ машIор къэхъуным ищынагъо нахь макIэ шIыгъэным ыкIи мэзым машIор къызыкIанэкIэ игъом гъэунэфыгъэным ыкIи гумэкIыгъор дэгъэзыжьыгъэным япхыгъэ пэшIорыгъэшъ Iофтхьаб­зэхэр.
Федеральнэ проектэу «Мэз­хэр къэухъумэгъэнхэм», лъэпкъ проектэу «Экологием» яшIуагъэ­кIэ гъэIорышIапIэм иматериальнэ-техническэ зытет нахь зэтегъэпсыхьагъэ хъугъэ. МашIор зэрэбгъэкIосэжьыщт пкъыгъо гъэрекIо къулыкъум къызIэкIигъэхьагъ. Шъугу къэдгъэкIыжьын, лъэпкъ проектым игъэцэкIэн зыхэлажьэхэрэм къыщегъэжьагъэу мэз патрулым техникэ 35-м ехъу зэригъэгъотыгъ.
ХъокIо Мурат къызэриIуа­гъэмкIэ, мэзхэм машIор къащымыхъуным фытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр зэрахьэх. ПсэолъэшIын IофшIэнхэр, мэзым екIурэ гъогухэм ягъэцэкIэжьын, гъогухэм хэушъхьафыкIыгъэ пкъыгъохэр атегъэуцогъэнхэр, зыплъыхьапIэм игъэуцун, псыутIэхэм ыкIи псыкъычIэкIыпIэхэм яIухьагъухэм пкъыгъохэр ащыгъэуцугъэнхэр, мэзхэм машIор къакIэмынэным фэIорышIэрэ санитарнэ-Iэзэн Iофтхьабзэхэр зехьэгъэнхэр, къутэмэ ыкIи тхьэпэ гъугъэхэм ыкIи нэмыкI­хэми машIор къакIэмынэным фытегъэпсыхьагъэу пэшIоры­гъэшъ уплъэкIун Iофтхьабзэхэр регъэкIокIыгъэнхэр, УФ-м мэз­хэмкIэ и Кодекс къыдыхэлъытагъэу цIыфхэм языгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьан, узыгъэгъозэрэ тамыгъэхэр ыкIи машIор къэмыхъуным ишапхъэ­хэр зытетхэгъэ пкъэухэм ягъэ­уцун, нэмыкIхэри.
ЦIыф пэпчъ тыкъэзыуцухьэрэ дунаим изытет фэсакъын ыкIи ащ зэрар къыфимыхьыным ынаIэ тыригъэтын фае. Сыда пIомэ, апэрапшIэу ащ изэрар зэкIырэр тэры, цIыфхэр ары. Мэзхэм жьыр аукъэбзы, ащ нэмыкIэу псэушъхьэхэм яунэу щыт. ­Пшъэ­рылъ шъхьаIэр къыт­кIэхъухьэрэ лIэужхэм апае Адыгеим имэзхэр къэтыухъумэн­хэр ары. Арышъ, мэзхэм шап­хъэу апылъхэм ямызакъоу, зыгъэпсэфыным пылъ хабзэхэри бгъэцэкIэнхэ фае, чIыопсыр уушIои хъущтэп, анахь шъхьа­Iэр мэзхэр машIом щыухъумэгъэнхэр ары.
КIАРЭ Фатим.