Top.Mail.Ru

Лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ

Image description
А. Гусев

АР-м иминистрэхэм я Кабинет изэIукIэу ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зэрищагъэм зыщатегущыIэгъэхэ Iофыгъо шъхьаIэхэм ащыщ лъэпкъ проектхэмрэ къэ­ралыгъо программэхэмрэ къады­хэлъытэгъэ псэуалъэхэм яшIын, язэтегъэпсыхьан ыкIи ягъэцэ­кIэжьын епхыгъэ Iофтхьабзэхэу 2025-рэ илъэсым зэшIуахыгъэхэр.

Лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ къыдалъытэрэ Iоф­тхьабзэхэу 2025-рэ илъэсым зэшIуа­хыщтхэм сомэ миллиард 14 фэдиз апэIухьащт. Ащ щыщэу сомэ миллиар­ди 9,6-р федеральнэ бюджетым къы­хэкIыщт. Мылъкур зыпэIухьащтыр псэолъэшIыныр, игъэкIотыгъэ гъэцэ­кIэжьыныр, джащ фэдэу хъытыухэм технологическэу апышIэгъэнхэмкIэ Iофтхьабзэхэр зэшIохыгъэнхэр ары.
АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу Хъоткъо Хъызыр къызэриIуагъэмкIэ, непэкIэ псэолъэ 80-мэ IофшIэнхэр ащэкIох. Илъэсым ыкIэм ехъулIэу псэолъэ 59-мэ (пстэумкIи Iоф зыдашIэхэрэм япроцент 74-р) япхыгъэ IофшIэнхэр аухынхэ фае. Псэолъэ 13-р хьазыр. IофшIэнхэр зыщагъэцэкIэгъахэхэм ахэхьэх Мые­къопэ къэлэ IэзапIэм иигъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьын, къэлэ псэупIэу Яблоновскэм нэбгырэ 1100-рэ зычIэфэщт гурыт еджапIэу щашIыгъэр, къуаджэу Кощхьаблэ гурыт еджапIэу N 2-м игъэцэкIэжьын, селоу Красногвар­дейскэм кIэлэцIыкIу-ныбжьыкIэ спорт еджапIэу щагъэцэкIэжьыгъэр, къуа­джэу Натыхъуае лъэпкъ творчествэмкIэ Гупчэу щашIыгъэр, селоу Красногвардейскэм щагъэпсыгъэ псырыкIуапIэр, коммунальнэ ыкIи инженер инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэным къыдыхэлъытагъэу «Майкопводока­налым» къыхиубытэрэ укъэбзалъэхэу агъэкIэжьыгъэхэр. А пстэуми адакIоу промышленнэ паркэу «Инэм» предприниматель IофшIэныр щызэхэщэ­гъэным тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьэбзабэ­хэр щызэхащагъ, къуаджэу Кощ­хьаблэ иурамхэм якъэгъэнэфын епхыгъэ Iофхэр зэшIуахыгъэх, псэупIэу Джаджэм ипсырыкIопIэ хъытыу ичIыпIи 3 ашIыгъ.
Ащ нэужым псауныгъэм икъэухъу­мэнкIэ, гъэсэныгъэмкIэ, зекIонымкIэ, культурэмкIэ, спортымкIэ, инфраструктурэмкIэ, зэтегъэпсыхьан IофшIэн зэфэшъхьафхэмкIэ псэуалъэхэм япхы­гъэ IофшIэнхэр зэрэкIохэрэм хэплъа­гъэх. ГущыIэм пае, 2025-рэ илъэсым псауныгъэм икъэухъумэнкIэ псэолъи 5-мэ IофшIэнхэр ащалъагъэкIотагъэх, псэолъи 7-мэ IофшIэнхэр ащаублагъэх: къалэу Мыекъуапэ врач амбулатории 2 щашIы, медицинэ организации 5-мэ игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьыныр ащылъэ­кIуатэ. Ахэр: къалэу Мыекъуапэ, Адыгэ­къал, къуаджэу Кощхьабл, псэупIэу Джа­джэр, къэлэ гъэпсыкIэ зиIэ Яблоновскэр. Лъэпкъ проектыкIэу «Унагъом» къыдыхэлъытагъэу бзылъфыгъэхэм зы­щалъыплъэхэрэ медицинэ псэуалъэхэм нахь зарагъэушъомбгъу. Федеральнэ проектэу «Псауныгъэм икъэухъумэнкIэ инфраструктурэм зегъэушъомбгъугъэныр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу М. Хь. Iэшъхьэмафэм ыцIэкIэ щыт рес­публикэ онкодиспансерым иунэ шъхьаIэ изэтегъэпсыхьан аублагъ.
Гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ учреждениехэм ягъэкIэжьын лъэкIуатэ. ЕджэпIи 9-мэ яуни 10 игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр арашIылIэх, къалэхэу Мыекъуапэрэ Адыгэкъалэрэ адэт кIэлэцIыкIу IыгъыпIитIу агъэцэкIэжьы. Къуаджэхэу Адыгея­кIэмрэ Кощхьаблэрэ, джащ фэдэу селоу Большесидоровскэм кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэр ащашIынхэу рахъухьагъ. Культу­рэмрэ спортымрэ япсэолъэ заулэмэ япхыгъэ IофшIэнхэри макIох.
Республикэм щыпсэухэрэм псыр зэраIэкIахьэрэр нахьышIу шIыгъэным пае псэуалъэхэр агъэцэкIэжьых ыкIи кIэхэр ашIых. Муниципальнэ район пстэуми яобщественнэ чIыпIэ 32-рэ 2025-рэ илъэсым зэтырагъэпсыхьанэу рахъу­хьагъ. Урысые зэнэкъокъум къыдыхэлъытагъэу Адыгэкъалэ ипаркрэ къалэу Мыекъуапэ ишъолъырэу «Мэздахэмрэ» язэтегъэпсыхьан макIо.
Лъэпкъ проектэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу гъогухэм ягъэцэкIэжьын пэ­Iухьанэу сомэ миллиарди 2,8-рэ къыхагъэкIыгъ. Гъогу Iахь 39-м щыщэу гъогу Iахь 25-мэ гъэцэкIэжьынхэр ащызэшIуа­хыгъэх. Ащ нэмыкIэу лъэмыджи 5-мэ гъэцэкIэжьынхэр ащэкIох, гъогузекIонымкIэ шапхъэхэр зыукъохэрэр къэзыгъэлъэгъощт камерэ 16 агъэуцунэу щыт.
Республикэм и ЛIышъхьэ чIыпIэхэм япащэхэм, министрэхэм къаIуагъэхэм зядэIу нэужым IофшIэнхэмкIэ графикыр амыукъоным, псэолъэшIыным ичэзыухэр игъом гъэцэкIэгъэнхэм, Iэмэ-псымэхэр къэщэфыгъэнхэм ыкIи нэмыкI Iофхэр зэшIохыгъэнхэм япхыгъэ пшъэрылъхэр къафигъэнэфагъэх.
Коммунальнэ инфраструктурэм къыхиубытэрэ псэуалъэхэм ягъэкIэжьын иIофыгъуи шъхьафэу хэплъагъэх. АР-м псэолъэшIынымкIэ и Министерствэ ипащэ иапэрэ гуадзэу Лафышъэ Рэмэзан а лъэныкъомкIэ Iофтхьабзэу зэшIуахы­хэрэм къатегущыIагъ. Ащ къызэрэхи­гъэщыгъэмкIэ, федеральнэ проектэу «Коммунальнэ инфраструктурэр гъэ­кIэжьыгъэныр», проектэу «ЩыIэныгъэм пае инфраструктурэр» пхырыщыгъэнхэм пае сомэ миллион 223,4-рэ зыпэIу­хьащт Iофтхьэбзэ 17 зэшIуахы. Дукмасовскэ къоджэ псэупIэм псыубытыпIэхэр щышIыгъэнхэм, Дондуковскэ къоджэ псэупIэм псырыкIуапIэ щышIыгъэным, къалэу Мыекъуапэ ипсырыкIопIэ Iахь 14-р зэте­гъэпсыхьэгъэным ахэр апэIуагъэхьагъэх.
ШэкIогъум и 1-м ехъулIэу IофшIэнхэр аухынхэу щыт. Мые­къуа­пэрэ Тэхъутэмы­къое районымрэ япсыры­кIопIэ заулэ гъэцэкIэжьыгъэным пае ищы­кIэгъэ тхылъхэр агъэхьазырых. Мы илъэсым ахэм япхыгъэ IофшIэнхэр рагъэжьэщтых. Апэрэ чэзыум ахэм апэ­Iухьанэу сомэ миллиони 185-рэ къыхагъэкIыщт.
Адыгеим и ЛIышъхьэ АР-м псэолъэшIынымкIэ и Министерствэ пшъэрылъ фишIыгъ социальнэ псэуалъэхэм яшIынрэ ягъэцэкIэжьынрэкIэ зэзэгъыныгъэу зэдашIыгъэхэр зэкIэ агъэцэкIэнхэу, лъэпкъ проектхэмрэ къэралыгъо программэхэмрэ къатырэ амалхэр шIуагъэ хэлъэу агъэфедэнхэу, инфраструктурэр гъэкIэжьыгъэнымкIэ Iофэу ашIэрэр агъэ­лъэшынэу, цIыфхэм зыкъызэрафагъэзэрэ Iофыгъохэр къыдалъытэхэзэ ахэр зэкIэ зэшIуахынхэу.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ Тхьаркъохъо Сафыет.