Сэнэхьатым икъыхэхын аукъодыеу хъурэп, ар къытфэгъэнэфагъэм фэд — арэущтэу елъытэ ПсышIопэ къэлэ сымэджэщэу N 1-м щылэжьэрэ врач IэпэIасэу, «Къалэу Шъачэ икардиолог анахь дэгъу» зыфиIорэ цIэ лъапIэр къызфагъэшъошэгъэ Нэгъуцу Махьмудэ. Узфэгъэнэфэгъэ сэнэхьат шъхьаIэм уфэшъыпкъэу, обществэм уишIуагъэ ебгъэкIышъоу ущытын фае.

ШIу плъэгъурэм къыфэпIорэ орэдыр, шIулъэгъур къызэбэкIырэ поэмэхэр, гум иIофхэр пкъышъолымкIэ пшъхьапэхэу алъытэ. Гум зэхишIэхэрэм — гукъаохэм, гухэкIхэм, гухахъохэм, гушIогъо такъикъ­хэм гу лыпцэхэр «агъэчаных». Адрэ лъэныкъохэр пштэхэмэ, гущыIэм пае, гур лъэшыщэу къытео хъумэ, уипсауныгъэ икъэухъумэн уегупшысэным игъо къэсыгъ. Апэрэу узэкIолIэн фаер врач-кардиологыр ары. УицIыкIугъом къыщыублагъэу псауныгъэм уфэмысакъы­гъэмэ, анахьэу гум, врачмэ узэряолIэщтым укIэмыупчIэжь.
ПсышIопэ къэлэ сымэджэщэу N 1-м кардиологиемкIэ иотделение ипащэу, апшъэрэ категорие зиIэ врачэу, медицинэ шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Нэгъу­цу Махьмудэ икабинет чIэт столым сымаджэхэм ямедицинэ картэхэр, тхьапэхэр, компьютерыр, телефоныр телъых. Зыфэдэ къэмыхъугъэ къушъхьэ псыкъефэх дахэр зэрыт сурэтыр дэ­пкъым пылъагъ. Ащ узэреплъэу гур нахь къэ­рэхьаты, гумэкIыгъо уиIэми, птырехы.
— Медицинэр къызкIыхэсхыгъэр сшIэрэп, — къеIуатэ Махьмуд Индрысэ ыкъом. — Тиунагъо зи врач исыгъэп. Сянэ-сятэхэр, адрэ ялэгъухэм афэдэу мэкъумэщ IофшIэным пылъыгъэх. Сшыхэр — творческэ цIыфых, ящыIэныгъэ наукэм рапхыгъ. Кардиолог сэнэхьатыр куоу сегупшыси къыхэсхыгъэуи сфэIонэп, ау ащ псынкIэу сызIэпищагъ. Сэ дэгъу дэдэу къызгурыIощтыгъэ а медицинэ лъэныкъор зэрэмыпсынкIэщ­тыр, ау къиныгъомэ сэ зыкIи сыкъагъэ­щтагъэп.
Хьаджыкъо къыщыхъугъэ Махьмудэ Пшызэ мединститутым IэзэнымкIэ ифакультет къызеухым ыуж иIофшIэн Мые­къуапэ щыригъэжьэгъагъ. Адыгэ хэку сымэджэщым зы илъэсрэ зыщэлэжьэ ужым ар дзэ къулыкъум кIуагъэ, дзэ частэу Коломнэм щыIэм иIэзапIэ ипащэу къулыкъур ыхьыгъ. Ащ къыкIэлъыкIоу Шъачэ дэт санаториеу Орджоникидзем ыцIэ зыхьырэм кардиологиемкIэ иотделение илъэсиплIырэ ипэщагъ. Санаторием IэпэIэсэныгъэ дэгъу щигъотыгъэу 1989-рэ илъэсым ПсышIопэ къэлэ сымэджэщэу N 1-м Iухьагъ, ащ джы къызнэсыгъэм щэлажьэ.
Нэгъуцу Махьмудэ медицинэм зыхэтыр илъэс тIокIитIум къехъугъ, кандидат диссертациер къыухъумагъ, шIэныгъэ IофшIэгъэ тIокIым ехъу къыхиутыгъ. Сымаджэу зэIэзагъэхэм, ыгъэхъужьыгъэхэм япчъагъэ къыпфэлъытэжьыщтэп. Ежьыр пшъэдэкIыжьышхо зыхэлъ цIыфэу, иIофшIэн фэшъыпкъэ дэдэу щыт, Iоф къыдэзышIэхэрэми а шэныр зэрахилъхьащтым пылъ, арэу мыхъухэуи ашIокIырэп. Ащ фэдэ специалистхэр дышъэ кIэным щыщых.
— Илъэсхэр псынкIагъэхэп, ау ахэм кIуачIэ къысхалъхьагъ, нахь пытэ са­шIыгъ, — къыкIегъэтхъы Махьмуд Индрысэ ыкъом. — Сэ сыкъыздэкIогъэ IофшIапIэм врач IэпэIасэхэр щыла­жьэщтыгъэх, зышъхьасыжьыщтыгъэхэп.
А уахътэр къиныгъэ, ащи ушъхьагъубэ иIагъ. Я 90-рэ илъэсхэр пхъэшагъэх, зэкIэ зэхэтакъощтыгъ, неущырэ мафэм зыпари пылъыжьыгъэп. Ахэм апэшIу­е­кIозэ, Нэгъуцум ыпэкIэ ямыIэгъэ кардиологиемкIэ отделениер ыгъэпсын ылъэкIыгъ.
— А лъэхъаным мыщ дэпкъ нэкI щэхъу щытыгъэп, — ыгу къэкIыжьы отделением иветеранэу Иванова Мэри Александр ыпхъум. — 1991-рэ илъэсым тисымэджэщ иблокыкIэ атIупщыгъ. ТызэригъэгушIуагъэм гъунэ иIагъэп. Нэ­гъу­цу Махьмудэ зэкIэхэми агуригъэIуагъ: кардиологие отделение зимыIэм медицинэ учреждениекIэ уеджэн плъэкIыщтэп. Iофым фежьагъэх. ТIэкIу-тIэкIоу материальнэ-техническэ базэм изакъоп, ащ щылэжьэщт IофышIэхэри къагъотыгъэх. ЦIыфмэ ягуапэу Нэгъуцум дэжь кIощтыгъэх, ар зэрэцIыфышIур, шъхьэкIэфэныгъэ къызэрилэжьыгъэр ашIэщтыгъ. Ежьыри зэхэщэкIошхоу щытыгъ. Iэпы­Iэгъу къыфэхъущтхэри псынкIэу къыгъотыщтыгъэх, цIыф зэфэшъхьафхэри иIоф къыхигъэлажьэщтыгъ.
— Сыздэлажьэрэмэ яфыщытыкIэ ыкIи яIэпыIэгъу ренэу зэхасшIэщтыгъ. Ащ мэхьанэшхо сэркIэ иIагъ, — игуапэу къыхегъэщы Махьмуд Индрысэ ыкъом. — Цыхьэу къысфашIырэр ары сипшъэ­дэкIыжь нахь зыгъэлъэшыгъэри, Iофым сыфэзгъэчэфыгъэри. Мыщ нахь чIыпIэ дэгъуби згъотын амал сиIагъ, ау зэ нэмыIэми ащ фэдэ гупшысэ сшъхьэ къизгъэхьагъэп. СищыIэныгъэкIэ анахь мэхьанэ зиIэхэм ащыщ Iахьыр мыщ зэрэщызгъэкIуагъэм зыкIи сырыкIэгъо­жьырэп, ары пакIошъ, сырэпагэ.
Нэгъуцу Махьмудэ иIофшIакIэ пса­уныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ Краснодар краим и Министерствэ, джащ фэдэу муниципалитетым иадминистрацие гъогогъу пчъагъэрэ Щытхъу тхылъхэмкIэ къыхагъэщыгъ, «Къалэу Шъачэ икардиолог анахь дэгъу» зыфиIорэ цIэ лъапIэр къыфагъэшъошагъ. ИIофшIэнкIэ, иIэпэIэ­сэныгъэкIэ ренэу ар къызкIыхагъэщырэр, сыд фэдэрэ уахътэ пштагъэми, зыпылъ Iофым зэремыпцIыжьырэр, мыуцоу зэрэлажьэрэр ары. Мары, мы гъэмэфэ фэбэшхом, жъоркъым ар сымаджэхэм ахэт, яIазэ.
— ЦIыфхэр зэрэщытхэр ошIэба: «къы­зикъузыкIэ» ары ныIэп псауныгъэм ыуж зихьэхэрэр, — гумэкIыпэзэ къеIуатэ «Къалэу Шъачэ ицIыф гъэшIуагъ — 2007-рэ илъэс» зыфиIорэ цIэ лъапIэр зыхьырэ Нэгъуцу Махьмудэ. — Гум удэджэгу хъущтэп, ар зыми ащ фигъэгъурэп. Ор-орэу угу уемыгуаоми, ущэIэфэ узэутэкIырэр икъущт. Джащ пае уипсауныгъэ улъыплъэныр нахьыжьэу ебгъэжьэн фае: уищыIэкIэ-псэукIэ унаIэ тедз, шэн дэйхэр щыгъэзыех, жьы къа­бзэм нахьыбэрэ хэт, къэкIухь, спортым пылъ. Тэ, Шъачэ щыпсэухэрэм, чIыопсым ежь-ежьырэу ыIэ къытфещэи, ар щышъу­мыгъэзый.
Ятэ игъогу рэкIо ыпхъоу Дианэ, ар ищысэтехыпIэу зэдэлажьэх.
Ныбэ Анзор.