Илъэсныкъо IофшIэныр зэфахьысыжьыгъ
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм ихэбзэихъухьэхэр зыгъэпсэфыгъом мыкIохэзэ аужырэ
я XLVIII-рэ зэхэсыгъо яIагъ. Ащ иIофшIэн хэлэжьагъэх АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, правительствэм хэтхэр, федеральнэ ыкIи шъолъыр къулыкъухэм япащэхэр, район хэбзэихъухьэхэм я Советхэм ятхьаматэхэр, Iофтхьабзэм къырагъэблэгъагъэхэр. Зэхэсыгъор зэрищагъ Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм.
IофшIэныр рамыгъажьэзэ, хабзэ зэрэхъугъэу, зимэфэкI мафэхэр хэзгъэунэфыкIыгъэхэм афэгушIуагъэх.
ПстэумкIи зытегущыIэнхэу агъэнэфэгъагъэр Iофыгъо 70-рэ. АР-м и ЛъыплъэкIо-лъытэкIо Палатэ и Тхьаматэ игъэнэфэнкIэ зэхэсыгъор аублагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къахилъхьэгъэ кандидатурэм — П. П. Стаценкэр а IэнатIэм Iугъэхьэгъэным хэбзэихъухьэхэм дырагъэштагъ. ЩыIэ хэбзэгъэуцугъэм къызэрэдыхэлъытагъэу, ищыкIэгъэ ушэтыныр УФ-м и ЛъытэкIо палатэ иосэшI куп ащ щикIугъ, хэбзэгъэуцугъэхэм алъэныкъокIэ илъэсыбэ IофшIэныр къызэринэкIыгъ.
Джащ фэдэу зэгъэшIужь хьыкумышIхэм яхэдзын зэхэсыгъом къыдыхэлъытэгъагъ. Мызыгъэгум апэрэу зы чIыпIэм нэбгырэ тIурытIухэр акIэдэугъэх. Шъэф шIыкIэм тет мэкъэтыным изэфэхьысыжьхэмкIэ, Мыекъопэ зэгъэшIужь хьыкумэу N 7-м ихьыкумышIэу хадзыгъ Гурыжъо Адам, нэбгырэ 39-мэ ащ икандидатурэ дырагъэштагъ. Красногвардейскэ районым изэгъэшIужь хьыкумэу N 2-мкIэ ащ иIофшIэгъу хъугъэ Даур Оксанэ. Ащи нэбгырэ 39-мэ амакъэ фатыгъ. Илъэсищым ахэм пшъэрылъыкIэхэр агъэцэкIэщтых.
ЗэкIэмкIи законопроект 15-мэ зэхэсыгъом щахэплъагъэх, 14-р аштагъ. Я 33-рэ къэралыгъо хэбзэгъэуцугъэу «ЧIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм къэралыгъо хэбзэ зыкIыр зэращызэхэщагъэм ехьылIагъ» зыфиIоу лажьэрэм зэхъокIыныгъэ заулэ фашIыгъ. Административнэ зэфыщытыкIэхэм алъэныкъокIэ чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм хэушъхьафыкIыгъэ къэралыгъо зэшIокIхэр афагъэнэфэнхэм; яамалхэр нахьышIу шIыгъэнхэмкIэ къэралыгъо IэпыIэгъоу афатIупщыщтхэм ялъытэнрэ ятынрэ, муниципалитетхэм ахэхьэрэ къэлэ, къоджэ псэупIэхэм административнэ зэфыщытыкIэхэмкIэ япшъэрылъхэр агъэцэкIэшъунымкIэ бюджетым къикIырэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр, псэупIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэм ауасэ хэушъхьафыкIыгъэ цIыф купхэм къафягъэгъэзэжьыгъэным афэгъэхьыгъэхэм джащ фэдэу адэлэжьагъэх. Кiорэ илъэсымкIи, 2026 — 2027-рэ илъэсхэмкIи шъолъыр бюджетым гъэтэрэзыжьынхэр фашIыгъэх. 2025-мкIэ федэр сомэ миллион 700, ащ щыщэу миллион 246,2-р къэзыгъэпсыгъэр псауныгъэр къэухъумэгъэным, социальнэ политикэм ыкIи мэкъу-мэщым алъэныкъокIэ федеральнэ гупчэм къытIупщырэ мылъкур ары.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэр Iофыгъуитфэу зэхэсыгъом зыщытегущыIагъэхэм язэшIохынкIэ къэралыгъо гупчэм зыфагъэзэнэу рахъухьагъ. Псэушъхьэ IыгъыпIэхэм яIофшIэн епхыгъэ Iофыгъохэр зэхэфыгъэнхэм, зэтехъорэ пенсием изэгъэгъотыжьынкIэ фитыныгъэхэр щыIэныгъэм щыпхырыщыгъэнхэм, хъызмэтшIэпIэ цIыкIухэм якъэбар къэралыгъо къэбар системэм хэгъэхьэгъэнхэмкIэ IофшIэныр IэшIэх шIыгъэным, УФ-м мэзхэмкIэ и Кодекс зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэм, игъонэмыс хъугъэ дзэкъулыкъушIэм исабыйхэм ахъщэу афатIупщырэм игъэзекIон ахэр афэгъэхьыгъэх. Ащ фэшъхьафэу, шъон пытэхэм, энергетикхэм ящэнкIэ, чIыпIэу зыщыIуагъэкIырэмкIэ хэбзэгъэуцугъэр зыукъохэрэм атыралъхьэрэ тазырыр агъэлъэшыщт. Джащ фэдэу АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм ихэбзэихъухьэхэм яя 48-рэ зэIукIэгъу зэрэщырахъухьагъэу, республикэ мэфэкIхэм джыри зы къахэхъощт. Зэо зэпэуцужьхэм яветеранхэм я Мафэ джы мэфэпчъым хэтыщт. Бэдзэогъум и 1-м ар хэдгъэунэфыкIызэ тшIыщт.
АР-м ихэбзэихъухьэхэм КъумпIыл Мурат закъыфигъэзагъ, илъэсым пыкIыгъэ уахътэм Iофэу ашIагъэмкIэ «тхьашъуегъэпсэу» къариIуагъ.
— Тызэгъусэу бэ тфызэшIокIыгъэр. Лъэпкъ проектыкIэхэм ягъэцэкIэн тыфежьагъ. Стратегическэ пшъэрылъэу УФ-м и Президентэу Владимир Путиным къытфигъэуцугъэхэм адиштэу Iоф тэшIэ. ХэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием епхыгъэр зэкIэ шъхьаIэу къэнэжьы. Псауныгъэр къэухъумэгъэным, гъэсэныгъэм, гъогухэм ыкIи псэолъэшIыным япхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохын тыдэлажьэ. Анахьэу тынаIэ зытедгъэтырэр цIыфым игъашIэ хэгъэхъогъэныр, демографиер нахьышIу шIыгъэныр, цIыфхэр социальнэу ухъумэгъэнхэр, унагъохэри, ныбжьыкIэхэри къыдыхэлъытагъэхэу. ПсэупIэхэм зыгъэпсэфыпIэхэр, IэзапIэхэр, спорт джэгупIэхэр ащышIыгъэнхэр къэралыгъо программэхэм ахэтэгъэуцох. ЩыIэкIэшIу республикэм щыдгъэпсыным амалэу тиIэр етэхьылIэ. Лъэбэкъоу тшIыхэрэм якъэкIуапIэр — цIыфхэр, ахэм ящыIэкIэ дах. Зыжъугъэпсэфыгъэу, кIочIакIэхэр жъугъотыгъэхэу бжыхьэм IофшIэным лъыпышъудзэжьынэу сышъущэгугъы, — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Хэбзэихъухьэхэр Iоныгъом и 30-м нэс зыгъэпсэфыгъом щыIэщтых. Ау ар амыублэзэ, зэхэсыгъо ужым, пстэури зэгъусэхэу культурнэ Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх. «Нацизмэм иукраинскэ лIыкIохэм язекIуакIэхэм ятарихъ» зыфиIорэ къэгъэлъэгъонэу АР-м и Сурэт къэгъэлъэгъуапIэ щагъэпсыгъэм икъызэIухын хэлэжьагъэх. Урысыем и Къэралыгъо Думэрэ къэбархэмкIэ агентствэу «РИА Новости» зыфиIорэмрэ ар язэдэлэжьэныгъ. Донецкэ ыкIи Луганскэ народнэ республикэхэм яцIыф къызэрыкIохэм Киев арихыгъэ жъалымыгъэр, псэупIэхэм атыратэкъогъэ огъухэм ялъэуж къэгъэлъэгъоным хэлэжьэрэ сурэтхэм нафэ къашIы.
Анцокъо Ирин.