Республикэм ит гурыт еджапIэхэм япащэхэр зыхэ­лэжьэ­гъэ зэнэкъокъум изэфэхьысыжьхэмкIэ, 2025-рэ илъэсым АдыгеимкIэ анахь пэщэ дэгъу хъугъэр Анна Пашковар ары. Мыекъопэ гурыт еджапIэу N 3-у А. Макаренкэм ыцIэ зыхьырэм ар ипащ. Зэнэкъокъум текIоныгъэ къы­щыдэзыхыгъэ бзылъфыгъэм гущыIэгъу тыфэхъугъ.

Аннэ гурыт еджапIэм ипащэу Iоф зишIэрэр илъэсищ нахь мыхъугъэми, ипшъэрылъхэр зэрифэшъуашэу зэригъэ­цакIэхэрэр, пшъэдэкIыжь ин зэриIэр къыхэщы. Зипэщэ учреждениер къахэщыным пае ищыкIагъэр зэкIэ ешIэ, иIофшIэгъухэр игъусэхэу кIэлэеджакIохэм шIэныгъэ куу зэрарагъэгъотыщтым ыуж итых. Анахь дэгъухэм ясатырэ зэрэхэтыщтхэм дэлажьэ ыкIи ар къыдэхъу.
ИщыIэныгъэ гъогу гурыт еджапIэм епхыгъэ зэрэхъугъэм бзылъфыгъэр егъэгушхо. КIэлэцIыкIухэм уахэты зы­хъукIэ, угукIэ жъы умыхъоу ащ елъытэ. ТарихъымкIэ кIэлэегъэджэ сэнэхьатыр Адыгэ къэралыгъо университетым зыщызэрегъэгъот ужым Ханскэм дэт Мыекъопэ политехническэ техникумым IофшIэныр щиублагъ, кIэлэегъаджэу ригъажьи, бэ темышIэу курсым ипащэ хъугъэ, нэужым методист IэнатIэр къы­фагъэшъошагъ. Ащ ыуж АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ рагъэблэгъагъ. Илъэс заулэрэ ащ Iоф щишIагъэу пащэу гурыт еджапIэм агъэ­кIуагъ.
— Апэрэ илъэсыр псынкIагъэп, ау пшъэрылъэу къысфашIыгъэр зэхэсшIагъ ыкIи IэнатIэр зэрифэшъуашэу бгъэцэкIэным пае пшIэн фаехэр къызIэкIэз­гъэхьагъэх. Илъэсищ гъогоу къэскIугъэм сызыхэплъэжьыкIэ, гъэхъагъэу тиIэхэм сарэгушхо. Апэрэ ушэтыпIэу сфэхъу­гъэр IофшIэныр зезгъэжьагъэм бэ темышIэу, 2023-рэ илъэсым игъэкIотыгъэ гъэцэ­кIэжьынхэр еджапIэм зэрэрашIылIэгъагъэр ары. ТиеджапIэ зэрэщытэу агъэ­кIэжьыгъ, аужырэ технологиехэм ад­и­штэным пае ищыкIагъэр зэкIэ рашIы­лIагъ, — еIо тигущыIэгъу.
КIэлэцIыкIу технопаркэу «Кванто­риумыр» еджапIэм къызэрэщызэIуахыгъэм ишIуагъэкIэ сомэ миллион 20 фэдиз зытефэгъэ Iэмэ-псымэхэр чIэты хъугъэ. КвадрокоптерхэмкIэ, робототехникэмкIэ кIэлэеджакIохэм шIэныгъэхэр зэрагъэгъотых, республикэ зэнэкъокъу­хэм ахэлажьэх ыкIи текIоныгъэ къыдахы.
ИгъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэм ауж гурыт еджапIэр зэтегъэпсыхьагъэ зэрэ­хъугъэр пащэм къеIо. Аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ технологиехэр агъэфедэхэзэ кIэлэеджакIохэр рагъаджэх. IT лъэныкъомкIэ, физикэмкIэ, химиемкIэ, биологиемкIэ нахь игъэкIотыгъэу кIэлэ­еджакIохэм шIэныгъэхэр арагъэгъотых. Ахэм ягухэлъхэр къызщыраIотыкIын алъэкIыщт чIыпIэ шъхьаф яIэ хъугъэу проект зэфэшъхьафхэр агъэуцух, зэнэ­къокъухэм ахэлажьэх. НэмыкI гурыт еджапIэхэм афэдэу, гъэсэныгъэ тедзэм мэхьанэшхо мыщ щыраты.
АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ зэзэгъыныгъэ къадишIыгъэу полицейскэ классхэр гурыт еджапIэм къыщызэIуахыгъэх. Тхьамафэм тIо къулы­къушIэхэр къакIохэзэ агъэнэфэгъэ класситIур рагъаджэх. Мы сэнэхьатым зыфагъэзэн мурад зашIыкIэ, фэгъэкIо­тэнхэр яIэу апшъэрэ гъэсэныгъэ зэрагъэгъотын ахэм алъэкIыщт.
— Гъэсэныгъэ системэм бэ зэхъокIыныгъэу фэхъурэр. Ахэм адедгъаштэзэ Iоф тэшIэ. КъыткIэхъухьэрэ лIэужхэм патриотическэ пIуныгъэ, гушъхьэбаиныгъэ яIэным мэхьанэшхо етэты. Мыгъэ Хэгъэгум иухъумакIо и Илъэсэу УФ-м и Президент зэригъэнэфагъэр къыдэтлъытэзэ, Iофтхьабзэхэр бэу зэхэтща­гъэх, джыри лъыпытыдзэжьыщт. Шъолъыр проектэу «ЛIыхъужъым ипортрет» зыфиIорэм тыхэлэжьагъ, — еIо Аннэ.
ЗэкIэмкIи гурыт еджапIэм нэбгырэ 960-рэ чIэфэнэу щыт нахь мышIэми, нахьыбэ къекIуалIэ. ИкIыгъэ еджэгъу илъэсым нэбгырэ 1182-рэ чIэсыгъ. Я 11-рэ классыр мыгъэ нэбгырэ 40-мэ къаухыгъ, зыкI къэралыгъо ушэтынхэр ахэм зэрифэшъуашэу атыгъэх. Гъэхъагъэхэм ахэплъытэнэу щыт мыгъэ медалькIэ къэзыухыгъэхэм япчъагъэ зэхапшIэу зэрэхэхъуагъэр.
Непэ гурыт еджапIэм Iоф щызы­шIэхэрэр зэгурыIожьхэу, зэдэIужьхэу, хэхъоныгъэхэр зэрашIыщтым ыуж итхэу мэлажьэх. Нэбгырэ пэпчъ кIэлэеджа­кIохэм шIэныгъэ куу зэрарагъэгъотыщтыр ары зыуж итыр. Ежьхэми, рагъаджэхэ­рэми гъэхъэгъэшIухэр яIэх.
Пащэм икабинет кубокхэр бэу чIэтых, ахэм ягугъу къытфишIыгъ. ЕджэнымкIэ гъэхъэгъэшIухэр зэряIэм дакIоу спортымкIи анахь дэгъухэм ащыщых, каратэмкIэ, футболымкIэ, волейболымкIэ секциехэм якIуалIэхэрэм къэгъэлъэгъон дэгъухэр яIэх.

КIэухым зэнэкъокъоу зыхэлэжьагъэм мэхьанэу ритырэмкIэ теупчIыгъ.
— ТекIоныгъэ къызэрэдэсхыгъэм лъэшэу сегъэгушхо, ащ кIуачIэ хэзгъотагъ. Илъэсищ нахь Iоф сшIагъэпти, сыщынагъ, ау гу къызыIэпысшIыхьи сыхэлэжьагъ, сишIэныгъэхэр, сиамалхэр сыушэтынхэр, ахэзгъэхъоныр ары сыгукIэ сызыфэягъэр. Ушэтынхэр гъэшIэгъоныгъэх, ыпэрапшIэу нэбгырэ пэпчъ фэ­гъэхьыгъэ видеоролик зэхэдгъэуцуагъ, пэщэ IэнатIэр зэрэзэхатщэрэр къитIотыкIыгъ, гъэсэныгъэ ыкIи методическэ IофшIэнэу зэхатщэхэрэр къэдгъэлъэ­гъуагъэх. Анахь къин къысщыхъугъэр мастер-классыр ары. Анахь дэгъоу бгъэцэкIэрэ лъэныкъор къэбгъэлъэгъонэу щытыгъ, бэрэ сегупшысагъ ыкIи административнэ куп дэгъу зэрэзэхэсщагъэр, ахэм Iоф зэрязгъашIэрэр, сызэрадэзекIорэр къэзгъэлъэгъуагъ. Пэщэ IэнатIэр къызыпфагъэшъуашэкIэ, хэукъоныгъэ пшIы хъущтэп, о ябгъэлъэгъурэ гъогур ары уиIофшIэгъухэр зытетыщтхэр, щысэ сыдигъокIи къыптырахыным удиштэн фае. Джары сшъхьэ илъыгъэр зэнэкъо­къум зыфэзгъэхьазыры ыкIи зыкъэзгъэ­лъагъо зэхъум, — еIо тигущыIэгъу.
Ыпэрэ илъэсхэм ялъытыгъэмэ, зэ­хъокIыныгъабэ зэнэкъокъум зэрэфэхъу­гъэм ыпкъ къикIыкIэ нахь къиныгъэу къыщыхъугъ, шапхъэхэр Урысые уцу­гъом нахь пэблагъэ ашIыгъэх. Мыгъэ кIэу къыхагъэхьагъэхэм ащыщ брифингыр, кIэлэегъэджэ рингыр, зэдэгущыIэгъухэр. Уцугъохэм зэкIэми Анна Пашковар зэрифэшъуашэу апхырыкIыгъ, текIоныгъэ къыдихыгъ. КъэкIорэ илъэсым Урысые уцугъом хэлэжьэнэу егъэнафэ.
Зэнэкъокъум ишIуагъэкIэ иIофшIэни зэхъокIыныгъэхэр фишIынхэр имурад. Ахэм ащыщ еджапIэм зэрэщызэкIощтхэм епхыгъэ хэушъхьафыкIыгъэ шапхъэм игъэнэфэн.
ЗыкI къэралыгъо ушэтынхэр дэгъоу атынхэм, Урысые олимпиадэхэм якIэлэеджакIохэр ахэлэжьэнхэм, яшIэны­гъэхэмкIэ къахэщынхэм ыпэкIи адэлэ­жьэщтых. ШIэныгъакIэхэр, гухэлъыкIэхэр яIэхэу илъэсыкIэ еджэгъум пэгъокIыщтых.
ДЕЛЭКЪО Анет.