Мэкъу-мэщым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным фэIорышIэрэ къэралыгъо унэе программакIэу «Адыгэ Республикэм социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэ егъэшIыгъэнымкIэ» зыфиIорэр щыIэныгъэм щыпхыращэу аублагъ. А программэм къыдилъытэу сомэ миллиони 100 къатIупщыщт. Тхылъхэм яштэн бэдзэогъум и 23-м аублагъ.

Мы мафэхэм АР-м мэкъу-мэщымкIэ иминистрэ экономикэ лъэныкъомкIэ игуадзэу Шъэожъ Абрек иIофшIэгъухэр игъусэхэу Красногвардейскэ ыкIи Джэджэ районым ащыIагъ. Джэджэ районым IофшIэгъу зэIукIэгъур зэрэщыкIуагъэр тэри нэрылъэгъу тфэхъугъ. Мыщ щыщхэм анэмыкIэу Кощхьэблэ ыкIи Шэуджэн районхэм къарыкIыгъэхэу мэкъу-мэщым зыфэзгъазэ зышIоигъохэр хэлэжьагъэх.
Программэм епхыгъэ зэнэкъокъум зэрэхэлэжьэщтхэр, ахъщэр зэратырагощэщтыр Шъэожъ Абрек къафиIотагъ, анахьэу зэдэгущыIэгъур зыфэгъэхьыгъа­гъэр маркIо лъэпкъ зэфэшъхьафхэм якъэгъэкIын.
Министрэм игуадзэ къызэриIуагъэмкIэ, къэралыгъо IэпыIэгъур къыуатыным шэпхъэ гъэнэфагъэхэр пылъых, ахэр зэкIэ зыгъэцакIэхэрэм ялъэIу тхылъхэм хэушъхьафыкIыгъэ комиссиер ахэплъэ, зыдырагъаштэрэм ахъщэ IэпыIэгъур ратыным пае тхылъхэр егъэхьазырых. Мы илъэсым федеральнэ ыкIи шъолъыр бюджетым къахэхыгъэ сомэ миллиони 100-м ехъу ахэм атырагощэщт.
Къэралыгъо IэпыIэгъур къыуатыным ищыкIагъэу Шъэожъ Абрек анахь зигугъу къышIыгъэхэм ащыщ къяуалIэрэм унэе предпринимателэу ар зэрэщытыр е мэкъумэщ фермер хъызмэтшIапIэ зэриIэр къэзыушыхьатырэ тхылъхэр мы илъэсым къызэрэзэIуихын фаер ары. ЫпэкIэ ар иIагъэмэ, 2024-рэ илъэсым е нахьыжьэу зэфишIыжьынэу щытыгъ. Зи къызэIузымыхыгъэхэри ащ хэлэжьэнхэ алъэкIыщт, зэнэкъокъум зыпхырыкIыхэкIэ, тхылъхэр агъэхьазырыжьыщтых.

МаркIо лъэпкъ зэфэшъхьафхэр (сэнашъхьэр хэмытэу) къэзыгъэкIы зышIо­игъохэм къэралыгъор IэпыIэгъу афэ­хъущт. Ахъщэу къаратырэмкIэ мы культурэхэр къагъэкIынымкIэ Iэмэ-псымэхэр, чылап­хъэхэр е кIысыжьхэр къащэфынхэ алъэ­кIыщт. ФэбапIэхэм ягъэуцункIи, пленкэу тырахъощтыр хэмытэу, ахъщэр агъэфедэн алъэкIыщт. Джащ фэдэу чIыпIэу узщылэжьэщтым уфит.
Къэралыгъо IэпыIэгъум техникэри къырыпщэфынэу къыделъытэ, ау ащ шэпхъэ гъэнэфагъэ пылъ. Цумпэ ­лъэпкъ зэфэшъхьафхэр гектаррэ ныкъорэ хъурэ чIыгум къыщыбгъэкIынхэ фае. НэмыкI маркIо лъэпкъхэр зытелъыщ­тыр гектарым нахь макIэ хъущтэп. Ахэм анахьыбэу аратыщтыр сомэ миллиони 3,5-рэ, ау техникэм ахъщэ IэпыIэгъум ызыныкъу пэIуагъэхьан алъэ­кIыщтыр. Къанэрэ ахъщэм агъэтIыс­хьащт чылапхъэр е кIысыжьыр къыращэфын фае.
Ахъщэ IэпыIэгъур къыуатыным ­ша­п­­хъэу пылъхэм ащыщ хъызмэтшIапIэр къызыщызэIупхыгъэ къоджэ псэупIэм удэтхэгъэныр, къэралыгъом ичIыфэ зи птемылъыныр, ащ хэхьэ хьакъулахьыр (мин 30-м нэс), хьыкум приставхэр (мини 5-м нэс) ыкIи нэмыкIхэр.

Мэкъумэщ хъызмэтым зыфэзыгъазэ зышIоигъом ежь иахъщэ хигъэхъонэу иIэн фае. ГущыIэм пае, проектэу ыгъэ­хьазырыгъэр сомэ миллиони 3-м телъы­тагъэмэ, ащ ипроцент 90-р къэралыгъом къыфитIупщыщт, 10-р ежь хъызмэтшIапIэм иен фае. Ар банкым исчет илъынэу щыт. ЧIыгу Iахьэу лэжьыгъэр къызыщигъэкIыщ­тыр ежь иен е илъэси 5,5-м нахь мымэкIэ пIалъэ иIэу бэджэндэу ыштэн фае. ЫпэкIэ къэралыгъо IэпыIэгъу къыратыгъэнэу щытэп, ащ хахьэрэп социальнэ тынхэр ыкIи IофшIэн ягъэгъотыгъэнымкIэ Гупчэм къытIупщырэ ахъщэр. Агъэхьазырырэ тхылъхэр джы къэралыгъо порталым ихэушъхьафыкIыгъэ программэкIэ агъэхьынхэ фае.
АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ и Министерствэ гъот макIэ зиIэхэм ежь яунэе Iоф къызэIуахыным пае, ащ хэхьэ чIыгулэжьыныри, къэралыгъо IэпыIэгъу араты. Къыхэдгъэщын, программакIэм ухэлэжьэным пае узэрыпсэун плъэкIыщт ахъщэ анахь макIэу респуб­ликэм щыгъэнэфагъэм нахьыбэ къызэраIэкIахьэрэр къэзыушыхьатырэр ахэ­лъын фае.
Къэралыгъо IэпыIэгъур къызэратыхэрэм пшъэдэкIыжь гъэнэфагъэхэр ахьы. Ахэм ащыщ къаратыгъэ мылъкур мэзэ 18-кIэ агъэфедэн ыкIи илъэси 5-м нахь мымакIэу Iоф зэрэрагъэшIэн, отчетхэр ашIын зэрэфаер. Проектэу ыгъэ­хьазырыгъэм къыщыриIотыкIыгъэ гу­хэлъхэр зэкIэ щыIэныгъэм щыпхырищыжьынхэу щыт. ШIокI имыIэу Iоф­шIэпIэ чIыпIэ зы нэбгырэм е нэбгыритIум аритын фае.
НэмыкI лъэныкъохэми Шъэожъ Абрек ягугъу къышIыгъ. Мэкъу-мэщым зыфэзыгъазэ зышIоигъохэу Iофтхьабзэм къе­кIолIагъэхэр зыгъэгумэкIырэ упчIэхэр министрэм игуадзэ ратыгъэх, игъэкIотыгъэ джэуапхэри агъотыжьыгъэх.
ДЕЛЭКЪО Анет.