ЗекIозещэу Iоф зышIэн фимытэу лажьэхэрэм джы административнэ пшъэ­дэкIыжь къяжэ. Ащ фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэм къэралыгъом и Президент бэдзэ­огъум и 7-м кIэтхагъ.

ЗекIохэр зезыщэнхэ зылъэкIыщтхэр зекIозещэхэу, инструкторхэу, гъуазэхэу ащ феджагъэхэу, къэралыгъо ушэтыныр зыкIугъэхэу, ар къэзыушыхьатырэ тхылъхэр зиIэхэр ары. Хэбзэгъэуцугъэр ыукъуагъэу апэрэу къыхагъэщырэм гущыIэкIэ егыищтых е тазырэу сомэ мин 20-м къыщегъэжьагъэу 40-м нэс тыралъхьан алъэкIыщт. Хабзэм иIофышIэхэмкIэ тазырыр сомэ мин 70 — 100-рэ, юридическэхэмкIэ сомэ мини 100 — 150-рэ.
Игъом тазырыр зымытыгъэхэм е ятIонэрэу хэбзэнчъэу Iоф ышIэу къыхагъэщыгъэхэм тазырым афыхагъэхъощт. ЦIыф къызэрыкIомкIэ ар сомэ мин 50 — 70-рэ, хабзэм иIофышIэхэмкIэ — мини 100 — 150-рэ, юридическэхэмкIэ — мини 150 — 200.
ЧIыопс ухъумапIэхэм язекIо лъагъохэм Iоф ащыпшIэным пылъ шапхъэхэр зыукъохэрэми джащ фэдэу тазырхэр къяжэх.
ЗекIохэр къызщыуцухэрэ хьакIэщхэм яIофшIэнкIи хэбзэгъэуцугъакIэм зэхъокIыныгъэхэр къыдыхэлъытагъэх. Къэралыгъо реестрэм хэмытхэм ащ фэдэ фэIо-фашIэхэр агъэцэкIэнхэ фитхэп. Реестрэм хэмытым е ипIалъэ икIи тхылъхэр зымыгъэкIэжьыгъэхэм тазыр арагъэтыщт. Хабзэм иIофышIэхэмкIэ ар сомэ мин 50 — 70-рэ, юридическэхэмкIэ — сомэ мин 300 — 450-рэ.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, мы илъэсым игъэтхэпэ мазэ къыщегъэжьагъэу зекIозещэхэу Iоф зышIэн гухэлъ зиIэхэм къэралыгъо ушэтыныр акIун фае. Ащ техьажьынхэмкIэ илъэс хъурэ фэгъэкIотэн пIалъэ яIагъ. Непэрэ мафэм ехъулIэу УрысыемкIэ зекIозещэ мин 11-м нахьыбэм ушэтыныр акIугъ ыкIи къэралыгъом экономикэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ иреестрэ хэтхагъэх. Ар шапхъэ.
Адыгеими ар щагъэцакIэ. ЯтIонэрэ илъэс хъугъэу зекIозещэхэм, гъуазэхэм, инструкторхэм къэралыгъо ушэтыныр аты. Джырэ уахътэм ехъулIэу Iоф ышIэнымкIэ лицензиер нэбгырэ 60-м нахьыбэмэ къыда­хыгъ. Илъэситф пIалъэ ащ иI. Игъо зикIыкIэ, икIэрыкIэу ушэтыныр атын фае. Къэралыгъо ушэтынхэмкIэ комиссие шъхьаф зэхэщагъэу республикэм щэлажьэ. Ушэтыныр IахьитIоу зэтеутыгъ. ЫпэрапшIэу упчIэ 30-мэ тест шIыкIэм тетэу джэуапхэр къараты. Ащ къыкIэлъыкIоу къушъхьэлъэ, къушъхьэпэ ыкIи Мыекъуа­пэкIэ зекIо лъагъохэм ахэдэх. Шъхьадж къытефагъэм елъытыгъэу джэуапыр къетыжьы.
ЗекIозещэхэм алъэныкъокIэ IофшIэныр гъэлъэшыгъэныр уахътэм къыгъэуцугъэ Iофыгъу. Аужырэ уахътэм зекIохэр къезыщэкIырэ «экскурсоводыцIэ» зиIэхэм япчъагъэ зэхапшIэу хэхъуагъ. ЧIыпIэ кIоцI зекIоным зызыщиушъомбгъурэ лъэхъаным мыщ фэдэ IофшIэным федэ хэзылъагъорэр нахьыбэ хъугъэ. Ау ахэм ащыщ­хэр IофшIэным фэхьазырхэп, зыщылэжьэхэрэ шъо­лъырым илъэпкъ тарихъ, икультурэ икъоу ашIэрэп, чIыналъэм щыгъуазэхэп, зекIо купым ищынэгъончъа­гъи мэхьанэ ратырэп. Ар дэгъэзыжьыгъэным фэшI аттестацие шIыкIэмкIэ ахэм яхэшыпыкIын хэбзэ лъапсэ иIэ хъугъэ. ЗекIозещэу Iоф ышIэнымкIэ тхылъым икъыдэхын кIэлъэIу зышIоигъор къэралыгъо фэIо-фашIэхэм япортал, МФЦ-м яамалхэр къызфигъэфедэнхэ ылъэкIыщт. Бэдзэогъум и 7-м Урысыем и Президентэу Владимир Путиныр унашъом кIэтхагъ, мэфэ 60 ащ зытешIэкIэ, кIуачIэ иIэ хъущт.
Анцокъо Ирин.