«Къамылым» итекIоныгъ
Джырэ лъэпкъ культурэм ителевизионнэ фестивалэу «RUS_СВЕТ» зыцIэу къалэу Красногорскэ щыкIуагъэм ишIухьафтын шъхьаIэ Тэхъутэмыкъое районым иорэдыIо купэу «Къамылым» къыфагъэшъошагъ. Дунэе мэхьанэ зиIэ проектэу «Слово о русском сердце» зыфиIоу мы илъэсым Тайланд щыкIощтым хэлэжьэн амал ащ ыгъотыгъ. Лъэпкъ орэдымкIэ ансамблэу «Къамылыр» 1993-рэ илъэсым зэхащагъ. Охътэ кIэкIым хэхъоныгъэшIоу ышIыгъэхэм яхьатыркIэ «Лъэпкъ самодеятельнэ куп» зыфиIорэ цIэр къыфагъэшъошагъ. 2018-м эстраднэ орэдхэмкIэ лъэпкъ студиеу «Къамыл» фаусыгъ.
Лъэпкъ культурэм илъэныкъуакIэхэр къызэIуихызэ ансамблэм Iоф ешIэ. Адыгэ орэдым зыригъэужьыжьызэ ыкIи къыухъумэзэ лъэгэпIакIэхэм адехьые, дунаим щарегъашIэ. Ащ ишыхьат Урысыем, Темыр Осетием, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Абхъазым, Дагъыстан къащатырэ концертхэр.
Адыгэ культурэм ифестивалэу щэпIэ гупчэу «МЕГА-АДЫГЕЯ» щырекIокIырэм илъэс къэс хэлажьэ. Культурэм хэхъоныгъэ ышIыным иIахьышIоу хилъхьэрэм фэшI АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Рэзэныгъэ тхылъ къыфагъэшъошагъ.
2024-рэ илъэсым IорIуатэмрэ лъэпкъ культурэмрэ яфестивалэу «Горцы» зыфиIоу Дагъыстан щыкIуагъэм «Къамылыр» хэлэжьагъ. Мы илъэс дэдэм Бытырбыф щыкIогъэ зэнэкъокъу-фестивалэу «Кубок Гран-при» зыфиIорэм ансамблэм орэд къэIонымкIэ ишIухьафтын шъхьаIэ къыхьыгъ, иартистхэу Лъэпшъыкъо Марьянэ, Хьагъур Нурет, Сергей Шперовым апэрэ шъуашэ зиIэ дипломхэр къалэжьыгъэх.
А лъэхъан дэдэм купхэу «Уджымрэ» «Къамылымрэ» ятворческэ пчыхьэзэхахьэ АР-м илIыкIо унэу УФ-м и Президент дэжь щыIэм щыкIуагъ. Джы Тайланд щыкIощт фестивалым хэлэжьэнхэм ифитыныгъэ къызэрэдахыгъэр а гъэхъагъэхэм къахэхъуагъ.
Лъэпкъ студиеу «Къамылым» нэбгырих хэтыр: АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Сергей Шперовыр, АР-м изаслуженнэ артисткэу Мышъэ (АкIэгъу) Азид, Лъыпшъыкъо Марьян, Трахъо Динар, Хьагъур Нуриет, ХьакIэцIыкIу Май. Пстэуми зэнэкъокъу зэфэшъхьафхэм текIоныгъэхэр къащыдахыгъэх.
Ахэр гъэхъагъэхэм афэзыщагъэхэр Тэхъутэмыкъуае щыщ музыкантэу ыкIи мэкъэмэусэу ЛIыIужъу Къэлэшъау. Илъэс 43-кIэ узэкIэIэбэжьмэ мэкъамэмрэ искусствэмрэ ядунай хэщагъэ хъугъэ хъулъфыгъэ IэпэIасэр «Къамылым» иапэрэ мафэхэм къыщегъэжьагъэу ащ ихудожественнэ пащ.
Къэлэшъао музыкальнэ училищыр баянымкIэ къыухыгъ. А зы уахътэм Тэхъутэмыкъое музыкальнэ еджапIэм икIэлэегъаджэуи мэкъэмэ Iэмэ-псымэ ансамблэ мыиным ипащэуи IофшIэныр зэдырихьыжьагъ. Зы лъэхъан горэм, джыри кIэлэеджакIоу, орэдыIо купым къыххьагъ Кушъэкъо Симэ. Творческэ амалышхоу хэлъым Къэлэшъаом гу лъитагъ. КъэгъэлъэгъонышIухэр яIэхэу илъэсипшIырэ зэдэлэжьагъэх. Мэхьанэ ин зиIэ зэнэкъокъухэм текIоныгъабэ къащыдахыгъ.
2006-рэ илъэсым «АР-м искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшху» зыфиIорэ щытхъуцIэр ЛIыIужъу Къэлэшъао къыфагъэшъошагъ. АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм, Урысыем культурэмкIэ и Министерствэ ящытхъу тхылъхэр къыратыгъэх. Къэлэшъао къыфагъэшъошэгъэ рэзэныгъэ тхылъхэм ащыщ мырэущтэу къыщеIо: «…. лъэпкъ зэкъошныгъэм ыкIи зэдэIэпыIэжьныгъэм уиIофшIэн афэIорышIэ, цIыфхэм алъапсэ зыхашIэжьы, блэкIыгъэмрэ непэмрэ язэпхыныгъэ огъэпытэ».
Сэнаущыгъэ зыхэлъ цIыфым инэшэнэшIур къыхигъэщын, зыригъэужьыжьын ылъэкIэу ЛIыIужъум иIофшIэгъухэм аIощтыгъ. Искусствэм щызэлъашIэрэ КIыргъ Юрэ орэдхэр аранжировкэ шIыгъэнхэмкIэ районымкIэ анахь IэпэIасэу зыцIэ къыриIуагъэр Къэлэшъау ары. ИIофшIэн хэшIыкI инэу фыриIэм ихьатыркIэ ЛIыIужъур илъэсыбэрэ урысые зэнэкъокъухэм яосэшI купхэм ахэтыгъ. Къэлэшъао ежьыри орэдхэр еусых. Иорэд 30 зыдэхьэгъэ альбомитIу къыдигъэкIыгъ.
ГъэрекIо орэдыIо купэу «Къамылым» иилъэс 30 хигъэунэфыкIыгъ. МэфэкIым фэгъэхьыгъэ пчыхьэзэхахьэр къагъэдэхагъ творческэ купхэу «Удж» ыкIи «Адыгэхэр» зыфаIохэрэм.
Аужырэ зэнэкъокъоу ыпшъэкIэ зигугъу къэтшIыгъэми «Къамылым» зэрэщыгугъыгъэхэр къыгъэшъыпкъэжьыгъ — текIоныгъэр къыдихыгъ. Ятворчествэ шIу зылъэгъухэрэм ыкIи Адыгеим щыпсэухэрэм ацIэкIэ купэу «Къамылми», ащ ихудожественнэ пащэу ЛIыIужъу Къэлэшъауи текIоныгъэмкIэ тафэгушIо. ГъэхъэгъакIэхэм тыкъяжэ.
АкIэгъу Разиет.