ГъэцэкIэжьынхэр щэкIох
Лъэпкъ проектэу «НыбжьыкIэхэмрэ кIэлэцIыкIухэмрэ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу республикэм ит гъэсэныгъэ учреждениехэм игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр ащэкIох. АгъэкIэжьырэ гурыт еджапIэхэм ащыщэу Кощхьэблэ районым ит къутырэу Натырбые дэтым мы мафэхэм тыщыIагъ.
Районым гъэсэныгъэмкIэ и ГъэIорышIапIэ испециалист шъхьаIэу Зэхъохъу Артур къызэрэтиIуагъэмкIэ, квадрат метрэ мини 3,4-рэ фэдизмэ IофшIэнхэр ащэкIох. ИгъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэм апае сомэ миллион 99-рэ къатIупщыгъ. Ащ нэмыкIэу АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ еджапIэм чIэтыщт Iэмэ-псымэхэр зэкIэ кIэу аригъэгъотыщтых.
— ЕджапIэм гъэцэкIэжьынхэр ищыкIэгъагъэх, 1902-рэ илъэсым апэрэ еджапIэр, ятIонэрэр 1936-рэ илъэсым мы щагу дэдэм къыщызэIуахыгъагъ. Ащ къыщегъэжьагъэу агъэкIэжьэу къыхэкIыгъэп. Федеральнэ программэм ишIуагъэкIэ мэлылъфэгъу мазэм къыщегъэжьагъэу IофшIэнхэр мыщ щырагъэжьагъэх. Непэрэ мафэм ехъулIэу ахэм япроцент 70-рэ фэдизыр гъэцэкIэгъахэ. ЫпэрапшIэу электричествэм ирыкIуапIэхэр, инженер системэр зэкIэ, батареехэр, унашъхьэр, шъхьаныгъупчъэхэм азыныкъо зэблахъугъэх, дэпкъхэр икIэрыкIэу ашIыжьыгъэх. Джэхашъохэр рагъэчъыкIыгъэх, плиткэ, ламинат атырадзэ, — еIо Артур.
Гурыт еджапIэу тызычIэхьагъэм IофшIэныр щыжъот, шъхьадж зыфэгъэзагъэр зэрифэшъуашэу егъэцакIэ. ПэшIорыгъэшъэу зэщиз ашIыгъэ дэпкъхэм джыри зэ шпаклевкэ атыралъхьажьыщтыгъ, дэкIояпIэхэр плиткэкIэ агъапкIэщтыгъ. Пчъэхэм яхэгъэуцожьын ыуж ихьанхэу щытыгъ. ЕджапIэм ыкIоцI имызакъоу, ыкIыби дахэу агъэпсы, хэушъхьафыкIыгъэ плиткэхэр рагъэпкIыгъэх. IофшIэнхэр мазэм ыкIэ нэс аухынхэу агъэнафэ. Нэужым Iэмэ-псымэхэр кабинетхэм ачIагъэуцожьыщтых.
ЕджапIэр нэбгырэ 520-мэ ателъытагъ, икIыгъэ еджэгъу илъэсым ыкIэм нэбгырэ 423-рэ ащ чIэсыгъэр. Мыгъэ апэрэ классым нэбгырэ 30-м ехъу аштэнэу агъэнафэ.
— ТиеджапIэ зэкIэмкIи кабинет 26-рэ къыдыхэлъытагъ, классхэм анэмыкIэу кIэлэегъаджэхэм апае кабинетхэр, медицинэм иIофышIэ зычIэсыщтыр, спортзал, тхылъеджапIэ, шхапIэ хэтых, кIэкIэу къэпIон хъумэ, бэкIэ нахь зэтегъэпсыхьагъэ хъущт. ГущыIэм пае, физикэмкIэ, химиемкIэ, биологиемкIэ кабинетхэм ачIэт партэхэм псыр ыкIи нэфынэр къякIолIэщтых, — еIо гурыт еджапIэм ипащэу Мамыщ Эдуард.
Мы аужырэ илъэсхэм гъэсэныгъэ тедзэм мэхьанэшхо зэрэратырэм къыпкъырыкIыхэзэ еджапIэм иIофшIэн лъигъэкIотэщт. «Точка роста» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу химикэ-биологическэ ыкIи технологическэ лъэныкъохэм джыри нахь зарагъэушъомбгъущт. КIэлэцIыкIу гухэлъхэр къызщыраIотыкIын алъэкIыщт Гупчэм, «Движение первых» зыфиIорэм ыкIи нэмыкIхэми шэпхъэшIухэм атетэу Iоф арагъэшIэнэу зэрагъэнафэрэр, нэмыкI гухэлъхэри зэряIэр пащэм къытфиIотагъ.
ХэушъхьафыкIыгъэ программэм ишIуагъэкIэ еджапIэм къыпэIулъ щагур зэрифэшъуашэу зэтырагъэпсыхьащт. Ащ сомэ миллион 22-м ехъу тефэнэу агъэнафэ. IухьапIэм плиткэ тыралъхьащт, зыщагъэпсэфынэу пхъэнтIэкIухэр агъэуцущтых, къэгъагъэхэр, чъыгхэр агъэтIысхьащтых. Джащ фэдэу спортым ныбжьыкIэхэр нахь фэщагъэ хъунхэм фэшI лъэныкъо зэфэшъхьафхэм афытегъэпсыхьэгъэ спортивнэ площадкэхэр, тренажерхэр хэтыщтых. Iофтхьабзэхэр щызэхащэнхэу гъэIагъэ агъэуцущт.
ПшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Перспектива» зыфиIорэм планым диштэу IофшIэнхэр егъэцакIэх. Ащ ипащэу Къушъхьэ Руслъан гущыIэгъу тыфэхъугъ.
— Охътэ лые тымыгъэкIодэу гъэцэкIэжьынхэр зэшIотэхых. IофшIэн шъхьаIэхэр зэкIэ хэкIыгъахэх, джы пчъэхэм яхэлъхьан, дэпкъхэм ягъэлэн, зэIухыжьын IофшIэнхэр ары къытфэнагъэхэр. КIэлэцIыкIухэр зычIэсыщт еджапIэр зэрифэшъуашэу зэтегъэпсыхьэгъэным лъэшэу тынаIэ тет. Щынэгъончъэным, къэбзэныгъэм, гупсэфыпIэу щытыным яшапхъэхэм адиштэу тиIофшIэн тэгъэцакIэ. Дгъэфедэрэ пкъыгъохэм зэкIэми сертификатхэр апылъых. IофшIэнэу щыIэм елъытыгъэу тицIыфхэр къекIуалIэх, гурытымкIэ мафэм нэбгырэ 40-мэ Iоф ашIэ, — еIо Руслъан.
Натырбые дэт гурыт еджапIэр аужырэ шапхъэхэм адиштэу агъэпсы. ИгъэкIотыгъэу агъэкIэжьыгъэ Iэмэ-псымакIэхэр зычIэт еджапIэхэм Iоныгъом и 1-м кIэлэеджакIохэри, кIэлэегъаджэхэри гушIоу къекIолIэжьыщтых.
ДЕЛЭКЪО Анет.