УныбжьыкIа, илъэс 14-м къыщегъэжьагъэу зыныбжь кIэлэ­еджакIоу ущыта, устудента, гукъэкI гъэшIэгъон го­рэм удэлэжьэнэу ипхъухьагъэу къызщебгъэжьэщтыр пшIэрэба? Ащыгъум республикэ Гупчэу «Адыгеим иныб­жьыкIэхэр» зыфиIоу джы тиIэм уигъогухэр фэ­кIох. НыбжьыкIэхэм я Мафэу хэдгъэунэфыкIырэм ипэгъо­кIэу Гупчэм теблэгъагъ ыкIи ащ щылажьэхэрэм ащыщ­хэм гущыIэгъу тафэхъугъ, унэр зыфэдэр зэдгъэлъэгъугъ.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, ныбжьыкIэхэм апае Гупчэр мэкъуогъум и 1-м мэфэкI шIыкIэм тетэу къызэIуахыгъ. Тарихъ мэхьанэ зиIэ псэуалъэу къэлэ гупчэм итым, ыпэрэ илъэсхэм кIэлэцIыкIухэм апае цэ IэзапIэр зычIэтыгъэм, ар джы ибысым. Унэр къэмышIэжьынэу агъэ­кIэжьыгъ, щагур хъоо-пщау. ЫпэкIэ ца­шIэм щыщынэрэ сабыйхэм ягъы макъэ чIэIукIыщтыгъэмэ, джы ныбжьыкIэ чэф-
хэр жъугъэу щызэблэчъых.
— Мы чIыпIэр ныбжьыкIэхэм апае хэушъхьафыкIыгъэу щыт. Нэбгырэ пэпчъ творчествэм, гуфэкIо ыкIи хэкупсэгъэ проектхэу, цIыфхэмкIэ мэхьэнэ ин зи­Iэхэм ащыдэлэжьэн ылъэкIыщт, шIэныгъэхэмкIэ щызэхъожьыщтых, гукъэкI гъэшIэгъонхэр щашIыщтых, — къыщи­Iуагъ АР-м и ЛIышъхьэ ителеграм-­нэкIубгъо гупчэр къызызэIуахым.

Ары зэрэхъугъэри. Гупчэр зылэжьэрэ мэзэ имыкъум ныбжьыкIабэмэ кIуапIэ афэхъугъ, Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр щы­зэхащагъэх. Ахэм тащигъэгъозагъ гупчэ чIэхьапIэм сызщыIукIэгъэ Уджыхъу Айтэч.
— БэмышIэу шы тесынымкIэ, ятIэм пкъыгъо зэфэшъхьафхэр хэшIыкIыгъэнымкIэ, цIыфыбэхэм апашъхьэ укъы­щы­гущыIэнымкIэ егъэджэнхэр редгъэ­кIокIы­гъэх. Ащи изакъоп, ныбжьыкIэ чан горэм Iофтхьабзэ зэхищэ шIоигъоу чIыпIэ ымы­гъотымэ, мыщ къытеони, ыпкIэ хэ­мылъэу чIыпIэ къыкIэлъэIун фит. Пчэды­жьым сыхьатыр 8-м къыщегъэжьагъэу пчыхьэм 11-м нэс Iоф ешIэ. Арышъ, уахътэмкIэ зэтемыфэхэмэ, зыми ыгу хэдгъэкIыщтэп, — еIо ныбжьыкIэм.
Ахэр къысфиIуатэхэзэ Айтэч гупчэр къысигъэплъыхьагъ, лэжьэпIэ унэхэм, егъэджэнхэр зыщыкIохэрэм сачIищагъ. Щагу хъоо-пщаоу яIэри сигъэлъэгъугъ. Чэу дэпкъхэр сурэт закIэх, район гуп­чэхэм ацIэхэр атетхагъэх. Уджыхъу Айтэч Адыгеим иныбжьыкIэ чанхэм ащыщ. Адыгэ къэралыгъо университетым джыри щеджэ, ащ дакIоу Адыгэ Хасэм иныбжьыкIэ къутами ипащ. Адыге­им имызакъоу Москва, Бытырбыф ащыIэ ныбжьыкIэ зэхахьэхэми адэлажьэ. БэмышIэу тикъэралыгъо итемыр къэлэ шъхьаIэ Айтэч къикIыжьыгъ, ащ дэс адыгэ ныбжьыкIэхэм яхьэкIагъ.
— Ахэр зэхэщэгъэнхэр сиIофшIэн хэхьэ. Бытырбыф дэс ныбжьыкIэ 30-м нахьыбэр къызэIукIагъ. Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Щэрджэсым, Адыгеим къарыкIыгъэхэм зызэхамыдзэу, зыкIыныгъэ ахэлъэу, зэдырагъаштэу зэ­хэтых. Ар лъэшэу сыгу рихьыгъ. Тэри тиамалкIэ тадэIэпыIэщт. Iофтхьабзэ горэ зэхащэщтмэ ищыкIэгъэ тхьапэхэр дгъэ­хьазырынхэ, мылъкукIэ IэпыIэгъу тафэ­хъун тлъэкIыщт. НыбжьыкIэ политикэм илъэс пчъагъэ хъугъэу тыдэлажьэ, арышъ, Iофтхьабзэхэр тэрэзэу зэрэзэхэпщэщтхэр, зэрэбгъэпсыщтхэр тэшIэ. ТызэпэIудзыгъэми, ащкIи джэуапэгъу тафэхъушъущт, — къыIотагъ Айтэч.

Непэ къэралыгъом ыIу ныбжьыкIэхэм афэгъэзагъ. Ахэм сэнаущыгъэу ахэлъыр къыхэгъэщыгъэнымкIэ, ягу­къэкIхэр щыIэныгъэм щыпхыращынхэмкIэ, яшIэныгъэхэм ахагъэхъонымкIэ амалыбэ къареты. Ахэм ащыщ грантхэм ятын. Ахэм ягъэпсынкIэ узгъэгъозэщт цIыфи гупчэм щэлажьэ. ПстэумкIи «Адыгеим иныбжьыкIэхэм» я Гупчэ нэбгырэ 30 фэдизмэ Iоф щашIэ. Шъолъырым иныб­жьыкIэхэр къызэлъаубыты, яIоф­тхьабзэхэм къахагъэлажьэх. Ахэм
яIофшIэн къагъэпсынкIэщт мыщ фэдэ гупчэхэу Теуцожь ыкIи Шэуджэн районхэм мы илъэсым къащызэIуахыщтхэм. 2030-рэ илъэсым нэс ахэр район пстэуми ащагъэпсыщтых. АР-м и ЛIышъхьэ ителеграм-нэкIубгъо къызэрэщитыгъэмкIэ, 2030-рэ илъэсым нэс ныбжьыкIэ политикэм хахъо егъэшIыгъэнымкIэ екIолIакIэхэу агъэнэфагъэхэм ар къадыхэлъытагъ. Непэ республикэм пшъэ­рылъ шъхьаIэу зыфигъэуцужьыхэрэм ащыщ хэкупсэныгъэ, гуфэкIо, ныбжьыкIэ зекIоным, адыгэ культурэм икъэу­хъумэнрэ ихэхъоныгъэрэ ныбжьыкIэ-
хэр хэгъэлэжьэгъэнхэр, кIэлакIэхэр сатыушIыным фэщэгъэнхэмкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэныр. Гухэлъхэм ягъэцэкIэнкIэ республикэ гупчэу «Адыгеим иныбжьыкIэхэр» зыфиIорэр амалышIу.
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: А. Балабась.