Къэралыгъо программэхэм, лъэпкъ проектхэм яшIуагъэкIэ мы аужырэ илъэсхэм республикэм имэкъумэщ хъызмэт хэхъоныгъэхэр ешIых.

Бжыхьасэхэм ыкIи гъэтхасэхэм ялэ­жьынкIэ гъэхъагъэхэр зэрашIыхэрэм дакIоу цумпэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ялэжьыни игъэкIотыгъэу ыуж ихьагъэх. Илъэс къэс мы культурэхэм якъэгъэкIын пыхьэхэрэм япчъагъэ хэхъо.
Кощхьэблэ районыр пштэмэ, 2021-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу программэу «Агростартап» зыфиIорэм хэлэжьэрэ мэкъумэщ фермер хъызмэтшIапIэхэм ащыщэу 7-мэ цумпэ алэжьы, зы нэбгырэм маркIо ышIагъ.
Къутырэу Игнатьевскэм щыпсэурэ Сергей Тепоян цумпэм илэжьын ыуж ихьагъэхэм ащыщ. Ищагу дэлъ хатэм ыпэрапшIэу къыщигъэкIынэу щиублэ­гъагъ, инэIуасэхэу Красногвардейскэ рай­оным щыпсэухэрэм тырагъэгушIухьи мы культурэм нахь зыригъэушъомбгъунэу рихъу­хьагъ. Зы гектар губгъом щыгъэтIысхьи, ащ дэгъоу зыкъызегъэлъагъом, къэралыгъо грантым гъэрекIо хэлэжьагъ, нахь игъэкIотыгъэу зыфигъэзагъ.
— Грантым ишIуагъэкIэ джыри зы гектар хэзгъэхъуагъ. Сомэ миллиони 2,6-м ехъоу къатIупщыгъэм сэ симылъкоу соми мин 300-м кIахьэу хэлъэу губгъо IофшIэнхэмкIэ сищыкIэгъэщт тракторыр, Iэмэ-псымэхэр, цумпэ гъэтIысыжьыр зэзгъэгъотыгъэх. Мы культурэр къэбгъэ­кIынымкIэ анахь шъхьаIэмэ ащыщыр псыр лэжьыгъэм зэпымыоу ебгъэгъотыныр ары, IэпыIэгъум ишIуагъэкIэ ар дэгъоу зэпызгъэфагъ, — еIо Сергей.
Фермерым зэкIэмкIи сатырэ 33-рэ ыгъэтIысхьагъэр, метрэ 50 зырыз якIыхьагъэу. Лъэпкъэу «Априка», «Азия», «Клери» къыхихыгъэхэр. Ахэр IэшIух ыкIи бэрэ мыкIодэу щэлъых. Цумпэм лэжьыгъэ бэгъуагъэ къытыным пае ищыкIа­гъэр зэкIэ мыпшъыжьэу Сергей ригъэгъотыгъ. Игъом чIыгъэшIоу хилъхьагъэм нэмыкIэу псым хэлъэу кальции, калии ригъэгъотыгъ. Узхэм, хьэцIэ-пIацIэхэм апэшIуе­кIогъэнымкIэ IофшIэнышхо зэшIуихыгъ. ТигущыIэгъу къызэриIуагъэмкIэ, сатырхэм азыфагу хьэуарзэр зэрэдэлъым ишIуагъэ къэкIо, псыр нахь ащ еIыгъы, уцыр къы­гъэкIырэп ыкIи цумпэр чIыгум нигъэсырэп.
— Шапхъэхэм адиштэу IофшIэнхэр зэкIэ дгъэцэкIагъэ. Цумпэр къыпыкIэнэу зырегъажьэм, цIыфхэм япсауныгъэкIэ зиягъэ къэкIон ылъэкIыщт щэнаутхэр згъэфедэжьыгъэхэп, — еIо тигущыIэгъу.
Непэрэ мафэм лэжьыгъэм иIухыжьын ыкIэм фэкIуагъ, джы зырызэу къыпыкIэхэрэр ары аугъоижьыхэрэр. IофшIэныр жъоныгъуакIэм и 15-м ыублэгъагъ. Ишъхьэ­гъусэу Олесерэ ипшъэшъэжъыеу Этерирэ анэмыкIэу цIыфхэр къыщэхэзэ Iоф аригъэшIагъ. Тхьамэфищым къы­кIоцI цумпэр Iуахыжьыгъ.
ТигущыIэгъу къызэриIуагъэмкIэ, лэжьыгъэм ищэнкIэ къин алъэгъугъэп, гъэрекIо къыщегъэжьагъэу щэфакIохэр яIэх, яцумпэ зэрэIэшIур, щэнаут зэрэтемыутхагъэр ашIэти, бэ къяуалIэщтыгъэр.

Фермерыр мыгъэ зыщыгугъыщтыгъэ лэжьыгъэр къыримыхыгъэми, ыгу ыгъэкIо­дырэп. Игъом ищыкIагъэр зэкIэ ригъэгъо­тыгъ, ау ом изытет иягъэ лъэшэу къэ­кIуагъ. Къэгъагъэхэр къызщырихыщтым къыгъэщтыгъагъ ыкIи ащ ыуж зэпымыоу бэрэ къещхыгъ. Зэфэхьысыжьхэр джыри ышIыгъэхэп, ау гъэрекIорэм елъытыгъэмэ, къахьыжьыгъэр бэкIэ зэрэнахь макIэр къеIо. Лэжьыгъэм осэ дэгъу зэриIагъэм халъхьагъэр харигъэхыжьыгъ.
Сергей Тепоян мэкъумэщ хъызмэтым зызэрэфигъэзагъэмкIэ кIэгъожьырэп. Шъыпкъэ, ар IэшIэхэп, ау Iоф пшIэщтмэ, хабзэр IэпыIэгъу къызэрапфэхъущтыр игуапэу къыхегъэщы. Къэралыгъо IэпыIэгъум ишIуагъэкIэ хэхъоныгъэхэр езыгъэ­шIыщт Iэмэ-псымэхэр зэригъэгъотыгъэх. ЫпэкIэ зэрэлъыкIотэщтым егупшысэ, гухэлъышIухэр иIэх.
Цумпэм иугъоижьын ыкIэм фэкIуагъэ­ми, IофшIэныр мэкъумэщ фермер хъыз­мэтшIапIэм щаухырэп. Цумпэм тхьапэ­хэр паупкIыжьынхэшъ, агъэкъэбзэжьыщт. КъэкIорэ илъэсым лъапсэм кIэу къыпыкIэщтым лэжьыгъэр къытыщт. Джащ фэдэу шышъхьэIум и 15-м нэс нахь кIасэу къэ­хъурэ цумпэ лъэпкъ ыгъэтIысхьан му­рад зэриIэр кIэухым Сергей къытиIуагъ.
ДЕЛЭКЪО Анет.