Урысые проектэу фольклорнэ-этнографическэ баиныгъэр ­гъэунэфыгъэным фэгъэхьыгъэм Адыгеир хэлэжьагъ, проектым къыдилъытэрэ экспедициер ригъэкIокIыгъ. АР-м культурэмкIэ и Министерствэрэ Лъэпкъ культурэм и Гупчэрэ ащ дэлэжьагъэх.

Адыгеим шэн-хэбзэ зэхэтыкIэу илъхэр гъэунэфыгъэнхэр, ныбжьыкIэхэм алъыгъэIэсыжьыгъэнхэмкIэ амалэу щыIэхэр, тарихъыр ягъэшIэгъэныр, цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафэу шъо­лъырым щыпсэухэрэм язэгурыIоныгъэ гъэпытэгъэныр пшъэрылъ шъхьаIэу проектым иIагъ. Урысыем щыпсэурэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэм якультурэ кIэн бай рыгушхохэу гъэсэгъэнхэм епхыгъэ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм за­щыгъэгъо­зэгъэныр экспертхэм ягухэ- лъыгъ.
Ушэтын ыкIи уплъэкIун IофшIэнхэм ахэлэжьэгъэ экспертхэр тихэгъэгу ишъо­лъыр зэфэшъхьафхэм къарыкIыгъэх. Ахэм шъолъырым иIэпэIасэхэм, искусст­вэм ицIыфхэм, Iэмэ-псымэхэм къязыгъэIорэ купхэм заIуагъэкIагъ, музейхэр къаплъыхьагъ. АР-м искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэм адыгэ фольклорымкIэ иотделение иеджакIохэм купыр аIукIагъ. НыбжьыкIэхэм ялъэпкъ культурэ ибаиныгъэ ашIэнымкIэ, ижъырэ шэн-хабзэхэр ащымыгъупшэнхэмкIэ мыщ фэдэ Iоф­тхьабзэхэм мэхьанэшхо яI.
Адыгэ орэдыжъхэм, мэкъамэхэм, Iэ­шIагъэхэм лъэпкъым идунай зэрэ­псаоу ахэгъэщагъ. Лъэпкъым фэгъэхьыгъэ къэбарэу пшIэнэу узыфаер IорIуатэм, орэдыжъхэм, шыкIэпщынэ мэкъамэхэм ахэлъ.
Адыгэ Республикэм лъэпкъ IэпэщысэхэмкIэ и Ассоциацие хэтэу, модельерэу Мыгу Рузанэ иколлекциеу «Уахътэм идышъэ Iудан» зыфиIорэм нэIуасэ зыфашIыгъ. Лъэпкъ культурэр къизыIотыкIырэ щыгъынхэр экспертхэм агу ри­хьыгъ. Ижъырэ шIыкIэм тетэу дыгъэ саехэр хьакIэхэм арагъэлъэгъугъ. Ды­шъэидэм ычIыпIэкIэ щыгъыжъыехэмкIэ гухьархэр зэрэхэдыкIыгъэхэр еплъы­гъэхэм агъэшIэгъуагъ. Ижъырэ адыгэ орэдхэр къэзыIорэ ансамблэу «Джэныкъом», АР-м инароднэ сурэтышIэу, купэу «Жъыу» зыфиIорэм икIэщакIоу ГъукIэ Замудин, археолог цIэрыIоу Тэу Аслъан, АР-м культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, лъэпкъ орэдыIоу Нэгъой Заур, культурнэ хэхъоныгъэм и Гупчэу «Ошъа­дэм», лъэпкъ Iэмэ-псымэхэмкIэ ансамблэу «Бэгъэуджым» экспертхэр аIукIагъ. Теуцожь ыкIи Тэхъутэмыкъое районым иIэпэIасэхэм яIэшIагъэхэр зэрагъэлъэгъугъ.
Экспедицием щытырахыгъэхэр ы­лъа­псэу документальнэ фильм агъэхьазырыщт.
Культурэр этносым итеплъ, ныдэлъфыбзэр — ыгу, лъэпкъ акъылышIуагъэр — идунэееплъыкI, къызтекIыгъэхэм яхэбзэжъхэр — игушъхьэх. Ахэр зэкIэ фольклорэу, музыкальнэ ыкIи хореографическэ кIэнэу непэрэ лIэужхэм къанэ­сыжьыгъэм щызэхэубытагъэх. Адыгэхэм ягушъхьэбаиныгъэу, лIэшIэгъу пчъагъэ къызэпызычыгъэ искусствэу, зэрэдунаеу щызэлъашIэрэр къызэтегъэнэгъэныр, зегъэушъомбгъугъэныр къызэрыкIоп, ау умышIэшъунэу щытэп.
Лъэпшъыкъо Фатим.