«Пхъонтэжъый» зыцIэ пшысэ тхылъыкIэр пчъагъэмкIэ мин хъоу къыдэкIыгъ. Ар зэхэзгъэуцуагъэр ыкIи дэлэжьагъэр гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу Т. КIэращэм ыцIэ зыхьырэм инаучнэ IофышIэу Бжьэмыхъу Саният. Ар тиредакцие ихьэкIагъ, пшысэ-тхылъым икъэхъукIэ зыфэдгъэнэIосагъ.

Бжьэмыхъу Саният Тэхъутэмыкъое районымкIэ къуаджэу Пэнэхэс къыщы­хъугъ, Адыгэ къэралыгъо университетым и Лъэпкъ факультет 1996-м ыкIи ащ пыдзагъэу АКъУ-м иаспирантурэ очнэу ащеджагъ, гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым IофшIэныр щыригъэжьагъ, анахьэу бзылъфыгъэмкIэ зишIуагъэ къэкIуагъэу ылъытэрэр фольклорист-шIэныгъэлэжьышхоу Хъут Щамсудин Iоф зэрэдишIагъэр ары. Илъэ­си 7 фэдизрэ Саният Адыгэ республикэ тхылъ тедзапIэм корректорэуи Iоф щи­шIагъ, а пстэумэ яшIуагъэ къэкIуагъэу елъытэ.
— Саният, кIэлэцIыкIу пшысэхэмкIэ тхылъыр зэхэбгъэуцоныр сыдым угу къыгъэкIыгъа?
— Шъыпкъэм тетэу къэпIон хъумэ, ар зигукъэкIыр тиинститут ипащэу ЛIы­Iужъу Адам.
Адыгабзэр адыгэ кIэлэцIыкIухэм зэрамышIэрэм, къызэрафэкъиным япхыгъэу, хэти фэлъэкIырэр ышIэн зэрэ­фаем Iофыр епхыгъагъ. Сэри сигуапэу Iоф­шIэным зыфэзгъэзагъ. СыгукIэ сшIоигъуагъ зыкIи къыхамыутыгъэ пшысэхэр тхылъыкIэм дэзгъэхьанхэу. Тиинститут ихъарзынэщ ащкIэ лъэшэу къытшъхьэпагъэр. Ау Iэпэрытххэм ахэлъыгъэх ла­тин хьарыфхэмкIэ тхыгъэхэр, ахэр латиныбзэм къихыжьыгъэнхэмкIэ Iэпы­Iэгъу къысфэхъугъэр сиIофшIэгъоу Хьа­сэнэ Къутас ары. Тхыгъэхэр диалект къэIуакIэм къитхыжьхи, литературнэ шап­хъэм нахь пэблагъэ тшIыгъэх, ауми тхыдэIуатэм ижабзэ тыфэсакъыгъ.
— ТхылъымкIэ сыда кIэбгъэтхъымэ пшIоигъуагъэр ыкIи ащ дэтхэр?
— Адыгэ пшысэхэр, нэмыкI лъэпкъ пшысэхэм зыкIэ афэдэхэу, сабыйхэм Iушыгъэ, гулъытэ ыкIи шIэныгъэ гъэнэфагъэхэр агъотынхэмкIэ IэубытыпIэшIух. Пшысэм кIэдэIукIэу есэрэ кIэлэцIыкIум еджэн сыхьатхэри нахь икIасэ мэхъух. ЕтIани, пшысэхэр сабыйхэмкIэ сыдигъуи гъэшIэгъоных, зэкIэ зэхахырэр яшъыпкъэу агу раубытэ. КIэлэцIыкIухэм­кIэ пшысэхэр шIэныгъэ къэкIопIэ шIагъох: ахэмкIэ псэушъхьэхэр, чъыгхэр, мэзыр зыфэдэр, нэмыкIхэр апэрэу ашIэ мэхъу.
Тхылъым пшысэ 13 къыдэхьагъ, ахэр анахьэу псэушъхьэхэр ары зэхьылIа­гъэхэр. КIэлэцIыкIоу джыри еджапIэм мыкIохэрэр ары тхылъыкIэу «Пхъонтэ­жъыер» зытегъэпсыхьагъэр.
— ЦIэу «Пхъонтэжъыер» сыда угу къэзгъэкIыгъэр?
— Адыгэ унагъо пэпчъ пасэм пхъуан­тэр щызэрахьэщтыгъ, ар псэолъэ шъхьа­Iэу щытыгъ, щыгъын-шъошэ хьафыбгэхэр, шэкIхэр, нэмыкI хьап-щыпхэр ащ дэ­лъыщтыгъэх. Пхъуантэхэр ашIыщтыгъэх шхынхэр рызэрахьэхэу, гущыIэм пае, нысэщэ щэлэмэ-хьалыжъохэр диз ашIыти, хъярыр зыдэщыIэм кIощтыгъэх, ащ нэмыкI шIухьафтынхэри — «джэнапхъ» зыфэпIощтхэр игъусэхэу.
Пхъуантэр — гъэтIылъыпIэ гъэнэфэгъагъ. КIэлэцIыкIухэм якIэсэ пшысэхэр ащ дэдгъэхьагъэх. «Пхъонтэжъый» тызэреджагъэр.
— ТхылъыкIэм икъыдэгъэкIыкIэ хъугъэр, игъэпсыкI ыкIи ар къыхэзыутыгъэр?
Тиинститут ишIэныгъэ Совет иунашъо­кIэ тхылъыр къыдэкIыгъ. Адыгэ къэралы­гъо университетым итхылъ тедзапIэ къы­щыхаутыгъ. Редакторыр — ЛIыIужъу Адам. Зэхэзгъэуцуагъэр Бжьэмыхъу Саният. Джащ фэдэу тхылъым изэхэгъэу­цон лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ къыхэ­лэжьагъэх литературнэ редакторыр ыкIи пшысэмэ къяджэрэр Нэгэрэкъо Казбек. Сурэтхэр зышIыгъэр Дэр Аридж. Дунэе хъытыум изгъэхьагъэр Барцо Рустам. Макъэр тезытхагъэр Мышъэ Анзаур.
ЫпшъэкIэ къызэрэщысIуагъэу, тхы­лъым къыдэхьагъэх гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтэу
Т. КIэращэм ыцIэ зыхьырэм иIорIотэ хъарзынэщ къыхэхыгъэ пшысэхэу псэу­шъхьэхэм афэгъэхьыгъэхэр. Ахэр чIыпIабзэмэ къарыхыжьыгъэхэу, зэгъэзэфагъэхэу хэутыжьыгъэх. Дунэе хъытыум уизыщэрэ QR-код тхылъым игъус. Ащ IорIотэ цIыкIухэм — пшысэхэм уядэIун ыкIи уяплъын амал къыуеты.
— Тхьауегъэпсэу, Саният, тызэрэбгъэгъозагъэмкIэ, пшысэ- тхылъэу «Пхъонтэжъыер» мафэ хъунэу тэлъаIо.
Мамырыкъо Нуриет.