МэIушъэ Зуралбый цIыфым нэIуасэ зыфэхъукIэ зэплъырэр щыгъыр арэп, ищхыпцI ары нахь. Цэ Iэзэн сэнэхьатым зыфеджэрэм къыщегъэжьагъэу а шэныр кIалэм къыздиштагъ.

Непэ Зуралбый Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым имедицинэ Институт стоматологиемкIэ ифакультет ия 5-рэ курс иеджакIу. Мы къэблэгъэрэ тхьамафэхэм ар къыухынышъ, ишIэныгъэхэм ординатурэм щахигъэхъощт. Непэ Зуралбый анахь еджэкIо пэрытхэм ащыщ. ШIэныгъэм изэгъэгъотын езэщырэп. Мафэм кIэу зыгорэ зэримыгъэшIагъэмэ, хьаулыя­гъэу елъытэ. Сэнэхьатэу къыхихыгъэм фэшъыпкъэнымкIэ, емы­зэщынымкIэ ар нэшэнэ шъхьаIэу кIалэм къыхегъэщы.
— Ары анахь шъхьа­Iэр — узфэгъэзэгъэ Iофым угу фэщэгъэныр, унэ фэблэныр, пшIогъэшIэгъоныныр. Щэч хэлъэп ащ гу зэрэлъатэщтыр. КIэлэегъаджа, Iоф зыдэпшIэрэ врача укъа­лъэгъущт, сэнаущыгъэу пхэлъыр къыпхагъэщыщт. ЗыуужьынымкIэ IэпыIэгъу къыпфэхъущтых, — еIо МэIушъэ Зуралбый.
Тхылъхэм уяджэ къодыекIэ зэрэмы­хъущтыр Зуралбый ешIэ. IофшIакIэр, врач-сымэджэ зэфыщытыкIэхэр апэрэ курсым къыщегъэ­жьагъэу шIогъэшIэ­гъо­ных. Цэ IэзапIэ­хэм практикэр зэращихьырэр шIомакIэу, АР-м иклиническэ сымэджэщ нэгу-пэпкъхэм яIэзэгъэнымкIэ къута­мэм ятIонэрэ илъэс еджэгъум къыщегъэжьагъэу макIо. Апэрэм врачхэм яIофшIэн лъыплъэщтыгъ, кабинетым адычIэсыщтыгъ, нэужым, гугъэпIэшIухэр къэзытырэ ныбжьыкIэу зэрэщытым гу зылъатэм, операциехэм алъыплъэнэу рагъэкIолIагъ.
— АщкIэ «тхьэшъуегъэпсэу» ясIомэ сшIоигъу нэгу-пэпкъ зэхэтым еIэзэгъэнымкIэ къутамэм ипащэу Тхьагъэнэ Азэматрэ ащ иIофышIэгъухэмрэ. Седжэфэ ащ фэдэу цIыф, врач бэла­хьхэм саIукIэныр синасып къехьы. Ахэр кIэлэегъэджэ ыкIи врач къодыеу арэп зэрэсшIогъэшIэгъонхэр. ЯIофышIэгъу­хэм зэрадэгущыIэхэрэр, сэмэркъэу зэрадашIыхэрэр, унагъом, шъхьэ­гъусэм, сабыйхэм зэрафыщтхэр… А пстэур угу рехьымэ, щысэтехыпIэмэ IофшIэнымкIэ мэхьанэшхо иI, зы кIуачIэ горэ къыуаты, — къыхегъэщы Зуралбый.

КъэIогъэн фае, АР-м иклиническэ сымэджэщ нэгу-пэпкъ зэхэтым еIэзэгъэ­нымкIэ къутамэм щигъэкIогъэ уахътэр цэшIэ ныбжьыкIэмкIэ хьаулые хъугъэп. Ащ щызэригъэшIагъэр, щилъэгъугъэр шIэныгъэ IофшIагъэм щызэфихьысы­жьыгъ. Жэпкъым иадэбз уз къызхагъэщыгъэ сымаджэхэм язэтегъэуцожьын, щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэмкIэ шIэгъэн фаер къыщыриIотыкIыгъ.
— ИшъыпкъапIэкIэ сымаджэхэм язэфэхьысыжьхэмкIэ шIэныгъэ Iоф­шIагъэр згъэхьазырыгъ. Ар зигъо Iофыгъоу щыт. Жэпкъым иадэбз уз зиIэхэм ар анэIукIэ къахэщы: нэIур къуащэ мэхъу, жэпкъыбгъур къыгопшы. Ар агъэбылъэу аIошъ бэхэм нэгуихъо­хэр агъэфедэх, пшъэдэлъхэр къызэращэкIых, икIынхэу къакIухьаным хъатэу кIэгушIухэрэп, загъэбылъы. Сэ стхыгъэ IофшIагъэм ылъапсэр хирургием иамалкIэ а дагъохэр дэгъэзыжьыгъэнхэр, сымаджэхэр цIыфхэм къахэщэжьы­гъэнхэр ары. АщкIэ амалитIу щыI: узыр зэкIугъэ къупшъхьэм хэуупкIыныр, е лъэкIапIэм къупшъхьэ къыхэпхыни жэпкъым хэбгъэуцоныр. Сэ сызтетхыхьагъэр аужырэр ары. Ащ фэдэ операциехэр зэрашIыхэрэр республикэ сымэджэщым щыслъэгъугъ. Конференцием а зэкIэ къыщысIотагъ. IофшIа­гъэм игъэхьазырынкIэ IэпыIэгъу къыс­фэхъугъэр, шIэныгъэ пащэу сиIагъэр тикIэлэегъаджэу Былымгъот Фа­тим. Ащ «тхьэуегъэпсэу» есIо сшIоигъу, — еIо тигущыIэгъу.
АМ: Зуралбый Кощхьаблэ ущыщ. Чылэм къыщыхъугъэ шъэожъыем цэхэм яIэзэныр сыдэущтэу къыхихыгъа?
— Тарихъышхо ащ пылъэп, ау джыри сыцIыкIузэ цашIэм дэжь сащэ зыхъукIэ сшIогъэшIэгъоныщтыгъ. ЫужкIэ, я 9-рэ классым сисэу, сэнэхьатэу къыхэсхыщтыр теубытагъэу сшIэщтыгъ. Ащ елъытыгъэуи ушэтынхэм зафэз­гъэхьазырыгъ. Сяни-сяти къыхэгущыIагъэхэп, сэры хэдагъэр.
АМ: Еджэныр зеогъажьэм, бэхэм афэдэу, укIэгъожьыгъэба? Укъэщтагъэба?
— Хьау. ЗэкIэри ащ ежагъэх, ау нахьи нахь сыхэщагъэ хъузэ седжэ. Сэ цэм уеIэзэн закъор арэп сшIогъэшIэгъоныр. Псауныгъэм икъэухъумэн зэрэщытэу зэрэгъэпсыгъэр сшIэнэу сыфай. Ары нэгу-пэпкъхэм ягъэхъужьынкIэ къутамэм сызкIакIорэри.
АМ: Сэнэхьатым уфеджэнэу зеогъа­жьэм сыда оркIэ зэхъокIыгъэр?
— Процентишъэм кIахьэу зэкIэ зэхъо­кIыгъ. Сэ сшъхьэкIи, цIыфхэм сызэряплъырэри. ГущыIэм пае, Iанэм сятэ иныбджэгъухэр кIэрысхэба, сяплъышъ, сызэряIэзэщт шIыкIэр исэхъухьэ (мэщхы Зуралбый). Хэт сыд ищыкIагъа? Ау ар стоматологхэмкIэ шапхъэу сэ­лъытэ. НэрышэкIэ дагъор, епшIэлIэн фаехэр къыхэтэгъэщы.
АМ: Непэ Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым шъуи­еджэн сыдэущтэу щызэхэщагъа? Цэхэм яIэзэгъэнымкIэ мафэ къэс технологиякIэхэр тиIэхэ мэхъу. Ахэм шъуадешта?
— АщкIэ тидеканэу Шэуджэн Вячеслав инэу сыфэраз. Техническэ амалэу тищыкIагъэр зэкIэ илъэситфым къыкIоцI тагъэгъоты. ЗэдгъэшIагъэр зыщыдгъэфедэжьышъущт унэ шъхьаф­хэр тиIэх: цэм идыжьына, иIучына е нэмыкI горэ епшIылIэщта.
АМ: Непэ зыцэ узырэр къыпфащэмэ уеIэзэшъунэу ятфэнэрэ илъэс еджэ­гъум укъекIолIагъа?
— ЗэкIэри пшIэу къыпщэхъуми, IофшIэным узфежьэкIэ къыбдэмыхъун ылъэ­кIыщт. Сэри ар къысэхъулIагъ. Ау къыз­гурэIо, зэрифэшъуашэу уфэмыхьазырымэ апэм уздэлэжьэн фаер Iоф Iахьэу къыбдэхъурэр ары. Анахь макIэмкIэ ебгъэжьэн фае. АдрэмкIэ нахьыжъхэр къыбготых, къыпшъхьащытых, ищыкIагъэмэ IэпыIэгъу къыпфэхъущтых.
ЫпшъэкIэ къызэрэтIуагъэу, Зуралбый университетыр къеухы. Ординатурэ илъэситIур къыпыщылъ. Ар зыщикIущт къалэр джыри нафэп, ау гугъэпIэшIухэр къэзытырэ стоматолог ныбжьыкIэм бэхэр къылъэплъэх. ШIэныгъэм гуфаблэу фыриIэмкIэ, хэта зышIэрэр, джыри бэрэ игугъу дахэкIэ ашIэу зэхэтхынкIи хъун!
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр: МэIушъэ Зуралбый ихъарзынэщ