Дунэе шIэныгъэ-практическэ конференциеу ТекIоныгъэм ия 80-рэ илъэс фэгъэхьыгъэр гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ ­республикэ институтэу Т. КIэращэм ыцIэ зыхьырэм щызэхащагъ.

Ащ ежь институтым ишIэныгъэлэжьхэр, Адыгэ къэралыгъо университетым, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым (пэIудзыгъэ шIыкIэм тетэу), РАН-м и Къыблэ гупчэ, гума­нитар ушэтынхэмкIэ Абхъаз инсти­тутэу Д.И. Гулиа ыцIэкIэ щытым, Ставропольскэ къэралыгъо университетым, мыхэм анэмыкIхэм ялIыкIохэр хэлэ­жьагъэх.
Конференциер шIуфэс псалъэкIэ къы­зэIуихыгъ гуманитар ушэтынхэмкIэ Адыгэ республикэ институтым ипащэу, философие шIэныгъэхэмкIэ докторэу ЛIыIужъу Адам. ТихэгъэгушхокIэ ТекIоныгъэм и Мафэ мэфэкI пстэумэ зэ­ранахь лъапIэр ащ хигъэунэфыкIыгъ, къы­зэхэхьагъэхэм ащкIэ къафэгушIуагъ.
Апэрэ гущыIэ шъхьаIэу «Кавказ выстоял, Кавказ победил!» зыфиIорэр куоу, игъэкIотыгъэу къыриIотыкIыгъ институтым тарихъымкIэ иотдел ипащэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу Ацумыжъ Казбек.
ЗэIукIэм хэлажьэхэрэр ащ пыдзагъэу видеокъэгъэлъэгъонэу «Адыгея в годы ВОВ» зыфиIорэм рагъэплъыгъэх.
Конференцием хэлэжьагъ ыкIи гущыIэу «Абвер в Майкопе: мифы историографии и реальность 1942» зыфиIорэр къыщишIыгъ АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм икомитет итхьаматэу Евгений Саловым.
Адыгэ къэралыгъо университетым ипрофессорэу, тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу Елена Малышевам «Консолидация народа — могучий источник Победы в Великой Отечественной вой­не» зыфиIорэр гурыIогъошIоу къыриIотыкIыгъ.
Тарихъ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, АРИГИ-м тарихъымкIэ иIофышIэ шъхьаIэу Пэнэшъу Аскэр «Дороги войны: судь­бы, победы, поражения, память» зыфиIорэм къытегущыIагъ.
Ахэм анэмыкIхэри, Хэгъэгу зэошхом итемэ ин фольклорым ыкIи адыгэ литературэм зэрэпхырыкIырэм епхыгъэу къэгущыIагъэх. ЫпшъэкIэ къызэрэс­Iуагъэу, къиIотыкIын пэпчъ Хэгъэгу зэ­­ошхом итарихъ шъыпкъагъэ кIигъэтхъэу гъэпсыгъагъэ. Iофтхьабзэм хэлэ­жьагъэх Адыгэ Республикэм ихъарзынэщ, АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ ыкIи УФСИН-м АР-мкIэ и ГъэIорышIапIэ ипресс-­къулыкъу яIофышIэхэр.
ПэIудзыгъэ шIыкIэм тетэу конфе­ренцием къыхэлэжьагъэх Азербайджан икъэралыгъо кIэлэегъэджэ уни­верситетрэ Республикэу Дагъыстан яшIэныгъэ­лэжьхэмрэ, Адыгэ Республикэм гъэсэны­гъэмкIэ исистемэ иIофышIэхэм ащыщхэр. Хэгъэгу зэошхом иплъышъуи ыкупкIи икъоу къэгущы­Iагъэхэм къыраIотыкIыгъ, уитарихъ блэкIыгъэ ухэтми пшIэн зэрэфаер ­кIагъэтхъыгъ ыкIи тарихъ шъыпкъа-
гъэр IэубытыпIэу яIэу, лIэужхэр лIыгъэ хабзэм, цIыфыгъэм зэрэфа­­пIущт­хэр щысэхэмкIэ къыраIотыкIыгъ. Хэгъэгу зэошхом советскэ народым, ти­дзэкIолIхэм къыщыдахыгъэ ТекIоныгъэшхом илъэпIагъэ ыкIи ащ пеIэн дышъэ зэрэщымыIэр, ар тыфэсакъэу тыу­хъумэн зэрэфаер кIагъэтхъыгъ.