Хэгъэгу зэошхом хэлэжьагъэхэу псаоу къытхэтхэм ащыщ Андрей Гончарук. Ащ ыныбжь илъэси 100 хъугъэ. Советскэ-япон заом хэтыгъ, гукъэкIыжьэу иIэр бэ. ТекIо­ныгъэм и Мафэ ипэгъокIэу «Адыгэ макъэр» ащ IукIагъ.

НыбжьыкIэгъур
Андрей Степан ыкъор Приморскэ краим ит псэупIэу Марьяновкэ къыщыхъугъ. КIэлэцIыкIуи 8 зэрысыгъэ унэгъо Iужъум щапIугъ.
— Сятэ зэлъашIэрэ бжьахъоу щы­тыгъ, бжьэмэтэ шъищым кIахьэу иIагъ. КъэсэшIэжьы Москва ВДНХ-м зэрэрагъэ­блэгъогъагъэр. Сэ техникэм нахь сыфэщагъэу щытыгъ ыкIи тракторист сыхъуным сыкIэхъопсыщтыгъ. Апэ шыкуаоу совхозым сыхэтыгъ, нэужым, тракторист курсхэр къызысэухым, ЧТЗ-м сытырагъэтIысхьагъ, — ыгу къэкIыжьы Андрей Гончарук.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, Хэгъэгу зэошхом икъежьэгъум ар тефагъ. Ежьыри ахэтэу кIэлэкIэ нэбгырибгъумэ заом зэращэщтхэр къараIуагъ. Ахэм бронь яIагъ нахь мышIэми, дзэ Iофым фагъа­сэщтыгъэх. Охътэ кIэкIкIэ ар снайпер курсхэм агъакIо.
— ЕджапIэм сызычIэсыми щэрыоным сыфэIэзагъ. Курсхэм ауж Хабаровскэ краим анахь щэрыокIо дэгъоу алъытагъэхэм сахэфагъ. Заор къызежьагъэм ыуж джыри илъэсрэ совхозым трактористэу Iоф щысшIагъ. Коцыр Iутхыжьызэ, дзэ комиссариатым шыоу къикIыгъэр къыскIэрыхьагъ ыкIи неущ фэдэ мафэм сищыгъынхэр сIыгъхэу сыдэ­кIынэу къысиIуагъ, — къеIуатэ Андрей Степан ыкъом.
Зэо мафэхэр
шIэжьым хэтых
Я 2-рэ КъокIыпIэ Чыжьэ фронтым ия 225-рэ дзэ дивизие хахьэщтыгъэ я 4-рэ укрепрайоным иштаб иIэгъэ снайпер ротэм ар хэфагъ. Анахь кIочIэшхо зиIэ дивизиеу мыр щытыгъ, гъунэпкъэ километрэ миным ехъу къызэлъиубытыщтыгъ. Мэхьанэ зиIэ операциеу зы­хэтыгъэхэм ащыщхэр шIэжьым пытэу къыхэнагъэх.
— Я 2-рэ КъокIыпIэ Чыжьэ фронтым идзэхэр шышъхьэIум и 9 чэщым пыим жэхахьэхэу фежьагъэх. ЛъэныкъуитIукIэ ыпэкIэ лъыкIуатэщтыгъэх — сунгарийскэр ыкIи жаохэйскэр. Сунгарийскэ лъэныкъор анахь шъхьаIэу щытыгъ ыкIи ащ я 15-рэ армием идзэхэр щызаощтыгъэх. 1945-рэ илъэсым игъэмафэ ощхы­лэу зэрэхъугъагъэм къыхэкIэу псыхъохэр нэпкъхэм къадэкIыхи чIыпIэхэр орыжъы­лъэ хъугъагъэх. Дзэхэр лъыкIотэнхэм, псыхъоу Амур зэпырыкIынхэм ащ лъэшэу иягъэ къекIыгъ. Пыим зыщытыу­хъу­мэзэ, икIэрыкIэу зэпырыкIыпIэхэр дгъэнэфэжьыгъэх. Амурскэ флотилием икъухьэхэм яшIогъэшхо къытэкIыгъ, дзэм инахьыбэр ыкIи техникэр зэпыращыгъ, ащ дакIоу пыим артиллериемкIэ пэуцужьыщтыгъэх. Чэщ-мэфи 8-рэ тыкъэмыуцоу Татарскэ проливым тытетэу тыкIуагъ, Охотскэ хым тытехьажьыфэ. Камчаткэ лъэныкъор ары зыздэдгъэзагъэр, — къеIуатэ ветераным.
Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, а операциер зэшIохыгъэнымкIэ анахь къин зылъэгъугъэхэр лъэсыдзэхэмрэ танкыдзэхэмрэ. Зы къедзыхыгъом бомбэ 200 къатырадзэу хъущтыгъ. Джащ фэдэу тигущыIэгъу заом иедзыгъоу игукъэ­кIыжьхэм къахэнагъэхэм ащыщэу зэ­пымыоу зигугъу къытфишIыгъэр километрэ 350-рэ фэдизэу тидзэхэр псынкIэу лъыкIотэнхэ зэралъэкIыгъэм ишIуагъэкIэ Гупчэ — Маньчжурскэ гъэхъунэм къызэрекIолIэгъагъэхэр ары. А чIыпIэр Квантунскэ дзэм ыкIыбыгъ.
ТекIоныгъэр
Анахь къэбар гушIуагъоу а лъэхъаным дзэкIолIхэм зэхахыгъэу тигущыIэгъу къыIожьырэр японыдзэр зэрэзэхагъэтэкъуагъэр, ТекIоныгъэр къызэрэсыгъэр ары.
— ТекIоныгъэшхор Сахалин икъухьэуцупIэу Ванинэм сыщыпэгъокIынэу хъугъэ. Ащ тыкъытекIи, мычыжьэу щытыгъэ мэзым тызыхахьэм, ащ идэхэгъагъэ джы­ри сынэгу кIэт, — ынэхэм гушIор къакIихызэ къеIуатэ тигущыIэгъу.
Сержант званиер иIэу къызщыхъугъэ псэупIэм ар къэкIожьи, совхозым Iоф­шIэныр щыпидзэжьыгъ. Нэужым, 1961-рэ илъэсым Адыгеим къэкIожьынэу хъугъэ. Станицэу Кужорскэм комбайнерэу, трактористэу Iоф щишIагъ. ЕтIани дзэ къулыкъум фигъэзэжьи, сапернэ батальоным прапорщикэу 1960-рэ илъэ­сым нэс хэтыгъ.
ГъогушI
Андрей Гончарук Мыекъопэ ДРСУ-м илъэс 27-рэ Iоф щишIэжьыгъ. Автогрейдерым тесыгъ, гъогушIыныр лъэшэу зэрикIэсагъэр къеIо.
— IофшIэн гъэшIэгъон ар. Зы гъогур пшIызэ, ащ къешIэкIыгъэ чIыопсэу узхэтыр зы, нэмыкI гъогур зебгъажьэкIэ, плъэгъурэр адрэм фэдэжьэп. Адыгеим имызакъоу, Краснодар краим ишъолъыр Iоф щытшIэщтыгъ. Пшъэрылъ къинхэр къытфагъэуцоу къыхэкIыщтыгъ, ащ шIэныгъи, IэпэIэсэныгъи ищыкIэгъагъэх. Ары IофшIэнми анахьэу тыфэзыщэщтыгъэр, — къыIуагъ ветераным.
Тын лъапIэхэр
Андрей Гончарук къыкIугъэ гъогу кIыхьэм тын лъапIэу къыщилэжьыгъэр бэ. Ахэм ащыщых Октябрьскэ революцием иорден, бгъэхалъхьэхэу «За победу над Японией», «Трудовая доблесть» зыфиIохэрэр, орденэу «Знак Почета», медальэу «РСФСР-м изаслуженнэ псэо­лъэшI».
Андрей Гончарукрэ ишъхьэгъусэрэ (идунай ыхъожьыгъ) кIэлищ зэдапIугъ, ахэм къакIэхъухьажьыгъэхэр джы ятэжъ дэжь къэкIох, агъэгушIо.
Ветераным мэфэкI анахь шъхьаIэу хигъэунэфыкIырэр ыкIи зажэрэр — ТекIоныгъэм и Маф. Мыр къэсынкIэ мэфэ пчъагъэ щыIэу хьакIэхэр къы­фэкIонхэу рагъажьэ. ЛIыхъужъныгъэу, псэемыблэжьныгъэу тидзэкIолIхэм зэрахьагъэр зэрагъэлъапIэрэм ишыхьатэу пстэури ащ фэгушIох.
«Адыгэ макъэр» Андрей Степан ­ыкъом гущыIэгъу фэхъунэу зыщыкIуа­гъэм тефэу «Росреестрэм» иIофышIэ ныбжьыкIэ куп къыIухьагъ. Ахъщэ ыкIи нэпэеплъ шIухьафтынхэр ащ къыфахьыгъэх, гущыIэ фабэхэр фагъэзагъэх. Ахэм къызэрэтаIуагъэмкIэ, илъэс къэс псаоу къэнэгъэ ветеранхэм ащыщ ядэжь кIохэзэ, фэгушIох.
Iэшъынэ Сусан.