Къош шъолъырхэр зэ­лъызыубытырэ фестивалэу усэхэр зыщыIурэм икIэщакIоу, тхакIоу, драматургэу, усакIоу ыкIи журналистэу ­Къаныкъо Заринэ зыщыщ Къэбэртэе-Бэлъкъарым егъэжьапIэ ­щыфишIи Абхъазым ыкIи Адыгеим фести­валым икультурнэ лъэ­мыджхэр ари­гъэхьагъэх.

Абхъазым щыкIорэ фестивалэу «Рифмы на Рице» адыгэ усакIохэр, журналистхэр зыхэлажьэхэ нэужым Адыгеим «Строфы на Ру­фабго» къыщыкIэлъыкIуагъ. Фестивалым хэтэу гъэрекIо ащ хэлэжьагъ абхъаз усакIоу Дмитрий Габелиа. Мыгъэ ащ фэдэ хьакIэу фестивалым къеблэгъагъэр Абхъаз ныбжьыкIэ Къэралыгъо театрэм иактерэу Саид Камкия.
Культурэ хэхъоныгъэхэм я Гупчэу «Ошъад» зыфиIоу псэупIэу Гавердовскэм дэтым адыгэ-абхъаз фестивалым иапэрэ едзыгъо щы­кIуагъ. Гупчэм ипащэу Едыдж Викторие хьакIэхэм къапэ­гъокIыгъ. УсакIохэр, журналистхэр, творческэ зэхахьэу «Ошъадэм» иактерхэр, искус­ствэхэмкIэ колледжэу Тхьабысымэ Умарэ ыцIэ зыхьырэм истудентхэр ащ къе­кIолIагъэх. Едыдж Викторие хьакIэхэр Гупчэм нэ­Iуасэ фишIыгъэх, «Ошъадэм» хэхьэрэ купхэм къатегущы­Iагъ, лъэпкъ зэфэшъхьафхэу псэупIэм дэсхэм атегъэ­псы­хьагъэу зэхахьэхэр, мэфэкI­хэр афызэхащэныр зэря­пшъэрылъыр хигъэунэфы­кIыгъ. Ащ диштэу абхъаз-­адыгэ фестивалыр Гупчэм къызэреблэгъагъэм мэхьа­нэшхо ритыгъ.
Творческэ зэIукIэр зе­зыщагъэр АР-м изаслуженнэ журналистэу ТIэшъу Светлан. Адыгэ быракъым и
Мафэ тефэу фестивалыр Адыгеим игупчэ зэрэщыкIорэм мэхьанэ ритэу ащ хигъэунэфыкIыгъ. Дунаим тет адыгэхэр зэзыпхырэ лъэпкъ быракъым и МафэкIэ пстэуми къафэгушIуагъ. МэфэкIыр «Синдикэм» иартистхэм убых къашъомкIэ къызэIуа­хыгъ. Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз адыгэ-абхъаз фестивалэу «Строфы на Руфабго» «ибзылъфыгъэ тамэ» къыкIигъэуцуагъэу зэхэщакIо фэхъугъ. Союзым итхьаматэу Вэрэкъо Хьалимэтрэ адыгэ культурэм илIыкIоу Союзым хэтэу, УФ-м изаслуженнэ артисткэу Зыхьэ Мэлайчэтрэ абхъаз хьакIэхэм шIуфэс гущы­Iэхэр афагъэзагъ, Союзым ыцIэ­кIэ Еутых Асе иIэшIагъэхэр зы­хэт шIухьафтынхэр аратыгъэх.
ИскусствэхэмкIэ колледжым истудентхэу Ацумыжъ Сарэ ыгъа­сэхэрэр адыгабзэкIи урысыбзэкIи усэхэм къяджагъэх, ежь кIэлэегъаджэр абхъаз усэм ригъэдэIугъэх. «Ошъадэм» иорэдыIо пэрытэу Нэгъой Заур ижъырэ адыгэ орэдэу «Къом иорэд» хьакIэхэм къафиIуагъ. Нэужым ТIэшъу Светланэ апэу пчэгум къыригъэблэгъагъэр творческэ пчыхьэзэхахьэр зыфызэхащагъэу Саид Камкия. Абхъаз къэралыгъо университетыр актер сэнэхьатымкIэ ащ къызэриухыгъэр, театрэу зыщылажьэрэм ролэу къыщишIыгъэ­хэр, къэгъэлъэгъонэу зыхэлэ­жьагъэхэр къыпчъыгъэх. Саид Камкия апэрэп Адыгеим къызэ­рэкIорэр. Абхъаз театрэм игъу­сэу тиреспубликэ ар щыIагъ. ХьакIэхэр АР-м и Лъэпкъ театрэ ыгъэуцугъэ къэгъэлъэгъонэу «ЧIыгу Iэбжыб» зыфиIоу Баграт Шинкуба ироманэу «Последний из ушедших» зыфиIорэм техыгъэм илъэтегъэуцуи еплъыгъэх.
Саид Камкия IэпэIэсэныгъэшхо хэлъэу абхъазыбзэкIи урысыбзэкIи Мушни Ласуриа, Баграт Шинкуба, Алиас Эзугба, Дмитрий Гулиа, Фазиль Искандер, Нодар Камкия, Чэнджэ­шъэо Артур яусэхэм къяджагъ. Аб­хъаз, адыгэ усакIохэм ятворчествэ фестивалым щыIугъ.
— Анахьэу непэ къыхэзгъэщымэ сшIоигъор Адыгеим итхэ­кIо цIэрыIоу МэщбэшIэ Исхьакъ иусэу Хэгъэгу зэошхор зэраухыгъэм фэгъэхьыгъэу иныбжьыкIэгъум ытхыгъагъэм адыгабзэкIэ сыкъызэреджэщтыр ары. На­хьыжъ лъапэу шъуиIэм ыныбжь илъэс 95-рэ шIэхэу зэрэхъущтым сыщыгъуаз. Мы пчэгум ситэу ащ сыфэгушIон зэрэслъэкIырэр насыпыгъэкIэ зыфэсэлъэгъужьы, ащ фэдэ амал Тхьэм къызэрэситыгъэмкIэ сыфэраз, — къы­Iуагъ Саид Камкия ыкIи «Заор аухыгъ!» зыфиIорэ усэу Мэщ­бэшIэ Исхьакъ жъоныгъуакIэм и 9-м 1945-рэ илъэсым ытхыгъагъэм къеджагъ, залым чIэс­хэр ягуапэу Iэгу фытеуагъэх.
Джащ фэдэу Саид игъусэу къэкIогъэ Дмитрий Габелиа МэщбэшIэ Исхьакъ ыкIи Михаил Светловым яусэхэм урысыбзэкIэ къяджагъ.
«Строфы на Руфабго» зыфиIорэ фестивалым факIоу абхъаз тхакIохэм ыкIи абхъаз бзылъфыгъэхэм ясоюзхэм яшIу­фэс джэпсалъэу къагъэхьыгъэ­хэм Дмитрий Габелиа кIэухым къяджагъ. Адыгеим ибзылъфыгъэхэм я Союз итхьаматэу Вэ­рэкъо Хьалимэт хьакIэхэм шIу­хьафтын лъапIэ къыфагъэшъошагъ — Саид Камкия ижъырэ музыкальнэ Iэмэ-псымэу абхъаз сырынэ шIухьафтынэу ащ къыритыгъ.
IэпэIасэу Боджэкъо Бэлэ адыгэ быракъым и Мафэ тефэу къэкIогъэ абхъаз къошхэм шIу­хьафтын хьалэмэт апигъохыгъ — зы лъэныкъомкIэ тилъэпкъ ныпэу, зызэпырыбгъазэрэм аб­хъаз быракъэу ахэр зэгуидагъ. Зыфэдэ къэмыхъугъэ адыгэ-­ абхъаз зыкIыныгъэм итамыгъэу ар хъугъэ. ХьакIэхэм лъэш дэдэу ягопагъ.
МэфэкI зэхахьэр орэд дахэкIэ зэфишIыжьыгъ АР-м изаслуженнэ артисткэу Даутэ Сусанэ. Абхъаз орэдэу «ГукъэкIыжь» зыфиIорэм игущыIэхэу Есма Квесквескири ытхыгъэхэр ХъокIо Сусанэ адыгабзэкIэ зэридзэ­кIыжьыгъэх. Орэдыр абхъазы­бзэкIи адыгабзэкIи Даутэ Сусанэ къыIуагъ.
Мыщ дэжьым Вэрэкъо Хьалимэт пчэгум къихьагъ, мэфэкI зэхахьэр зыщыкIогъэ Гупчэм ипащэу Едыдж Викторие сценэм къытыригъэхьагъ.
— Мы шIухьафтынэу Абхъазым къикIыгъэ хьакIэхэм Союзым къыратыгъэр нахь зытефэу тлъытэрэр Едыдж Викторие зипэщэ Гупчэу «Ошъадэр» ары. Музыкальнэ Iэмэ-псымэр Iалъмэкъым дэлъыкIэ хъущтэп, ыма­къэ Iун фае. Ар Нэгъой Заур къызэрэшъхьапэщтым щэч хэлъэп, — ыIуи, абхъаз сырынэр Вэрэкъо Хьалимэт ащ лъыпы­тэу Едыдж Викторие ритыгъ.
Ащ фэдэ кIэухым емыжэгъэ бысымым риIолIэн ышIагъэп, ау Хьалимэт къыIорэр зэрэтэрэзым дыригъэштагъ, къыфагъэшъошэжьыгъэ шIухьафтыныр игуапэу Iихыгъ.
Джащ фэдэу адыгэ-абхъаз усэхэм фэбагъэрэ зэкъошны­гъэрэ къабгъодэкIэу фестивалым хэлэжьагъэхэр зэкIэ ыумэхъыгъэх. Нэпэеплъ сурэтхэр зытырахыгъ.
Фестивалым иятIонэрэ мафэ псыкъечъэхыпIэу Рыфабгъо щы­кIощт. Къэрэщэе-Щэрджэсым иусэкIо цIэрыIоу Чэнджэшъэо Артур ащ къекIолIэщт. Фести­валым хэлэжьэрэ журналистхэр, усакIохэр Адыгеим ичIыопс хэтхэу усэхэм къяджэщтых, зэп­хыныгъэр лъагъэкIотэщт.
Тэу Замир.