ТекIоныгъэшхом ия 80-рэ илъэс ипэгъокIэу ТIопсэ коим ипащэу Сергей Бойкэрэ депутатхэм я Советрэ адырагъэштагъ чIыпIэ общественностым, хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ адыгэ-шапсыгъэмэ я Адыгэ Хасэ ыкIи муниципалитетым иветеран организациехэм яджэпсалъэу зилъфыгъэхэр заом къимыкIыжьыгъэ ныхэм афэгъэ-хьыгъэ саугъэт гъэуцугъэным. Ащ фэдэу апэ зыцIэ къыраIорэр къуаджэу ШIоикъо щыпсэущтыгъэ Шъхьэлэхъо Чэбэхъан Умарэ ыпхъур ары.

А бзылъфыгъэу лIыхъужъныгъэшхо зыхэлъыгъэм игупсэхэр зэрэщымыIэжьхэр къызщаIопщырэ тхыгъэу 8 къыIукIэгъагъ. Ежь щымыIэжьэу Шъхьэлахъомэ яунагъо ащ фэдэ тхыгъэ гухэкIэу джыри тIу къафэкIожьыгъагъ.
Шъхьэлэхъо Осмэн танкистыгъ, Житомир дэжь щыкIогъэ заом щыхэкIодагъ. Аюбэ артиллеристыгъ, Севастополь къэ­зыухъумэхэрэм ахэтыгъ, 1941-рэ илъэсым фэхыгъэ. Хъусен Армавир дэжь 1942-рэ илъэсым къыщаукIыгъ. Джамбот Москва къыухъумэзэ къауIэгъагъ, 1942-рэ илъэсым идунай ыхъожьыгъ. Аскэрбый 1941-рэ илъэсым Москва щыкIогъэ парадым хэлэжьагъ, уIагъэу къытыращагъэхэм 1942-рэ илъэсым арылIыкIыгъ. Аталахь Мэздэгу щыхэкIодагъ. Хьасан ЧIыгу Залэм илIыхъужъхэм ащыщ, 1943-рэ илъэсым уIагъэу телъыгъэхэм къахэкIэу идунай ыхъожьыгъ. 1942-рэ илъэсым ибэдзэогъу мазэ и 2-м Севастополь къыухъумэзэ Шъхьэлахъомэ янысэу, ме­дицинэ къулыкъум имладшэ сержантэу Фаина Афанасьевар къаукIыгъ, ар Аскэрбый ишъхьэгъусагъ.
Ным ащ фэдиз тхьамыкIагъоу, къинэу къыфыкъокIыгъэр ыгу фэщыIагъэп —шышъхьэIум и 14-м 1943-рэ илъэсым игъонэмысэу Шъхьэлэхъо Чэбэхъан Умарэ ыпхъур дунаим ехыжьыгъ. Ар загъэтIылъыщтыгъэ мафэм ШIоикъо макъэ къагъэIугъ джыри илъфыгъэхэм ащыщ зы нэбгырэ — Хьасанэ заом зэрэхэкIодагъэр, ТIуапсэрэ Къырымрэ якъэухъумэн ар хэлэжьагъ, Краснодар дэтыгъэ госпиталым ыпсэ щыхэкIыгъ. Ащ ыуж Шъхьэ­лахъохэм яунагъо щыщ зы нэбгырэ — Хьаджрэт — янэ зыщымыIэжьым мазэ нахь темышIагъэу Украинэм къыщау­-кIыгъ.

Шъхьэлэхъо Чэбэхъан фэгъэхьыгъэ саугъэт (лIакъоу Гощэмыдэхэм къахэкIы) къуаджэу ШIоикъо шышъхьэIум и 15-м 2020-рэ илъэсым къыщызэIуахыгъ.
«Шъхьэлэхъо Чэбэхъан щыIэныгъэ гъогу хьылъэ къыкIугъ, –– къыщитхыгъ а мафэм социальнэ хъытыум Адыгэ Респуб­ликэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. — ДзэкIолIхэм янэхэу зилъфыгъэхэр заом къимыкIыжьыгъэхэм шъхьэкIэфэ­ныгъэу афэтшIырэм, яшIэжь зэрэдгъэлъапIэрэм итамыгъэу мэхъу саугъэтыр. Ахэм ягупсэ-лъфыгъэмэ анахь лъапIэу яIэр — ящыIэныгъэ — Хэгъэгум техакIохэр рафыжьынхэм фэшI атыгъ. Мы Iофым хэлэжьа­гъэмэ зэкIэмэ тыгу къыддеIэу тазэрафэразэр ятэIо!».

«Мы къэбарым сыгу къыгъэбырсырыгъ, — саугъэтыр къызщызэIуахыгъэ мафэм социальнэ хъытыум къыщитхыгъ УФ-м ФедерациемкIэ и Совет хэтэу Къанэкъо Арсен. — Зыми гъунэм нэсэу зэхишIэн ыкIи къыгурыIон ылъэкIыщтэп ным илъфыгъэ зычIинэрэм ыгу ихъыкIырэр. ЦIыф миллион пчъагъэу зыпсэ зытыгъэхэм ТекIоныгъэр къытфыдахыгъ. ТхьамыкIагъор зы­лъымыIэсыгъэ унагъо щыIагъэп. ЛIыхъужъныгъэшхо зезыхьэгъэ Шъхьэлэхъо унагъом фэдэхэр сигупсэ Къэбэртэе-Бэлъкъарми щысэшIэх, зэш нэбгыритф-хым къамыгъэзэжьыгъэу. ЩымыIэжьхэм щытхъур адэжь! Тыфэраз Шъхьэлэхъо Чэбэхъан! Тидунае мамырэу псэуным пае зилъфыгъэ хэкIодэгъэ ныхэм шъхьэкIэфэшхо афэтэшIы! Тщыгъупшэхэрэп, егъашIэм тыгу илъыщтых!».
Джы Шъхьэлэхъо Чэбэхъан фэдэ дзэкIолI-ныхэм афэгъэхьыгъэ саугъэтыр къалэу ТIуапсэ Советскэ Союзым и ЛIыхъужъхэм я Аллееу дэтым щагъэ­уцущт. Муниципальнэ шъолъырым иадминистрацие иунашъо елъытыгъэу мемориалым иэскиз джырэ уахътэм Iоф дашIэ. Мы илъэсым саугъэтыр агъэуцунэу агъэнафэ.
Ныбэ Анзор.
Сурэтхэр авторым иех.