Тарихъ шIэжь
1940-рэ илъэсым игъэтхапэ и 12 -м илъэс 85-рэ хъугъэ Советскэ – фин заор заухыгъэр.
Советскэ-фин заоу 1939–1940-рэ илъэсхэм щыIагъэр къызщежьагъэр Майнильскэ хъугъэ-шIагъэр ары. 1939-рэ илъэсым ишэкIогъу мазэ и 26-м Майнилы пэмычыжьэу фин артиллерием советскэ чIыналъэм ит я 68-рэ щэрыо полкыр зыдэщытым топибл къыридзагъ, хэкIодагъэхэри щыIагъэх.
Джа мэфэ дэдэм СССР-м IэкIыб IофхэмкIэ икъулыкъу Финляндием иправительствэ зыфигъэзагъ финыдзэхэр километрэ 20-25-кIэ къэралыгъо гъунапкъэхэм акIэлъыращынхэм кIэдэоу. Фин правительствэм советскэ чIыналъэм къиуагъэхэу еуцолIэжьыгъэп ыкIи советскэ дзэхэри къэралыгъо гъунапкъэм километрэ 20 – 25-кIэ IукIынхэм къыкIэдэугъ. Ар бгъэцэкIэшъунэу щытыгъэп, сыда зыпIокIэ советскэ дзэхэм Ленинград къабгынэн фае хъущтыгъэ.
1939-рэ илъэсым ишэкIогъу мазэ и 29-м Финляндием илIыкIо Москва щыратыгъ тхьапэу СССР-м дипломатическэ зэфыщытыкIэу Финляндием дыриIэр зэрэзэпигъэурэм фэгъэхьыгъэр. ШэкIогъум и 30-м пчэдыжьым сыхьатыр 8-м Ленинград зэуапIэм идзэхэм унашъо афашIыгъ Финляндием дыряIэ гъунапкъэм зэпырыкIынхэу. Джа мэфэ дэдэм Финляндием ипрезидентэу Кюёсти Каллио СССР-м зао къызэрэришIылIэрэмкIэ макъэ къыгъэIугъ.
1940-рэ илъэсым игъэтхапэ дзэ Iофтхьабзэхэр щагъэтыжьыгъэх Москва мамырныгъэ зэзэгъыныгъэкIэ. Финляндием ичIыналъэ щыщэу проценти 10-р Советскэ Союзым фэгъэкIотэгъэныр ащ къыдыхэлъытэгъагъ.
Мамырныгъэ зэзэгъыныгъэм диштэу Ленинград итемыркIэ щыIэ гъунапкъэр ВыборгкIэ, СортавалэкIэ, Карельскэ перешейкэмкIэ кIуатэщтыгъэ. СССР-м джащ фэдэу Фин хытIуалэм ихыгъэхъунэхэм ащыщхэр, хыгъэхъунэ ныкъохэу Рыбачий ыкIи Средний зыфиIохэрэм яIахьхэр хэхьагъэх.