ХэдыкIыным ишъэфхэм зафагъасэ

2024-рэ илъэсым ищылэ мазэ къыщыублагъэу Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым проектэу «Школа K’Star kIds» зыфиIорэм щыдэлажьэх.
Университетым идоцентэу КIэдэкIое Нэфсэт зипэщэ кIэлэцIыкIу купым адыгэ дышъэ блэрым ыкIи тхыпхъэхэм яхэдыкIын аIэ къырагъахьэ.
Сэнэхьатэу къыхахы ашIоигъор нахьыжьэу аIэ къырагъэхьан амал аратыныр, нахь къызэрыкIоу щыт къулаиныгъэхэр игъорыгъозэ ныбжьыкIэхэм къызIэкIагъэхьанхэр ары зэхэщакIохэм пшъэрылъэу зыфагъэуцужьырэр. Ахэм адакIоу художественнэ гъэхъагъэу лъэпкъым иIэр ягъэшIэгъэныр, ащ уасэ фашIыным, агъэлъэпIэным ахэр фапIух.
Илъэси 7 — 12 зыныбжьыхэм апае программэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэр къыдыхэлъытагъэх.
Апэрэр — сценэм узэрэтетыщтыр, узэрэщызекIощтыр, щыгъыныр къызэрыбгъэлъэгъощтыр, пкъыр зэрэпIыгъыщтыр.

ЯтIонэрэр — шъуашэм теплъэу иIэщтым изэгъэшIэн дэлэжьэгъэныр. Блэрыр, шъагъэр, дышъэидэр, щылэ Iуданэр бгъэфедэхэзэ щыгъыныр зэрэбгъэпсыщтыр.
Ящэнэрэ лъэныкъор — дэн-бзэн Iофым нэIуасэ фэшIыгъэнхэр. Зэрыдэхэрэ машинэ зэфэшъхьафхэр аIэ къырагъэхьанхэм дэлэжьэгъэныр. Iэлъмэкъхэр, нэгъунджалъэхэр, жьыфхэр, IэплъэкIыжъыехэр хадыкIынхэм фэгъэсэгъэнхэр.
Илъэс 13 — 17 зыныбжь пшъэшъэжъыехэм теориер ыкIи щыгъыныр зыхашIыкIыщтым Iоф дэшIэгъэным фэгъэсэгъэнхэр программэм къыдыхэлъытагъ. Ежь аIэкIэ пкъыгъо къызэрыкIохэр агъэхьазырышъунхэм, уахътэм диштэу щыгъыныр гъэпсыгъэным ахэр фагъэхьазырых.
2024-рэ илъэсым еджэкIо нэбгырэ 12-мэ курсхэр къызэраухыгъэмкIэ сертификатхэр аратыгъэх. 2025-рэ илъэсым нэбгырэ 36-рэ рагъаджэ.
КIэдэкIое Нэфсэт 2024-рэ илъэсым Дунэе форумэу «Содружество моды» зыфиIоу Санкт-Петербург щызэхащагъэм рагъэблэгъэгъагъ. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым Iофэу щагъэцакIэрэр иIэубытыпIэу докладэу «Сэнэхьатым икъыхэхынкIэ зигъо шIыкIэ амалхэр» зыфиIорэр ащ къыщишIыгъ.
— Непэрэ егъэджэн сыхьатхэр гъэшIэгъонэу зэхэтщагъ. Нахьыжъхэр зыхэхьэрэ купым кIэпхыным ибзыкIэ-дыкIэ щызэхэтфыгъ. Дышъэ ыкIи тыжьын хэдыкIыным, лъэпкъ Iэпэщысэхэр шIыгъэнхэм ахэлажьэ зышIоигъомэ япчъагъэ зэрэхахъорэм тегъэгушIо. НахьыкIэхэм бзыхьафым мастэкIэ хэдыкIыгъэныр ятэгъашIэ. Ащ дакIоу дышъэ блэныр, шъагъэм иIушIыкIын, дышъэ идагъэр зэтэгъашIэ. ХэдыкIыным ишъэфхэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ядгъэшIэным тыпылъ. Культурнэ кIэным уасэ фашIынымкIэ егъэджэн десэхэм мэхьанэшхо яIэу сэлъытэ. Адыгэ лъэпкъ Iэпэщысэхэм якъэухъумэн ыкIи яхэгъэхъон егъэджэнхэр тегъэпсыхьагъэх, — къыIуагъ КIэдэкIое Нэфсэт.
Агу етыгъъэу адыгэ пшъэшъэжъыехэм мастэр, Iуданэр зэрагъэIорышIэрэм уегъэгушхо.
— Сэ илъэс 16 сыныбжь, дизайнер сыхъунэу сыфай. Мы курсым ишIогъэшхо къысэкIы. Дэным, бзэным, хэдыкIыным, хэхъыкIыным ишъэфхэр тагъашIэ. Сянэжъ хэдыкIыным иамалхэр тIэкIу сигъэшIагъ, ар сшIомакIэу еджэныр мыщ щылъысэгъэкIуатэ, — къыIуагъ Агъыржьэнэкъо Камиллэ.
АР-м ибзылъфыгъэхэм я Союз хэтэу, Сирием къикIыжьыгъэ Хьапэпх Сэлам курсхэр шIогъэшIэгъонхэу къэкIо. Бзылъфыгъэ ныбжьыкIэр «ыIэ дышъэр пэзы» зыфаIорэм фэд: мадэ, махъэ, хедыкIы, IуешIыкIы, иIэпэIэсэныгъэкIэ ныбжьыкIэхэм адэгуащэ.
— СицIыкIугъом къыщыублагъэу сянэжъи сяни дышъэидэныр сагъэшIагъ. ИжъыкIэ адыгэ пшъашъэхэр ащ фэIэпэIэсэнхэу зэрыщытыгъэр къызгурагъэIуагъ, Iэпэщысэхэр зэкIужьэу згъэпсынхэм сыфагъэсагъ, джы лIэужыкIэм сыдэгощэнэу исхъухьагъ, — къыIуагъ Хьапэпх Сэлам.
— Адыгэмэ ядышъэ кIэн къэухъумэгъэным, лъэпкъ зэфэшъхьафхэм ар ядгъэшIэным тызэрэхэлажьэрэм гушхуагъэ къытхелъхьэ. НыбжьыкIэхэм ялъэпкъ культурэ зэрэбаим, зэрэдахэм ащыгъозэнхэмкIэ мы Iофтхьабзэм ишIогъэшхо къэкIощт. Лъэпкъ Iэпэщысэр псэущт итарихъ изэгъэшIэн лIэужхэр хэщагъэхэ хъумэ, — хигъэунэфыкIыгъ КIэдэкIое Нэфсэт.
Лъэпкъ IэпэIасэхэм яхудожественнэ IофшIагъэхэр ныбжьыкIэхэм алъыгъэIэсыгъэнхэмкIэ хэдыкIыным пыщэгъэ КIэдэкIое Нэфсэт проектым къыдыхэлъытэгъэ егъэджэнхэр лъигъэкIотэщтых.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр авторым иех.