Top.Mail.Ru

Лъэпкъ кIэным изы Iахь

Image description
Щынджые гурыт еджапIэр

ТхакIоу, драматургэу, общественнэ IофышIэу Цэй Ибрахьимэ къызыхъугъэр илъэси 135-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэу Краснодар джырэблагъэ щыкIуагъэм хэлэжьагъэх ар къызщыхъугъэ къуаджэу Щынджые игурыт еджапIэ икIэлэеджакIохэр. Ахэм ащыщэу Талъэкъо Дамир «Адыгэ макъэм» пае къытхыжьыгъэр къыхэтэуты. Iофтхьабзэм чанэу зэрэхэлэжьагъэм пае адыгэ культурэм и Гупчэу «Iошъхьэмафэ» и Щытхъу тхылъ Дамир зэхахьэм къыщыритыгъ.

Хэти ыцIэ гъашIэ къезытырэр къызыхъугъэмрэ идунай зихъожъыгъэмрэ азыфагу къыриубытэрэ уахътэм къыщилэжьырэ шIушIагъэр ары. КъахэкIых цIыфхэм бэ зыгъэшIагъэу, ау ышIэгъэ хъатэ щымыIэу ыкIи макIэ зыгъэшIагъэу, ау ышIагъэр бэдэдэу. Шъхьадж ышIагъэм ипэгъокI уасэ цIыфхэм фашIы. МакIэ зыгъэшIагъэу, бэдэдэ зышIагъэхэм ащыщ Цэй Ибрахьимэ. Ар къызыхъугъэр мыгъэ илъэси 135-рэ хъугъэ.
Цэй Ибрахьим Шъалихьэ ыкъор 1890-рэ илъэсым Щынджые къыщыхъугъ. Илъэс 46-рэ къыгъэшIагъ. МэкъумэщышIэ унагъу къызэрыхъухьагъэр, янэ-ятэхэм Щынджые осэшхо щафашIыщтыгъэу къа­Iотэжьы.
Ибрахьимэ ежь къызхэкIыгъэ лIакъор лIэкъо лъэшыгъ, зэш-зэшыпхъубэ хъущтыгъэх, гъэсагъэу, еджагъэу ахэтыгъэр макIэп. Ибрахьимэ тхакIо, драматург, Цэй Унае РСФСР-м изаслуженнэ артистк, Цэй Аюбэ опернэ орэдыIу, дзэ гъэсэныгъэ иIагъ, Воронеж дэт опернэ театрэм орэд къыщиIощтыгъ. Ибрахьимэ къы­лэжьыгъэу, ифэшъуашэу Лъэпкъ театрэм ыцIэ фаусыгь. Ащ кIэн дахэу къыщинагъэр театрэм зэрифэшъуашэу зэрехьэ.
Щынджые Цэй Ибрахьимэ къызыхъугъэр илъэси 135-рэ зэрэхъугъэр игъэкIотыгъэу щыхагъэунэфыкIыгъ. Гурыт еджапIэми культурэм и Уни Iофтхьэбзэ гъэ­нэфагъэхэр щыкIуагъэх. Джы къызнэ­сыгъэм Цэй Ибрахьимэ дахэкIэ игугъу чылэм щашIы. Сэри сигуапэу Iофтхьабзэу зэхащэгъагъэм сыхэлэжьагъ. Адыгэ культурэм и Гупчэу «Iошъхьэмаф» зыфиIоу Краснодар дэтым ар щыкIуагъ. Гупчэм ипащэу Шамэ Сафиет Iофтхьабзэр зэхищагъ. Ащ шIэныгъэлэжьхэр, культурэм иIофышIэхэр къырагъэблэгъа­гъэх, Цэй Ибрахьимэ идунэе гъашIэ къырыкIуагъэр къытфаIотагъ. Районмэ къарыкIыгъэ кIэлэцIыкIухэри хэлэжьа­гъэх, усэхэр, орэдхэр къаIуагъэх. Сэри Цэй Ибрахьимэ ытхыгъэу «ТIырыхъу икъэптан» зыфиIорэм сыкъеджагъ ыкIи тичы­лэгъу цIэрыIо сыкъытегущыIагъ.
Лъэуж дах, лъэуж нэф Цэй Ибрахьимэ къыгъэнагъэр. Ащ илъэпкъ гупшысэ, изекIуакIэ, иIофшIакIэ непи тищысэте­хыпI. Ащ тырэгушхо!
Талъэкъо Дамир.
Щынджые гурыт еджапIэу N 24-м икIэлэеджакIу.