АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ и Министерствэ блэкIыгъэ илъэсым Iофэу ышIагъэр зыщызэфихьысыжьыгъэ игъэкIотыгъэ зэхэсыгъо иIагъ. Ащ хэлэжьагъэх АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу, финанс­хэмкIэ министрэу Виктор Орловыр, АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ иминистрэу Мырзэ Джанбэч, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм социальнэ политикэмкIэ, унэгъо IофхэмкIэ, псауныгъэр къэу­хъумэгъэнымкIэ ыкIи культу­рэмкIэ икомитет итхьаматэу Наталья Широковар, министерствэм икъутамэхэу рай­онхэм ащыIэхэм ялIыкIохэр, къулыкъу зэфэшъхьафхэм яIофышIэхэр.

Къэзэрэугъоигъэхэм шIуфэс къари­хыгъ АР-м иминистрэхэм я Кабинет и Тхьаматэ игуадзэу, финансхэмкIэ министрэу Виктор Орловым. Социальнэ IофшIэным непэрэ мафэм мэхьанэ ин зэриIэр игущыIэ къыщыхигъэщыгъ. УФ-м и Президент къыгъэнэфэгъэ пшъэрылъхэм адиштэу мы лъэныкъомкIэ IофшIэныр нахьышIу шIыгъэныр шъхьаIэу къызэ­рэнэжьырэр, ащкIэ республикэм амалэу иIэр зэрэрихьылIэрэр къыIуагъ. Джащ фэдэу ынаIэ зытыридзагъэмэ ащыщ къэралыгъом къыгъэуцурэ пшъэрылъыкIэу цIыфхэр бэгъашIэхэу, чанэу псэунхэр. Лъэныкъо шъхьаIэхэм ащыщ хэ­ушъхьа­фыкIыгъэ дзэ операцием хэла­жьэхэрэм яунагъохэм ящыкIэгъэ IэпыIэгъур ягъэгъотыгъэныр.
Министрэу Мырзэ Джанбэч 2024-рэ илъэсым Iофэу ашIагъэр къызэфихьысыжьыгъ. Закъыфэзыгъэзэрэ нэбгырэ пэпчъ ищыкIэгъэ IэпыIэгъур егъэгъотыгъэныр, цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ на­хьышIу шIыгъэныр пшъэрылъ шъхьаIэу къызэрэнэжьыхэрэр къыIуагъ. Анахьэу анаIэ зытырагъэтыгъэр УФ-м и Президентрэ АР-м и ЛIышъхьэрэ лъэпкъ проектхэм алъэныкъокIэ пшъэрылъэу къагъэуцугъэхэм ягъэцэкIэн ары. ПстэумкIи къэгъэлъэгъонышIухэр яIэх. Къадэхъу­гъэр зихьатырыр къулыкъу зэфэшъхьаф­хэм азыфагу зэдэлэжьэныгъэу илъыр арэу ащ къыхигъэщыгъ. Къэралыгъо программищым ягъэцэкIэн чанэу дэлэжьагъэх. Ахэр: «ЦIыфхэм социальнэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр», «Iэрыфэгъу щыIакIэр» ыкIи « Сэкъатныгъэ зиIэхэм, кIэлэцIыкIухэри ахэтэу, язэтегъэуцо­жьынкIэ екIолIэкIэ хэхыгъэ гъэпсы­гъэныр». Шъхьафэу зыдэлэжьагъэхэм ащыщ хэ­ушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэмрэ соци­альнэу ухъумэгъэнхэр. Непэ министерствэм епхыгъэ къулыкъухэм ащылэжьэрэ нэбгырий ащ хэлажьэ. А пчъагъэм щыщэу 3-р бзылъфыгъ.
Лъэпкъ проектэу «Демографием» игъэцэкIэн 2024-рэ илъэсым ыкIэм фэ­кIуагъ. Республикэм ицIыфышъхьэ пчъагъэ хэхъоныгъэ ышIынымкIэ ащ ишIуагъэ къэкIуагъэу министрэм къыхигъэщыгъ: къэхъурэмэ япчъагъэ нахьыбэ, цIыфхэм япсэуныгъэ изытет нахьышIу, ящыIэныгъэ нахь кIыхьэ хъугъэ. ГъэрекIо унагъом и Илъэсэу УФ-м и Президент зэригъэнэфагъэм къыхэкIэу Iофтхьэбзэ бэдэдэ зэшIуахыгъ. Ахэм ащыщ форумэу «Унэгъо зэгурыIожьыр — демографием ылъапс» зыфиIорэр. КIэлэцIыкIухэр зэрыс унагъохэм ящыIакIэ нахьышIу шIыгъэнымкIэ хэкIыпIэхэр къагъотыгъэх. 2024-м къыщегъэжьагъэу унэгъо IужъукIэ алъы­тэрэр сабыищ ыкIи нахьыбэ зиIэр ары. Адыгеим ащ фэдэ унэгъо 9684-рэ щэпсэу. Ахэм кIэлэцIыкIу 31484-р ащапIу. Сабыибэ зэрыс унэгъо 5757-мэ социальнэ IэпыIэгъухэр къызфагъэфедагъэх. БлэкIыгъэ илъэсым къыщегъэжьагъэу унэгъо Iужъухэм илъэсыкIэ еджэгъум кIэлэцIыкIухэр фагъэхьазырынэу сомэ 5000 нэбгырэ пэпчъ раты. АР-м и ЛIышъхьэ иунашъокIэ мыгъэ къыщыублагъэу илъэс 26-м зыныбжь шIомыкIыгъэ ныхэу апэрэ е ятIонэрэ къызфэхъухэрэм зэтыгъоу сомэ 25000-рэ афагъэнафэ.
Джащ фэдэу нэмыкI лъэныкъохэмкIи министерствэм иIофшIэн ыгъэцэкIагъ. ТапэкIи хахъохэр ышIынымкIэ къулыкъу­хэм зэгурыIоныныгъэ азыфагу илъэу Iоф зэдашIэным мэхьанэшхо зэриIэр Мырзэ Джанбэч къыIуагъ. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Iофыгъуабэмэ язэшIохынкIэ IэпыIэгъу къызэрафэхъугъэр къыхигъэщыгъ.
Зыныбжь имыкъугъэ кIэлэцIыкIухэм, ны-тыхэр зышъхьащымытыжьхэм, е ахэр зылъымыплъэхэрэм алъэныкъокIэ Iоф­шIэныр зэрэзэхащагъэм къытегущыIагъ АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ и Гупчэ ипащэу Ирина Пес­трецовар. БлэкIыгъэ илъэсым АР-м иминстрэхэм я Кабинет иунашъокIэ сабый ибэхэм, ны-тыхэм амыпIухэрэм адэлэжьэрэ организациехэмрэ зыныбжь имыкъугъэхэм алъыплъэрэ къулыкъумрэ IофшIэнымкIэ министерствэм ыIэ ра­лъхьагъэх, ащ елъытыгъэу шъолъырым ихэбзэгъэуцугъэхэм зэхъокIыныгъэхэр афашIыгъэх. Мы илъэсым иапэрэ мафэ къыщегъэжьагъэу чIыпIэ зыгъэIорышIэ­жьыпIэхэм а лъэныкъомкIэ яIофшIэн зэпагъэугъ. Джы ахэм адэлажьэрэр АР-м IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэмрэкIэ и Гупч. IофшIэныр икъоу ыкIи зэрифэшъуашэу агъэцэкIэнымкIэ ящыкIэгъэ лэжьэкIо пчъагъэр рагъэкъугъ. Ахэм игъом япшъэрылъ агъэцэкIэным пае АР-м и ЛIышъхьэ иунашъокIэ автомобиль 11 къаратыгъ.
Зэхэсыгъом ыкIэм зэхафыгъэ IофыгъохэмкIэ унашъохэр ашIыгъэх, шъхьадж зыгъэгумэкIырэ упчIэр къытын ылъэ­кIыгъ.
Анцокъо Ирин.

Сурэтыр авторым ий.