Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызщыда­хы­гъэр илъэс 80 зэрэхъурэм ипэгъокIэу «ШIэ­жьым и Чъыгхат» зыфиIорэ дунэе Iоф­тхьабзэу зэхащагъэм Адыгеир хэлажьэ.

Заом хэкIодэгъэ нэбгырэ миллион 27-мэ ателъытагъэу ащ фэдиз чъыгае агъэтIысхьаныр ащ къыделъытэ. Урысыем ишъолъыр зэфэшъхьафхэм ар ащыкIощт. АР-м мэзхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ икIэщакIоу Бжэдыгъухьаблэ чъыгэе 9400-рэ тыгъуасэ щагъэтIысхьагъ. «Адыгэ макъэр» Iофтхьабзэм хэлэжьагъ.

УФ-м и Президент къафишIыгъэ унашъом диштэу, УФ-м чIыопс къэкIуапIэхэмкIэ ыкIи экологиемкIэ и Министерствэ, мэзлэжьынымкIэ федеральнэ агентствэр, организациехэу «ШIэжьым и Чъыгхат», «ТекIоныгъэм иволонтерхэр», ТекIоныгъэм идзэкIолIхэм яшIэжь и Фонд игъусэхэу ыкIи УФ-м и Президент и Администрацие иIэпыIэгъукIэ «ШIэжьым и Чъыг­хат» зыфиIорэ дунэе акциер зэхащагъ. Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх республикэм икъэралыгъо хэбзэ къулыкъухэм, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм, общест­веннэ организациехэм ялIыкIохэр, мэз хъызмэтым иветеранхэр.
Мы Iофтхьабзэр Урысыем ишъолъырхэм зэкIэми гъэтхапэм и 18-м щыублагъэу мэкъуогъум и 22-м нэс ащыкIощт. Советскэ цIыфхэм заом илъэхъан лIы­гъэу зэрахьагъэр гъэлъэпIэгъэным ыкIи тарихъ шIэжьыр къэухъу­мэгъэным ар афэIорышIэщт.

Iофтхьабзэм диштэу АР-м мэз­хэмкIэ и ГъэIорышIапIэ Адыге­им имэз фонд ичIыгу гектар 24,9-м зэкIэмкIи чъыгэе 40900-рэ щигъэтIысхьащт.
— ШIэжьыр зыгъэлъэшырэ Iофтхьабзэу мыр щыт, — хи­гъэунэфыкIыгъ АР-м мэзхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу Былымыхьэ Рэщыдэ. — Те­кIоныгъэр къытфыдэзыхыгъэ тятэжъ пIашъэхэм лIыгъэу зэрахьагъэр, псэемыблэжьыхэу Хэгъэгур къызэраухъумагъэр тарихъым къыхэнагъ. Ахэм ягугъу тшIызэ мы Iофтхьабзэм изэшIохын тыдэлажьэ. Ащ фэдэу «ТекIоныгъэм и Пхъэ­шъаб» зыфиIорэ Iофтхьабзэми тыхэлэжьагъ. Волгоград къы­щыкIырэ чъыгэу заор зынэ кIэкIыгъэм текIыгъэ чъыг гъэтIысэжьыр Мыекъопэ къэлэ паркым дэт. Къэралыгъом икъэ­лэ зэфэшъхьафхэм ар ары­хьагъ. Тэ тишъолъыр чъыгаехэм ягъэтIысын жъоныгъуакIэм щытыухыщт. Ау Урысыем шъолъыр зэфэшъхьафыбэу зэритым, ахэм чIыопсым изытет зэращызэтекIырэм къа­хэкIэу гъэтIысхьан IофшIэнхэр гъэмафэм нэс лъагъэкIотэщтых. Мы акцием нэмыкIэу Гъозэрыплъэ мэз хъызмэтшIапIэм гъэ­къэбзэн IофшIэнхэр, чъыгыжъхэм яиупкIын, чъыг куамэхэм ягохын псэупIэу Родниковскэм идэхьагъу щызэшIуехых. Джащ фэдэу Первомайскэ мэз хъыз­мэтшIапIэм еджэпIэ мэз­лэжьхэр игъусэхэу чъыг минищ агъэ­тIысхьагъ.

Мэхъош мэз хъызмэтшIапIэм чъыг 1900-рэ, республикэм игу­рыт еджэпIэ зэфэшъхьафхэу Красногвардейскэм, Еленовскэм, Улапэ, Пщычэу чъыгэе 90-рэ кIэлэеджакIомэ ащагъэтIысхьагъ.
ПсэупIэу Красногвардейскэм дэт гимназиеу N 1-м ипащэу, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатэу Ирина Ляшенкэм къызэриIуа­гъэмкIэ, мыщ фэдэ Iофтхьа­бзэхэм ныбжьыкIэхэр, кIэлэ­еджакIохэр ахэбгъэлэжьэнхэм мэхьанэшхо иI.
— ШIэжьыр ныбжьыкIэхэм агу къыщыбгъэущыным пIуныгъэмкIэ шIогъэшхо зыхэлъ Iоф. ЯныбжьыкIэгъум щегъэжьагъэу къызщыхъугъэхэ Хэгъэгум итарихъ къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ашIэн фае. Мы Iофтхьабзэм тигимназие икIэлэеджэкIо 50 фэдиз хэлэжьагъ. Ахэр тигуапэу Iофтхьабзэм къетщэлIагъэх. ШIэжьым имызакъоу экологическэ мэхьанэ зиIэ Iофыгъо инэу мыр щыт. ТичIыопс хахъо зэредгъэшIырэм тегъэгушхо, — къыIуагъ ащ.
— ЕджапIэу тызщеджэрэм мэз хъызмэтымкIэ епхыгъэ шIэныгъэхэр щытагъэгъотых, — къыIуагъ Красногвардейскэ гимназием ия 11-рэ класс икIэлэеджакIоу Вадим Его­ровым. — Мы Iофтхьабзэр къытфаIотэрэ къэбар къодыеу щымытэу, тшъхьэкIэ тызэрэхэлажьэрэм осэшхо етэты. Чъыгэу непэ дгъэтIысхьэхэрэр илъэс пчъагъэ зытешIэкIэ мэз хъущт. Тишъолъыр къагъэбаищт, къагъэдэхэщт, ар зымыуасэ щыIэп.
АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатэу Мамхыгъэ Азэмат:
— Хабзэм иIофышIэхэри, общественнэ организациехэри, волонтерхэри, тигъунэгъу Краснодар краим къикIыгъэ купхэри тызэгъусэу непэрэ Iофтхьабзэм тыхэлажьэ. Хэгъэгум ишъолъыр зэфэшъхьафхэм задедгъаштэзэ шIэжьым ичъыгаехэр тэгъэтIыс­хьэх. ТиблэкIыгъэ зэрэд­гъэ­лъапIэрэм фэдэу, тапэкIэ къэ­хъущт лIэужхэмкIи мыр мэ­хьа­нэшхо зиIэ Iофыгъу. Ащ зыч-­зыпчэгъоу тешIы. ТекIоныгъэр къыздахыгъэр илъэс 80 зыщы­хъурэ илъэсымкIэ тарихъ кIуачIэ зиIэ Iофыгъу. Ащ тызэрэхэла­жьэрэм, бэ зэрэхэщагъэм мэхьанэшхо иI.
Мэзыр машIом щызыу­хъумэрэ хэушъхьафыкIыгъэ республикэ къулыкъум ипащэу ХъуакIо Мурат:
— ТикъулыкъукIэ мэзыр машIом зэрэщытыухъумэрэм имызакъоу, чъыг гъэтIысэжь IофшIэнхэм, нэмыкI Iофтхьа­бзэхэм тахэлажьэ, арышъ, непэрэ Iофтхьабзэри тэ къытэпхыгъэ шъыпкъ. Чъыгэе сатырэу дгъэтIысхьэхэрэм метритф-хы азыфагу илъ, ежь лъэпсэ цIыкIухэм сантиметрэ 80 фэдиз язэпэчыжьагъ. Илъэсым къыкIоцI чъыг лъапсэхэр ыубытынхэм фэшI ищыкIэгъэ IофшIэнхэр плIэгъогогъо щызэшIотхыщтых. Мыр ячIыпIэ шъхьаIэу чъыгаехэр къыщыкIыщтых, дгъэкощы­жьыщтхэп. Гектаритфэу дгъэтIысхьагъэр чъыгэе мэз Iужъу хъущт.
КъекIолIагъэхэр зэкIэ зэгъу­сэхэу чIыгу жъуагъэм хэхьагъэх, чъыг гъэтIысэжьхэм алъа­псэхэр зэIэпахыхэзэ сатыр-­сатырэу агъэтIысхьагъэх. Адыге­им имэз хъызмэт иветеранэу Хьатикъое Мэджыдэ пстэуми ынаIэ атетыгъ. Мэфэ ошIу дахэм IофшIэныр псынкIэу щызэ­шIуахыгъ. ШIэжьым ичъыгха­тэ­хэм къахэхъуагъ.
Тэу Замир.