АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ «МыкIосэрэ машIом» ишапхъэ къыдыхэ­лъытагъэу эколого-патриотическэ Iофтхьабзэу «ТекIоныгъэм и Сирень» зыфиIорэр щыкIуагъ. 2005-рэ илъэсым щегъэжьагъэу мыр къэ­ралыгъом щырагъэкIокIы.

Тщыгъупшэхэрэп ыкIи лIы­хъужъхэм ялIыгъэ тэгъэлъапIэ ыкIи ятэIо: «ТекIоныгъэм пае тхьашъуегъэпсэу!» Мы илъэсым Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызыщыдахыгъэр илъэс 80 ­мэхъу.
Гъатхэм заор аухыгъ, шъхьафит хъужьыгъэ Европэм сиренир дахэу къыщытIэмыщтыгъ. Мыщ къэгъэгъэ IэрамхэмкIэ тихэгъэгу идзэкIолI-лIыхъужъхэм, текIоныгъэр къыдэзыхыгъэхэм ащыпэ­гъокIыщтыгъэх.

Зигъо Iофтхьабзэр тхылъеджапIэм иIофышIэу Анна Левинам къызэIуихыгъ.
АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ иметодист шъхьаIэу А. Е. Данильченкэм Хэгъэгу зэошхом илIы­хъужъхэм яхьылIэгъэ тхылъхэмкIэ гущыIэ зэкIэупкIагъэ къы­шIыгъ.
ТхылъеджапIэм техническэ ыкIи экономическэ литературэмкIэ ибиблиограф шъхьаIэу Нина Павловна Плотнерчук Хэгъэгу зэошхом иунагъо ыщэчыгъэр, зыхэтыгъэр, заом гумэкI-гукъэо мыухыжьэу къыздихьыгъэр ыкIи цIыф гъэшIэ минхэр зэрэзэбли­хъугъэхэр къыIотагъ.
КъиIотыкIыныр иIахьыл-лы­щыщхэм ясурэтхэр зыщыплъэгъу­рэ лъэтегъэуцо-къэгъэлъэгъоным къы­гъэбаигъ, алъэгъурэм, зэха­шIэрэм, Iофтхьабзэм хэлажьэ­хэ­рэм агухэр къыгъэбырсырыгъэх.
«Тщыгъупшэхэрэп. Тарэгушхо» зыфиIорэ Iофтхьабзэм изы Iахь анахь гур къыгъэпIэжъгъэеу гъэ­псыгъагъэ. ХьакIэхэм хэти игу­псэхэу, къыпэблэгъэ дэдэхэу Хэгъэгу зэошхом хэтыгъэхэм афэгъэхьыгъэ къэбар кIэкIхэр къашIыгъэх, агу къагъэкIыжьы­гъэх, анэпсхэр къэкIуагъэх.
Юлия Харичкинам ятэжъ ипорт­рет къаригъэлъэгъугъ ыкIи ащ ышъхьэ къырыкIуагъэу, пэкIэ­кIыгъэр къафиIотагъ. Иван Иванович Харичкиныр бэдзэогъум и 8-м 1941-рэ илъэсым фронтым Iухьагъ. Iоныгъом и 14-м 1941-рэ илъэсым щыфэхыгъ, Калининградскэ хэкум щагъэтIылъыгъ.
Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым иа 1-рэ курс истудентэу Блэгъожъ Рустем Хэгъэгу зэошхом хэтыгъэу, ятэ­жъэу Блэгъожъ Мыхьамодэ ехьы­лIэгъэ къиIотыкIыныр къышIыгъ. Ащ деджэрэ пшъашъэу Екатерина Никульча ятэжъэу Николай Алексеевич Тронь изекIокIагъэр къыIотагъ.
ТхылъеджапIэм иIофышIэу Куч­мэз Аминэт къызэхэхьагъэхэм къафиIотагъ янэкIэ игупсэу, старшэ сержантэу Иналэ Бэч Гурыжъ ыкъор зэошхом зэрэхэтыгъэр, Дон, Украинэр, Белоруссиер зэ­рэзэпикIухьагъэхэр ыкIи ишIэжь лъэшэу зэрагъэлъапIэрэр.
Ацумыжъ Симэ Айсэ ыпхъум ятэ икъэбар къыIотагъ. Беданэкъо Хьисэ Ахьмэд ыкъор 1941-м щегъэжьагъэу 1945-м нэс заом хэ­­лэ­жьагъ, разведчик бэлахьэу щытыгъ, Ладожскэ лъэныкъомкIэ щызэуагъ, Кенигсберг нэсыгъ, Хэгъэгу зэошхом иорденэу я II-рэ шъуашэ зиIэр, медальхэр къыратыгъэх.
Илъэс 80-кIэ узэкIэIэбэжьмэ, ти Хэгъэгушхо пыижъ жъалымым щызыухъумагъэхэм ацIэ епIоныр зэрищыкIагъэр, яшIушIагъэ зэрэиныр зэфэдэкIэ мы Iофтхьабзэм хэлэжьагъэхэм щыкIагъэтхъыгъ. АР-м и Лъэпкъ тхылъеджапIэ ыбгъукIэ сирень куашэхэр щагъэ­тIысхьагъэх, дзэкIолIхэм яшIэжь агъэлъэпIагъ.
Дзэукъожь Нуриет.