Top.Mail.Ru

Къадыр чэщыр НэкIмазэм иаужырэ мэфипшIым хэт

Image description
ДиндэлэжьапIэр

Шэн-хабзэхэмрэ быслъымэн динымрэ зэгъусэхэу щыIэныгъэм зэрэхэтхэр тарихъым инэкIубгъохэм къагъэлъагъо. ЦIыфхэм сыдигъуи агъэлъапIэ Бирамыр, Къадыр чэщыр, Къурмэныр. Диным имызакъоу, ежь лъэпкъым идунэееплъыкIэрэ изэхашIэрэ япхыгъэх а мэфэкIхэр.

НэкIмазэм иаужырэ чэщ-мэфипшIым хэт Къадыр чэщ лъапIэр, Алахьталэм КъурIаныр къыригъэхынэу зыщыригъэ­жьэгъэ чэщыр, мэзэ минмэ анахь лъа­пIэр. ШIэныгъэлэжьхэу Пегъымбар лъа­пIэм ыужкIэ къикIыгъэхэм зэралъы­тэщтыгъэр, непэ къызынэсыгъэми зэрэхагъэунэфыкIырэр я 26-рэ мафэр за­нэкIырэм ыужырэ чэщэу мы мафэмрэ я 27-рэ мафэмрэ зэдырячэщыр ары Къадыр чэщыр.
Алахьталэм ар чэщ гъэнэфагъэ ­ышIыгъ, ау а мафэр зытефэрэр къыIуа­гъэп. Арэущтэу зыкIишIыгъэр цIыфхэр а зы чэщ закъом ежэхэу щымысынхэм, чэщ-мэфипшIым къыкIоцI дыухьэ къа­хьы­ным ыкIи нэмаз ашIыным пай. Алахьталэм КъурIан лъапIэм ия 97-рэ сурэ иапэрэ Iаят къыщеIо: «Тэ Къадыр чэщым КъурIан лъапIэр къедгъэхыгъ. Къадыр чэщыр тэ дгъэлъэпIагъэ, ар мэзэ минмэ анахь лъапI». Я 97-рэ сурэм ия 4-рэ Iаят къыщеIо: «Тхьэм иIизынкIэ а чэщым мэлаIичхэри Джэбраили уашъом къехыхи, зэкIэ зэгъэфэгъахэу къа­хьыгъ». Я 97-рэ сурэм ия 5-рэ Iаят мырэущтэу ит «Алахьталэр а чэщым ма­мырныгъэ чэщкIэ еджагъ».
ЦIыфхэм къарыкIощтыри, къэхъущтхэри, цIыфхэм ярызыкъи Къадыр чэщым мэлаIичхэм атхы. ЫпшъэкIэ къыщытIогъэ пстэуми апай мы чэщыр зыфэлъапIэр, адрэ чэщхэм ялыеу. Мы чэщ лъапIэм Тхьэм нахьыбэрэ тызфелъэIурэр ирэзэ­ныгъэ, игукIэгъу, ипсапэхэр къытлъи­гъэIэсынхэм пай. Пегъымбарым ыIуагъ: «Шъулъыхъу Къадыр чэщым НэкIмазэм иаужырэ мэфипшIым». Пегъымбарым ишъхьэгъусэу Айшэ къыIожьыгъ Къадыр чэщым дыухьэу къэпIощтыр: «Я Алахь, о псэкIодхэр огъэгъух, шIу олъэгъу псэкIодхэр бгъэгъунхэу, сыолъэIу сэри, сипсэкIодхэр къысфэгъэгъух».
Алахьталэм игъогу тетхэу нэкIыр зынэкIэу, нэмазыр зышIэу, а чэщым фэхьазырэу екIуалIэхэрэм ар къызысыкIэ тобэр яIэу, ащ еуцолIагъэхэу, чэщым Тхьэм елъэIоу щысыгъэхэм гукIэгъу ащ къафишIыщт, мэзэ минкIэ а чэщыр афиIэтыщт.
Сэдакъэ е фытырыр
Мы мазэм сэдакъэ птыныр, КъурIан уеджэныр, нэмазым иуахътэхэр блэ­мыгъэкIынхэр, тэрауихь нэмазыр чэщырэ пшIыныр псэпэшхоу щыт.
Ислъам диным фытыр, зэчат, сэдакъэ хэт. Зэчатэр мылъку зиIэ цIыфым имылъку (ахъщэми, лэжьыгъэми) хихын фае. Ар зэчат. Мылъку зимыIэм сэдакъэ еты. Ащ уахъти, хэхыгъи пылъэп, уиIэ горэ тхьамыкIэм еоты.
Фытырыр зыми хахьэрэп. Зэзакъо НэкIмазэм ыкIэм птын фае. Уфаемэ, нэ­кIыр зэрэрагъажьэу птын уфит, ау Бирам нэмазыр рамыгъажьэзэ ар птын фае. ЫкIэм нахь бгъэкIуатэмэ зыкIэ­нахьышIур тхьамыкIэм зыгорэ IэкIэлъэу Бирамым техьаным фэшI.
ЗынэкIырэ пстэуми, зымынэкIыгъэми, сабыими, ахэм ямызакъоу, НэкIмэзэ мазэр имыкIызэ къэхъугъэхэми фытырыр афэптынэу атефэ. Унагъом ис пэпчъ телъытагъэу ар аты. Сымаджэу щылъым, тхьамыкIэм, сабыибэ зиIэм (уиIахьыл­хэми хъущт) фытырыр ептынэу тефэ. Зэптыщтым нахь ищыкIагъэмэ, шхынкIэ фэохьы е ащ тефэрэ ахъщэр ептымэ зыфаер къыщэфыщт. Пчъагъэр зыфэдизыщтыр къызэралъытэрэр — быслъымэныр зыщыпсэурэ чIыпIэм щалэжьырэ лэжьыгъэ килограмми 3 е ащ ыуасэ фэдиз зы нэбгырэм ытынэу тефэ.
ФытырыпкIэр зыфэдизыщтэу агъэ­нэфагъэр зы нэбгырэм телъытагъэу сомэ 300.
Пегъымбар Мухьамэдым къыIуагъ: «Алахьым шIошъхъуныгъэ фашIэу, ипса­пэ щыгугъхэу Рэмэзан мазэм нэмаз зышIыгъэхэм Алахьым ахэм ягунахьхэр афигъэгъущт». «ЦIыфым НэкIмазэм гущыIэ мыхъунхэр ыIуагъэмэ, мыхъунхэр ышIагъэу щытмэ, фытырыр ытымэ зеу­къэбзыжьы». Фытырыр Бирам нэмазыр рамыгъажьэзэ птын фае, ащ ыуж зыптырэм сэдакъэ мэхъу нахь, фытыр хъу­рэп. Ар отыфэ уинэкI кIэшIагъэу къэнэ, зыптырэ нэуж Алахьым уипсапэхэм ахе­гъахъо.
КIАРЭ Фатим.
ШъунаIэ тешъудз!
Адыгэ Республикэмрэ Краснодар краимрэ ащыпсэурэ быслъымэнхэу нэкIыр зыIыгъхэр пчыхьэ нэмазым ыуж гъэтхапэм и 26-м, сыхьатыр 7 хъункIэ та­къикъ 15 иIэжьэу Адыгэ Республикэм и ЛIышъ­хьэ имылъкукIэ хагъэIэжьыщтых. ЦIыф­хэр бэ зэрэхъущтхэм къыхэкIэу къалэу Мые­къуапэ дэт мэщытышхом къыпэIулъ пчэгум Iанэхэр щашIыщтых. НэкIыр зы­Iы­гъыгъэхэм ямызакъоу, шIоигъоныгъэ зи­Iэхэр мыщ къекIолIэнхэ алъэкIыщт.