20I9 — 2024-рэ илъэсхэм гъэцэ­кIагъэ хъугъэ лъэпкъ проектхэм язэфэхьысыжьхэм къагъэнэфагъ къэралыгъом лъэныкъо зэфэ­шъхьафхэмкIэ хэхъоныгъэхэр зэришIыгъэм. Шъолъырхэм ахэр гъэцэкIагъэ зэращыхъугъэхэм яшIуагъэкIэ цIыфхэм ящыIэкIэ-­псэукIэ зыкъыIэтыгъ. Къэралыгъо программэхэм джыри зыдэлэжьэнхэ, лъагъэкIотэн фэе ­лъэныкъохэр къахагъэщыгъ. Псауныгъэм икъэухъумэн ылъэныкъокIэ лъэпкъ проектхэм яшIуагъэкIэ зэшIохыгъэ хъугъэ­хэмрэ джыри республикэм ыпэ илъ Iофтхьабзэхэр зыфэдэхэмрэ «Адыгэ макъэм» къыфиIотагъ АР-м псауныгъэр къэухъумэгъэным иминистрэу Мэрэтыкъо Рустем.

— Рустем, пстэумэ апэу тыщыбгъэгъуазэ тшIоигъу зэпахырэ узэу пэтхъу-Iутхъумрэ гриппымрэ алъэныкъокIэ Iофхэм язытет. Мыгъэ­рэ гъэтхэ вирусым бэ ыгъэсы­мэ­джа­гъэр, жъоныгъуакIэм нэс ыIыгъыщтхэу къаIо, ащ фэдэу щыта?
— Пчъагъэхэм къащыкIэу ригъэ­жьагъ. Сымэджэщми чIэлъыр нахь макIэ хъугъэ. Тхьамэфэ зытIущкIэ узэкIэIэбэжьмэ, зэпахырэ узхэмкIэ сымэджэщым чIэ­лъыр чIэмыфэжьы хъугъагъэ. КIэлэцIыкIу сы­мэджэщэу тиIэм иотделениитIу фэдгъэ­нафи ащ сымаджэ хъухэрэр ядгъащэщтыгъэх. Эпидемие гъунапкъэм тыкъызэрекIолIэщтыр тшIэщтыгъэ. Ащ пэшIорыгъэшъэу зыфэдгъэхьазырыгъагъ. Ау джы сымаджэхэм япчъагъэ бэкIэ нахь макIэ хъугъэ. КIэлэцIыкIу сымэджэщым иотделениехэу афыхэтхыгъагъэхэми яIофшIэн зэрэщытыгъэм фэдэу паублэжьыгъ. Сабыйхэр ары нахьыбэу ыгъэсымэджагъэхэр. Узыр къызэутэ­кIы­хэрэр мэхъужьых, зыпари щынэгъошхо хэлъэп. Ау зэкIэмэ анахь шъхьаIэр ащ игъом зыфэбгъэхьазырыныр ары. Гъэ­рекIо тялъэIузэ шъолъырым щыпсэухэ­рэм япроцент 50-м прививкэ ядгъэ­шIыгъ. Процент 60 — 70-мэ ашIын фае «коллективнэ иммунитет» зыфаIорэр щыIэ хъуным пае. ЗэрэтфэлъэкIэу тшIыгъэ, ащи ишIогъэшхо къэкIуагъ. Ау гъэ къэс гриппым зыгорэ елIыкIы, сыда пIомэ цIыфым ипсауныгъэ изытет елъытыгъэу ар къызхэхъожьыкIэ, къехьылъэкIы. Мы­гъэ Джэджэ районымкIэ Дондуковскэм щыщ сабый цIыкIу гриппым илIыкIыгъ, ащ илъэсибгъу ыныбжьыгъ. Тэ къызытфащэм дэй дэдагъ, сыхьатитIу нахьыбэ реанимацием чIэлъыжьыгъэп, игъоджэшхо хъугъэ. Зэрэунагъоу сымэджагъэх, врачым къеджагъэхэп, зыгорэм кIохэзэ зырагъэлъэгъущтыгъ. Прививкэм щыщынагъ янэ. Ащ мэхьанэшхо иIагъ. Ар зыхаплъхьэмэ умысымэджэхэныр арэп къикIырэр. ЗыгорэкIэ вирусыр цIыфым къызеуа­лIэкIэ, къин дэдэ къыфэмыхъоу, реанимацием чIэмыфэу текIыщт. Пкъы­шъо­лыр а узым фэхьазырэу пэгъокIыщт.

— ЦIыфхэм япсауныгъэ изытет лъэныкъуабэхэм япхыгъэу щыт. 2019-рэ илъэсым къыщыублагъэу лъэпкъ проектэу «ПсауныгъэмкIэ» республикэм, къэралыгъом инэ­мыкI шъолъырхэм афэдэу, бэ Iоф­тхьабзэу щызэшIуахыгъэр. Ащ ычIыпIэ къихьагъ «ГъэшIэ кIыхьэр ыкIи чаныр» зыфиIорэ лъэпкъ проектыкIэр. Илъэс зэкIэлъыкIохэм сыд гъэцэкIагъэ хъугъэр ыкIи Iоф­тхьабзэу жъугъэнафэхэрэр сыд фэдэха?
— Лъэпкъ проектэу «Псауныгъэм» шъолъыр проектэу 8 хэтыгъ. Ахэм зэкIэми пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр къытфагъэуцугъ. ГущыIэм пае, сымэджэщ пчъагъэу тшIыщтыр, узхэм тапэшIуекIозэ псаоу къэдгъэнэн фэе сымаджэхэм япчъагъэ зынэсын фаер, сабый къэхъу­гъакIэу лIэжьыхэрэм япчъагъэ зэ­рэ­хэдгъэкIын фэягъэр — джащ фэдэу бэ зигугъу къэпшIын плъэкIыщтыр. Шъо­лъыр проектхэмкIэ къытфагъэнэфэгъэ пчъагъэхэм зэкIэми танэсышъугъ. Къэ­нэгъэ закъор медицинэ IофышIэхэр игъэкъугъэнхэр ары. 2024-рэ лъэсым икIэух нэс медицинэм ылъэныкъокIэ специалистхэр тфэхъоу тиIэнхэм тыкъыфэкIон фэягъ. Ау ар псынкIэу зэшIопхынэу щытэп. Тэ тизакъоп, шъолъыр пчъагъэ­хэми ар къа­дэхъугъэгоп. Медсестрахэри икъухэ­рэп. Медицинэ колледжым чIахьэхэу, ар къызаухыкIэ, зэкIэ врач хъунэу фаех. НахьыбэрэмкIэ мыщ хэ­хъухьэрэр — медколледжым зыфы­чIахьэхэрэр ЕГЭ-р амытыным пай. Колледжыр къаухышъ, нахь гупсэфэу апшъэрэ еджапIэм чIэхьа­жьых. ЕтIанэ медсестра, медбрат шъып­къэ хъунэу фаехэр дэгъу дэдэу еджагъэхэу баллыбэ зиIэхэм ауж къенэх, чIэфэжьыхэрэп. Тэ медсестра хъущтхэр етIанэ тфигъэкъухэрэп.

— ИлъэсищкIэ узэкIэIэбэжьмэ, унашъо тштагъэ, джы медучилищым чIахьэхэрэм «целевой договор» зыфаIорэм фэдэ адэтэшIы, ар къызаухыкIэ илъэси 3-рэ республикэм иIэзапIэхэм медсестра, медбрат сэнэхьатхэмкIэ Iоф ащашIэнэу. Ащ ыуж фаехэр апшъэрэ еджапIэм чIэхьажьых. Iоф замышIэкIэ, тазыр атын фае хъущт. Мыщ фэдэ унашъо апэ зыштэгъэ шъолъырхэм тахэт. НэмыкI шъолъырхэм къарэкIыхэшъ щысэ ттырахымэ ашIоигъоу къыкIэупчIэх, зэрагъашIэ.
КъэIогъэн фае, лъэпкъ проектыр дгъэ­цакIэзэ, врачхэм япчъагъэ нэбгыри 119-рэ хэхъуагъ.
— АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зэIухыгъэ зэдэгущыIэгъур КъТРК-у «Адыгеим» зыщешIым псауныгъэм икъэухъумэн епхыгъэ упчIабэ къыратыгъагъ. Ахэм язырэр зыфэгъэхьыгъагъэр къутырэу Грознэм амбулаториеу къыщызэ­Iуа­хыгъэм ренэу Iоф щызышIэрэ врач зэрямыIагъэр ары. Мы Iофыгъом сыда кIэухэу фэхъугъэр?
— Зы амбулаторие зэфэшIыгъэу щы­тэп. ЗэкIэми Iоф ашIэ, ФАП-хэми, къо­джэ IэзапIэхэми, ау зы медсестрам, зы фельдшерым чIыпIитIу зэдиIыгъэу мэхъу, имыкъурэм нахь хэмылъэу. Грознэм Iутыгъэ фельдшерыр хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием кIуагъэ. Ар къэтыфэ ащ ычIыпIэ иуцопэнышъ, ренэу Iоф зы­шIэщт медицинэ IофышIэ пштэн уфитэп. Зэ­дахьынэуи цIыфхэр фаехэп. Къуаджэм Iоф щыпшIэнэу узыкIокIэ, джыдэдэм хабзэм сомэ мин 500 къыуеты. Ар са­тыр шъхьафэу щытын фае. Грознэм ащ фэдэу Iутыгъэм ычIыпIэ IофшIэныр зэ­дэзыхьырэ фельдшер макIо, сыхьат гъэ­нэфагъэрэ Iоф щешIэ.
Лъэпкъ проектэу «Псауныгъэр» республикэм щагъэцэкIэфэ зипсауныгъэ ауплъэкIугъэ цIыфхэм япчъагъэ процент 70-м нэсыгъ. Район сымэ­джэщхэм апэчыжьэ псэупIэхэм ФАП 24-рэ ащагъэпсыгъ, санитар авиацием иамалхэр шъолъырым щагъэфедэхэ хъугъэ, инсульт, инфаркт хъухэрэм, гъогухэм къащыхъурэ тхьамыкIагъо­хэм шъобж хьылъэхэр ахэзыхыхэрэм, сабый къызфэхъунэу щыт бзылъфыгъэ лъэрымыхьэхэм, сабый къэхъугъа­кIэхэм медицинэ IэпыIэгъу псынкIэр ащ ишIуагъэкIэ алъэIэсы. Ахэм афэдэу нэбгырэ 248-мрэ псынкIэу IэпыIэгъу афэхъушъугъэх. Гуузхэм ыкIи адэбз узхэм ябэныгъэнымкIэ сымэджэщхэм Iэмэ-псымэу яIэхэм ахагъэ­хъуагъ Рес­публикэ сымэджэщым лъынтфэ хирургиемкIэ гупчэ къыщызэIуахы­гъэу Iэмэ-псыми 176-рэ, онкодиспансерым — 150-рэ аIэкIагъэхьагъ.
— Лъэпкъ проектыкIэу «ГъэшIэ кIыхьэр ыкIи чаныр» зыфиIорэм сыд мэхьэнэ шъхьаIэу иIэр, сыдэущтэу шъудэлэжьэщт, сыд фэдэ Iоф­тхьабза ащ къыхиубытэхэрэр?
Зыгу, зижъагъэхэр узыхэрэм, адэбз уз зиIэхэм Iоф адэшIэгъэныр пшъэрылъ шъхьаIэу къэнэжьы. Джырэ лъэпкъ проектым мэхьанэшхо реты цIыфэу къэхъу­рэм ипчъагъэ нахьыбэ хъуным ыкIи къагъэшIэрэ илъэсхэм ахэгъэхъогъэным. Ащ пае бэ Iофтхьабзэу ащ къыдилъы­тэрэр. Ахэм илъэситфым (2025 — 2030-рэ илъэсхэм) Iоф адэтшIэнэу щыт. ЦIыфым игъашIэ зэрэхэдгъэхъощтым тыдэлэжьэщт. ЦIыфыр щылъэу, ау сыдми къыгъэшIэныр арэп, ылъэ тетынэу, щыIэныгъэм фэчэфынэу, кIуачIэ иIэнэу ары пшъэрылъэу къыгъэуцурэр. Къэмысымаджэхэзэ, диспансеризациер, сэнэ­хьатэу зэрылажьэхэрэм елъытыгъэу уплъэкIунхэр нахьыбэрэ афызэхащэхэзэ ашIыщт. ИпсауныгъэкIэ зиягъэ къэкIон ылъэкIыщт горэхэр къызэрэхагъэщыгъэм тетэу, хэмыужъыныхьэзэ тыдэлэ­жьэныр, цIыфым ипсауныгъэ джащ тетэу къэтыухъумэныр ары джы пшъэрылъыр. Шъон пытэхэм, тутыным ямышъохэу, зылъыплъэжьхэу цIыфхэр щытынхэ фае.

Сабыеу къэхъухэрэм япчъагъэ хэхъо­ным фэшI бзылъфыгъэхэм апае IэзэпIищ кIэу республикэм къыщызэIутхыщт, ахэр Яблоновскэм, Джаджэ ыкIи Красногвардейскэм ащытшIыщтых. Ахэм афэдэ IэзапIэхэр зыдэтхэми Iэмэ-псымакIэхэр ачIэдгъэуцощтых. Ащ къыхиубытэщтых Инэм, Адыгэкъалэ, Тульскэм ыкIи Кощхьаблэ адэтхэр. Джащ фэдэу перинатальнэ Гупчэу, сабыйхэр къызщыхъурэ IэзапIэу тиIэм сомэ миллиони 170-рэ къыфэкIуагъ, Iэмэ-псымэу чIэтыр зэкIэ зэблэтхъущт. ПIалъэм ыпэу къэхъугъэ сабыйхэм Iоф зэрадэпшIэщтыр, операциехэр зэрашIыщтхэр, операциехэр зыщашIыхэрэм ачIэтыщтхэр — ящыкIагъэр зэкIэ афызэблэтхъущт, кIэу афы­чIэд­гъэуцощтых. ЕтIани бзылъфыгъэхэми, хъулъфыгъэхэми сабый нахьыбэ ахэкIыным фэшI япсауныгъэ тыдэлэжьэщт. Бзылъфыгъэхэм медикэ-психологическэ IэпыIэгъу зыщагъотыщт кабинети 9 район IэзапIэхэм къащызэIутхыщт. Студентэу къэзэрэщэхэрэм, сабый къызпы­фэхэрэм ахъщэ аратынэу проектым къы­делъытэ.
«Эко» зыфаIорэм иамалхэр гъэрекIо нэбгыри 159-рэ агъэфедэн амал ядгъэ­гъотыгъ. Ар макIэ. Мыгъэ нэбгырэ 300-м ехъумэ тадеIэнэу унашъо тшIыгъэ. Къэзэрэщагъэхэу сабый зимыIэхэр къыхэдгъэщынхэшъ, ыпкIэ хэмылъэу мы амалыр ядгъэгъэфедэщт. Ари лъэпкъ проектым къыделъытэ. Къызызэрэщагъэхэр илъэс хъугъэу сабый къапымыфагъэ зыхъукIэ, ащ нахьыбэрэ уежэнэу щытэп, медицинэм иамалэу щыIэхэр агъэфедэнхэ, зарагъэуплъэкIун фае. ЕтIанэ, сабый зэрахэмыкIырэр бзылъфы­гъэм илажьэу нахьыбэрэ алъытэ. Хъулъ­фыгъэхэми ялажьэу къычIэкIы. Хъулъфы­гъэхэри япсауныгъэкIэ бэ зэуалIэхэрэр. Ахэми уяIазэмэ, умыгъэхъу­жьышъун ахэтэп. Медицинэм а лъэныкъомкIэ джыдэдэм амалышхохэр иIэх. Ар уушъэфынэу, ущыукIытэнэу щытэп, сабыеу къэхъухэ­рэм япчъагъэ хэдгъэ­хъон фае. Ар пшъэ­рылъ инэу щыт. 2023-рэ ыкIи 2024-рэ илъэсхэр зэдгъа­пшэхэмэ, къэхъугъэ кIэ­лэцIыкIухэм япчъагъэ нэбгырибгъукIэ нахь мэкIагъ. Ар зэблэхъугъэн фае. Бзылъфыгъэхэу сабый къызфэхъушъунэу тиIэхэм япчъа­гъэ хэхъуагъ. 2000-рэ илъэсым къэхъу­гъэхэр ары къыхэхъуагъэхэр. А уахътэм хабзэм ыштэгъэгъэ къэралыгъо IэпыIэгъухэу ятIонэрэ сабыим пае къатыщтыгъэхэм яшIогъэшхо къэкIуагъ. Ащыгъум къэхъугъэгъэ сабый­хэр джы ежьхэри ны-ты хъунхэм аныбжьыкIэ къекIолIа­гъэх. Арышъ, мэшэлахьэу, сабый къэзыгъэхъун зылъэкIыщтхэм къахэхъуагъ.
Лъэпкъ проектэу дгъэцэкIагъэм IэзапIэхэм яшIын къыдилъытэщтыгъ, мыгъэ ар лъытэгъэкIуатэ. РеспубликэмкIэ IэзэпIэ амбулаториеу 7 джыри дгъэпсын фае. Мыекъопэ районым — 4: Севе-ро-­Восточные сады, Краснооктябрьскэм, Победэм, Абдзэхэхьаблэ ащыдгъэпсыщтых. Красногвардейскэ районымкIэ псэупIэу Садовэм, Тэхъутэмыкъое районымкIэ Щынджыерэ Афыпсыпэрэ ащытэшIышъ, къэтэухых. Къоджэ IэзапIэхэр къабзэхэу, ящыкIагъэр зэкIэ чIэтэу тэшIых.
Джы чылэхэу IэзапIэхэр зыщызэблэтымыхъугъэхэр, сымэджэщэу тымыгъэ­цэкIэжьыгъэхэр — зэкIэ лъэпкъ проектыкIэм хэфэщтых. Анахьэу цIыфхэр зы­гъэгумэкIэу къызкIэупчIагъэхэм ягугъу къэсшIымэ сшIоигъу. Гъобэкъуае, Кужор­скэм, къоджэ IэзэпIэ-амбулаториехэр кIэу адэтшIыхьащтых, Ханскэм дэт Iэза­пIэм гъэцэкIэжьын инхэр щыкIощтых, джащ фэдэу Iэмэ-псымакIэхэр, автомобильхэр, рентген зэрашIыхэрэр кIэу афэтщэфыщтых. Тиврачхэм зэкIэ ядгъэ­гъотыщт.
«ГъэшIэ кIыхьэр ыкIи чаныр» зыфиIорэ лъэпкъ проектыр 2025-2030-рэ илъэсхэм агъэцэкIэщт. Ащ шъолъыр проектэу 9 хахьэ. 2025-рэ илъэсым сомэ миллион 485,75-рэ пэIухьащт. «Лъэпкъ проектыкIэу «Унагъор» аублэ ыкIи ащ федеральнэ проектэу «Ныгъом ыкIи сабыигъом якъэухъумэн» хахьэ.
— Къэралыгъом иIэзэпIэ гупчэ инхэм зэпхыныгъэхэр адышъуиIэу упчIэжьэгъу шъушIынхэ шъолъэ­кIа, яIэпыIэгъу къышъулъэIэса?
— ЗэкIэ лъэныкъоу щыIэхэмкIэ федеральнэ гупчэм кураторхэр ащытиIэх. Адэбз узымкIэ тикураторыр Н. Блохиным ыцIэ зыхьырэ институтэу Москва дэтыр ары. ГуузхэмкIэ В. Алмазовым ыцIэ зыхьырэ Гупчэу Санкт-Петербург щыIэр, эндокринологиемкIэ ЭНЦ зыфаIорэ научнэ гупчэу Москва дэтыр тиупчIэжьэгъух. Илъэсым зыщэ-зыплIэ ахэм яспе­циалистхэр тадэжь къэкIох, мары эндокринологхэм тяжэ. Ахэр къызыкIохэкIэ, бэ къызкIэупчIэхэрэр, къыддэIэпыIэх. Сымэджэ хьылъэ горэхэр тиIэхэ хъумэ, ахэм тызэряIэзэщтымкIэ IэпыIэгъу къыт­фэхъух. Телемедицинэм иамалхэри тэ­гъэфедэх. Ежь сымаджэри врачым госэу гупчэу тызэпхыгъэм иIазэхэм ти­упчIэхэр афэтэгъазэх, упчIэжьэгъу къыт­фэхъух, анализхэр афэтэгъэхьых, на­хьышIоу узэряIазэмэ хъущтыр къаIо. Джырэ врачхэр зэкIэ компьютерым щыгъуазэх, Iэзэгъу уцхэм ярецепт компьютерымкIэ хехы, нэбгырэ пэпчъ имедицинэ картэ компьютерым дэлъ, анализхэр, рентгеныр ащкIэ къэкIожьых — пстэури нахь IэшIэх ыкIи Iэрыфэгъу хъугъэ.
— Рустем, о ухирург, ары бэмэ узэрашIагъэри. А лъэныкъор тштэмэ, операцие хьылъэхэр ашIынхэу хирург IэпэIасэхэр тиIэха?
— Хирург сэнэхьатым къыхеубытэх хирург-травматологхэр, нейрохирургхэр, урологхэр, сабыйхэр операцие зышIы­хэрэр, лъынтфэ узхэмкIэ хирургхэр, нэмыкIхэри. Шъыпкъэр пIощтмэ, тихирургхэр дэгъух, IэпэIасэх. Тисымаджэхэу нэмыкI шъолъыр кIохэзэ, ахъщэ атызэ операцие языгъэшIыщтыгъэхэм нахьи тадэжь къакIорэр гъэрекIо нахьыбэ хъугъэ. Апшеронскэ, Шытхьалэ, Мостовской, Лабинскэ районхэм къарэкIыхэшъ, тадэжь къэкIох, тиврачхэм уасэ афашIы. Технологие пэрытхэм адиштэрэ операциехэр ашIышъу.
— Ащ пае ящыкIэгъэ Iэмэ-псымэхэр зэкIэ яIа?
— Ахъщэшхо атефэ, ау ЛIышъхьэр ренэу къыддеIэ. БэмышIэу хирург цIэ­рыIоу тиIэхэр ыугъоигъагъэх, нэбгырэ 12 хъухэу. Iэмэ-псымэу ящыкIагъэхэр къаригъэтхыгъ.
Нейрохирургэу Хьатх Маратрэ урологэу Даур Муратрэ Краснодар къитщы­жьыгъэх, Край сымэджэщым Iоф щашIэ­щтыгъ. ШIэныгъэ куу яIэу, ацIэ Iугъэу, еджакIохэри яIэу дэгъоу мэла­жьэх. Джащ фэдэу Адыгэкъалэ исымэджэ­щи врач IэпэIасэхэм Iоф щашIэ. Эндопротезированиехэр ашIых, стентхэр, гум тэрэзэу Iоф езыгъэшIэрэ стимуляторхэр хагъэуцох, бзылъфыгъэхэм операциехэр афа­шIых. Анахь Iазэу ащ Iоф щызы­шIэхэрэм ащыщ травматологэу КIэрмыт Мурат. Ари Краснодар къит­щыжьыгъ. Отделени­ем ипащэу Iоф ешIэ. Москва щедгъэ­джэгъэ кIалэхэми мыщ Iоф щашIэ. Хэ­хъошхохэр тиIэх. Тэхъутэмыкъое, Теуцожь районхэм, ежь Адыгэ­къалэ щы­­псэу­хэрэри а сымэджэщым еуалIэх, IэпыIэгъу щагъоты. Сабыйхэр къызщыхъу­рэ сымэджэщи яI. Псы Фабэм къикIыхэзэ ащ къэкIох. Офтальмологическэ гупчэ къыщызэIуахыгъэу къэралыгъо-унэе зэ­дэ­лэ­жьэныгъэмкIэ Iоф ашIэ, МРТ зыща­шIырэ унэе гупчэ яI. Респуб­ликэ сы­мэджэщэу тиIэм къыщимыгъакIэу Адыгэ­къалэ исымэджэщ мэлажьэ, тегъэгушIо.
— КвотэкIэ Москва, Санкт-Петербург, нэмыкI гупчэ инхэм операцие ащызышIынэу хъухэрэм афэхъуа къэралыгъом амалэу къытырэр?
— Лъытагъэу ар къатырэп. Федеральнэ гупчэхэм хабзэм ахъщэ къареты. ГущыIэм пае, А. Бакулевым ыцIэ зыхьырэ институтым къыратырэ мылъкумкIэ илъэсым телъытагъэу, зэкIэ шъолъырхэр ащ хэуцох. Джащ фэд, Ставрополь, Санкт-Петербург, Ростов ягупчэхэр зэрэлажьэхэрэр. Илъэсыр зедгъажьэкIэ, гущыIэм пае, жъэгъэуз зиIэ сымаджэм операцие зыщишIын ылъэкIыщтхэм тиврачхэм тхылъхэр агъэхьых — Ростов, Санкт-Петербург, Москва. «Тыхьазыр шъутштэнэу» апэрэу къэзыIорэм тэгъа­кIо. Нахь благъэу, нахь псынкIэу къа­джэрэр ары зыдэдгъакIохэрэр. Ежь сымаджэхэри хадэу мэхъу. Илъэсыр зикIыкIэ, «тыухыгъэшъ ахъщэр, къэшъу­мыгъэкIожьых» аIоу къыхэкIы. Ащ фэдэу зыхъукIэ, нэмыкI гупчэ тылъэхъу. Москва имыIэжьэу Новосибирскэ иIэу, ащ нэс мыкIошъунэу, гущыIэм пае, гъогупкIэр фэмытын зыхъукIэ, тэ тэщэх, тэгъакIох. Тэ тадэжь щытшIырэр нахьыб, тфэмы­шIыхэрэр трансплантациер, гу зэIухыгъэм щашIырэ операциехэр, неонатальнэ хирургиер — сабый къэхъугъакIэхэм афашIырэ операциехэр. Тхьабылыр операцие тшIынэу едгъэжьэгъэ къодый. Квотэр заухыкIэ, титхьаматэ сымаджэ­хэм ыпкIэ афеты. Амалэу щыIэмкIэ Iэ­пыIэгъу тафэхъу.
Iофыбэ тапэ илъ, псауныгъэм икъэу­хъумэн нахьышIоу зэхэщэгъэным тапэ-
кIи тыдэлэжьэщт.
Тэу Замир.
Сурэтхэр: Министерствэм ителеграм-канал.