Культурэм иIофышIэу, къалэу Шъачэ хэ­хьэрэ къуаджэу Хьаджыкъо культурэм и Унэу дэтым шъонтырыпым IэхъуамбэкIэ теохэрэм (доулистхэм) яансамблэу «Къушъ­хьэчIэсхэр» зыфиIорэм ихудо­жест­веннэ пащэу КIакIыхъу Рэщыдэ Хьарунэ ыкъом идунай ыхъожьыгъ. Ащ илъэс 61-рэ ыныбжьыгъэр.

Ащ фэдэ цIыфхэм — нэфхэм, гушхуагъэ зыхэлъхэм, шIум ину­рэ къызэбэкIыхэрэм — блэ­кIы­гъэ уахътэм итэу афэтхэ­гъуай, «Iоф ышIагъ», «щыIагъ», «псэу­гъэ» пIозэ. Телефоным иномер тебгъэкIыжьышъурэп, ар нахьыбэрэ къызэрэтемыо­жьыщтыр къыбгурэIоми. ТшIошъ хъунэу тыфаеп, гухэкIышху, ау Рэщыдэ къытхэтыжьэп. Арэу щытми, ар джыри тигъусэм фэд — гушIо­псэу, къэбархэр къы­Iуатэхэу, хэти IэпыIэгъу фэхъу­ным фэхьазырэу. Джащ пае ар кIожьыгъэ къодыеу тлъытэщт. КIожьыгъэ, ау иIахьылхэм, игу­псэхэм, исабыйхэм, иныбджэгъухэм, ыгъэсагъэхэу иIэпэIэсэныгъэ зэритыжьыгъэхэм ар къахэнагъ.
Рэщыдэ бэрэ сымэджэжьыгъ, къинышхо ылъэгъужьыгъ, амыгъэхъужьышъурэ узым аужырэ мафэм нэс ебэныгъ. Мафэ къэс игъэрет къыщыкIэщтыгъ, шэф остыгъэм фэдэу ткIущтыгъэ, ау шIур къызчIэщырэ нэплъэгъур зэблихъугъэп. ЗэкIэми ашIошъ хъущтыгъэ — ар узым къыIэпыкIыжьыщт, ыпэкIэ зэрэщытыгъэу щыIэныгъэм къыхэуцожьынышъ, иныбджэгъухэм ягъусэу пхъэкIычым теощт, ымакъэ къы­гъэжъынчыщт, ылъакъохэр ежь-ежьырэу къашъом рихьы­жьэщтых, лъэпэчIасэ къешIэщт. НахьышIум щыгугъыщтыгъэх, хъужьынэу фэлъаIощтыгъэх. Ау хъугъэп…
1974-рэ чыжьэм, илъэс 11 нахь ымыныбжьэу фольклорнэ купэу «Одышъэм» икъэшъуакIоу КIакIыхъу Рэщыдэ итворческэ гъогу регъажьэ, апэрэ мафэхэм къащыублагъэу ПсышIуапэ дэт лъэпкъ культурэм и Гупчэ ихореографическэ ансамблэу «Ша­псыгъэм» иартистэу мэлажьэ. Илъэс пчъагъэхэм IэпэIэсэныгъэ зиIэ специалистыр искусствэхэмкIэ кIэлэцIыкIу еджапIэу N 4-м лъэпкъ Iэмэ-псымэхэмкIэ кIэлэегъаджэу Iоф щишIагъ, ащ ыуж Хьаджыкъо культурэм и Унэу дэтым ипащэу, ихудожественнэ Iэшъхьэтетэу щытыгъ. Хы ШIуцIэ шапсыгъэмэ джэгу­хэр зезыщэрэ пэрыт джэгуакIоу ары ар зэрашIэщтыгъэр.
— 1985-рэ илъэсым къыщыублагъэу Рэщыдэ ПсышIопэ районым культурэм и Унэу итхэм ащылэжьагъ, — къыщыхагъэщы къалэу Шъачэ иадминистрацие культурэмкIэ игъэIорышIапIэ. — Сэнаущыгъэшхо хэлъэу ар шъонтырыпым теощтыгъ. Адыгэ лъэпкъ шъонтырыпым къызэрэтеорэмкIэ ти­шъолъыр ыкIыбкIи щызэлъашIэ хъугъагъэ. Адыгэмэ яфольклор, адыгэ мэкъамэм яухъумакIоу ар щытыгъ. ЕгъашIэм тыгу ­илъыщт, сыда пIомэ шIулъэгъур лIэрэп. Рэщыдэ иIахьылхэм ыкIи игупсэхэм тафэтхьаусыхэ.
2000-рэ илъэсхэм Рэщыдэ иIэпэIэсэныгъэкIэ ныбжьыкIэхэм адэгуащэу ригъэжьагъ. 2008-рэ илъэсым Хьаджыкъо культурэм и Унэу дэтым кIэлэцIыкIу ансамблэу «КъушъхьэчIэсхэр» зы­цIэр щызэхищагъ. Илъэсибгъу тешIагъэу ащ щытхъуцIэу «Щысэ зытырахырэ художественнэ куп» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ.
«КъушъхьэчIэсхэм» гъэхъагъэхэр ашIыхэзэ якъоджэ гупсэ, ПсышIуапэ, Шъачэ ыкIи Краснодар краим ичIыпIабэхэм зы­къыщашIыгъ. КIакIыхъу Рэщыдэ икIэлэ пIугъэхэр я ХХII-рэ кIы­мэ­фэ Олимпийскэ джэгунхэу 2014-рэ илъэсым щыIагъэхэм якультурнэ программэ хэлэжьагъэх, диплом зэфэшъхьафыбэхэмкIэ къыхагъэщыгъэх.
ШIу ылъэгъурэ Iофым пылъэу, исэнэхьат фэшъыпкъэу, IэпэIэсэныгъэшхо зыхэлъыгъэ КIа­кIыхъу Рэщыдэ, джащ фэдэу ащ ыгъэсагъэхэр шъолъырым ща­лъытагъэх: гъэсакIор 2017-рэ илъэсым культурэмрэ искусст­вэмрэкIэ гъэсэныгъэ учреждениехэм якIэлэегъэджэ анахь дэгъу 15-у къыхагъэщыгъэхэм ахэфагъ, краим культурэмкIэ и Министерствэ и Щытхъу тхылъ къыфагъэшъошагъ.
— Рэщыд Хьарунэ ыкъор цIыфышIоу ыкIи нэфэу щытыгъ, гуфэбэныгъэшхо хэлъыгъ, — къыщыхагъэщыгъ лъэпкъ куль­турэм и Гупчэу Псы­шIуапэ дэтым, — гухэкIышхо тщыхъугъ Рэщыдэ идунай зэ­рихъожьы­гъэр, игупсэхэм та­фэтхьаусыхэ. ЗэкIэми чIэнэ­гъэшхо тшIыгъэ…
Шапсыгъэмэ я Адыгэ Хасэ итхьаматэу, Дунэе Адыгэ Хасэм ивице-президентэу КIакIыхъу Мэджыдэ ышэу Рэщыдэ зэрэщымыIэжьым пае къыфэтхьаусыхагъэх къэралыгъо, политиче­скэ ыкIи общественнэ Iофы­шIэхэр, Урысыем ыкIи IэкIыб хэгъэгухэм ащыпсэурэ адыгэмэ ялъэпкъ организациехэр.
«Ащ ищыIэныгъэ культурэм фигъэхьыгъ, лъэуж нэфи къы­гъэ­нагъ, — къыщыхегъэщы итхьаусыхэ телеграммэ Дунэе Адыгэ Хасэм ипрезидентэу Сэхъурэкъо Хьаути. — Рэщыдэ Хьарунэ ыкъор сэнаущыгъэ­шхо зыхэлъ цIыфыгъ, иIоф фэ­шъыпкъагъ. Дунэе Адыгэ Хасэм и Совет ыцIэкIи, сэ сшъхьэкIи Рэщыдэ иунагъо, иIахьылхэм, игупсэхэм сафэ­тхьаусыхэ. ЗышIэщтыгъэмэ, шIу зылъэгъущтыгъэмэ агу ар шIукIэ къерэнэжь».
КIакIыхъу Рэщыдэ икъоджэ гупсэу Хьаджыкъо щагъэтIы­лъыгъ. Тхьэм джэнэт лъапlэ къырет!
Ныбэ Анзор.