Адыгэу зызыбжыж дэтхэнэми лъэпкъым и зыужьыныгъэм хэлъ­хьэныгъэ гуэр хуищIыну ­хущIэкъутэмэ, зи бзэ зыIэщIэхуж лъэпкъ мащIэхэм я бжы­гъэм дыхэмытыну къыщIэ­кIынт… Апхуэдэ гупсысэхэм сыхуишащ, зи гугъу фхуэсщIыну лъэпкъыпсэ щIалэм зэпсэлъэныгъэ дезгъэкIуэкIа иужь.

Газетым и щIэджыкIакIуэхэм я нэIуа­сэщ АДЫШЭС Азэмэт. Ар егъэджакIуэ къудейкъым, атIэ лъэныкъуэ куэдкIэ узэщIыныгъэрэ гупсысэ гъэтIысарэ зыб­гъэдэлъ лъэпкъыпсэщ. Мы щIалэр гъущIым, фэм, пхъэм хуабжьу хуэIэкIуэлъа­кIуэщ, сабийхэри абыхэм хуегъасэ. ЩIалэ цIыкIухэм яфIэгъэщIэгъуэн дыдэу авиамоделированэ, роботехникэ лъэныкъуэ­хэмкIэ ядолажьэ… Иджыри куэду къеб­бжэкIыфынущ хьэбэздэс щIалэм илэжь IуэхущIафэхэр. ЖысIэнщи, Азэмэт зытелажьэ Iуэхухэм теухуауэ илъэс блэкIа къудейм тхыгъищ адыгэ газетым тетащ…
Ауэ нобэ нэхъыбэу тегъэщIапIэ тщIыну дыхуейт Азэмэт иужьрей и IэрыкIхэм ящыщым. Ар адыгэ лъэпкъым и бзэр хъумэным, шэрыуэу гъэлэжьэным хуэунэтIа, «Бжыгъэрыгъажэ» зыфIища Iэмэпсымэ гъэщIэгъуэныщэращ. Бзэ щIэныгъэлIхэм къанэмыщIауэ, бзэр хъумэным иропIейтей егъэджакIуэхэри, журналистхэри, тхакIуэхэри. Азэмэт хуэдэ щIалэ IэпщIэлъапщIэхэри абыхэм ящыщ зыщ.
— ЕджапIэ программэм адыгэбзэм хухаха сыхьэт бжыгъэр хагъахъуэ за­къуэ­кIэ, бзэр тхуэхъумэнукъым, ар си фIэщ мэхъу. Мы Iуэхур хадэм деж Iэмэ­псымэр къызэрыбгъэсэбэпым еплъыт хъунущ. Абы уримылажьэмэ, Iуэхур кIуэтэнукъым. Ди бзэри ещхьщ апхуэдэ Iэмэпсымэм, ар дгъэлэжьэн, тIурылъын, къэдгъэсэбэпын хуейщ, зыужьыныгъэ игъуэтыным, зихъумэжыным папщIэ. А лъэныкъуэмкIэ хуабжьу си щхьэр етауэ, абы си гупсысэр хэпщIауэ къыздокIуэкI. Си щхьэкIэ къэсщтэнщи, сыщыпсалъэкIэ, бжыгъэхэр урысыбзэкIэ къызэрыхэзгъы­хьэм гу лъыстэт, ахэр схузэдзэкIтэкъым, щIэх щIэхыу къызэрызмыгъэсэбэпым къыхэкIыу. Апхуэдэт махуэхэм, мазэхэм я фIэщыгъэцIэхэри. Ахэр адыгэбзэкIэ згъэлажьэтэкъыми, щIэх сIэщIэхужт, — ирешажьэ и псалъэр Адышэсым.
Апхуэдэу, гупсысэхэм кърихуэкIыурэ, Азэмэт и IэпщIэлъапщIагъри и гуращэри зы ищIащ. ЗыхуэкIуар сытыт — уи Iэм тыншу IэщIэлъу, къепхьэкIынкIэ псынщIэу, бжыгъэхэмрэ абыхэм я фIэщыгъэцIэхэмрэ зыуэ зытеплъагъуэ Iэмэпсымэ къэгупсысынрат. ИкIи, и гупсысэхэр къызэригъэлъэгъуэну Iэмалым Азэмэт хуэкIуащ.
Ахэр япэ щIыкIэ тхылъымпIэм тритхащ, мызэ-мытIэу зэрихъуэкIыжащ, тритхыкIыжащ. Бжыгъэхэмрэ абыхэм я жыIэ­кIэхэмрэ зэгъэуIуауэ, сабийм джэгукIэ Iэмалу бгъэдэплъхьэфынум хуэунэтIат зыпэрыува лэжьыгъэр.
Мазэ текIри, къигъэщIащ «бжыгъэрыгъажэ» зыфIища Iэмэпсымэ къызэрымыкIуэр. НобэкIэ абы ебгъэщхьи, ­еплъыт хъуни щыIэкъым. Ди пащхьэ илъ, пхъэ пIащIэм къыхэщIыкIа зэпэплIимэ Iэмэ­псымэ дахэ цIыкIум и мыхьэнэмрэ и техническэ лъэныкъуэхэмрэ къытхутепсэ­лъыхьащ Адышэсыр:
— Бзэм елэжьхэм щыуагъэ хагъуэтэ­нуми сщIэкъым, ауэ мыбы и мыхьэнэ нэхъыщхьэр мыращ: япэрей сатырыр — минхэр, етIуанэр — щэ бжыгъэхэр, ещанэр — пщIы, еплIанэр — зым къыщыщIэдзауэ пщIым нэсщ. Куэбжэм ирагъэлъадэ лъэрыгъажэм ещхьу, ахэр зэщхьэщокI, «щхьэгъубжэ» цIыкIум бжыгъэр къищу, адреймкIэ абы укъызэре­джэ­нур тету. А лъэрыгъажэм и щIыкIэм зэрещхьыр, бжыгъэхэм ар зэрепхар къыхэслъытэри, «бжыгъэрыгъажэ» абы фIэсщащ.
АдыгэбзэкIэ тхьэмахуэм и махуэцIэ­хэр, мазэхэр къыщыгъэлъэгъуащ мыбдежми: щIышылэ, мазае… апхуэдэурэ макIуэри, езыхэр зэрызэкIэлъыкIуэм нэмыщIу, плъыфэхэмкIэ сабийхэм къа­зэрыгурыIуэным хуэдэуи гъэпсащ.
Псалъэм папщIэ, гъэмахуэ мазэхэр удзыфэу къэхьащ, бжьыхьэр гъуэжьыфэщ … Апхуэдэу, мазэхэм я фIэщыгъэцIэхэр плъыфэхэмкIи сабийм игу ириубыдэ­фынущ.
МыдэкIэ пхъэ «къэзыжыхьхэм» ит бжыгъэхэмрэ я жыIэкIэхэмрэ сабийм сатыр къэс зэтригъэкIуэтурэ, иригъэжэ­кIыурэ бжыгъэхэр зэпигъэувэфынущ. ДжэгукIэ зэхуэмыдэхэри къыхуэбгупсысыфынущ, икIи сабийр абы дебгъэхьэ­хыурэ къабзэу бжэфу зригъэсэфынущ, ипэкIэ зи гугъу тщIа фIэщыгъэцIэхэри тыншу игу ириубыдэфынущ, — къыдпещэ ди псэлъэгъум.
ДызэреплъымкIэ, бжыгъэрыгъажэм иджыри лъэныкъуэ зэхуэмыдэхэмкIэ зиукъуэдиифынущ икIи зиубгъуфынущ. Азэмэт и гугъу къытхуещI абы къыхигъэхьэфыну, зэригъэбэгъуэфыну Iэмалхэми. ИпэжыпIэкIэ, щIалэм къигупсыса Iэмэпсымэр ящхьэпэнущ сабийхэми балигъхэми — унагъуэ къэс илъынуми, дерсхэм деж егъэджакIуэм къигъэсэбэпынуми.
Адышэсым и гугъапIэщ республикэми, гъунэгъу хэгъуэгухэми, адыгэ зыщыпсэу щIыналъэхэми бжыгъэрыгъажэр яни­гъэсыну, лъэпкъым абыкIэ сэбэп къыхуихьыну щIохъуэпс. КъинэмыщIауэ, бжыгъэрыгъажэр хуэунэтIащ ди лъэп­къым хуэдэу бзэр хъумэным тегузэвыхь лъэпкъхэми — я бзэкIэ зэрахъуэкIыжмэ, ар абыхэми къагъэсэбэпыфынущ.
— Зи бзэр зыхъумэжыну хуей лъэпкъымкIэ, сыт хуэдэ Iэмалри сэбэпщ. «Бжыгъэрыгъажэри» апхуэдэ зы Iэмалщ, зы Iэмэпсымэщ. Тхылъ щыщымыIами, дерсхэр щемыкIуэкIами, бзэр лажьэти, нэхъ дахэжуи ди дежи къынахьэсыфащ. НобэкIэ къэдгупсысын къытхудохуэ ар зэ­рытхъумэн Iэмалхэмрэ лъэныкъуэ зэ­хуэ­мыдэхэмрэ, — къыщIегъуж Ады­шэсым.
Ди гуапэщ, лъэпкъым и зыужьыныгъэм хуэунэтIа гупсысэ тэмэм къы­зыпкъ­рыкI, Азэмэт хуэдэ лъэпкъыпсэхэр къы­зэрытхэтым. Лъэпкъ Iуэхур ипэкIэ зэрыдгъэкIуэтэнум дыхущIэкъунымкIэ ар щапхъэ ирокъу!
АСЛЪЭНЫКЪУЭ Мадинэ.