Мы усэ сатырхэр и къыхуеджэныгъэу, уагъэ плъыжьу пхыкIыу, Жьакуэ курыт еджапIэм фэ-
еплъ пшыхь щекIуэкIащ. Ар теухуауэ щытащ адыгэбзэр щIалэгъуалэм ягъэджыным, бзэм и дахагъымрэ и къулеягъымрэ цIыхубэм зыхегъэщIэным псэ­емыблэжу пылъа, и иужьрей хьэбэуэгъуэ нэгъунэ гъащIэ гъу­сэу къызыдекIуэкIа Бакiуу Марие Исхьэкъ и пхъум.

Пшыхьым хэтащ Хьэбэз район администрацэм егъэджэныгъэмкIэ и къудамэм и унафэщI Сидакъ Жаннэ, районым ит курыт еджапIэхэм адыгэбзэкIэ щезы­гъаджэ егъэджакIуэхэр, БакIуу Марие и бынхэр, Iыхьлы гъунэгъухэр, ныбжьэгъу­хэр, лэжьэгъухэр. Къызэхуэсахэм пэублэ фIэхъус псалъэкIэ захуигъэзащ еджапIэм и унафэщI Хъубий Салимэ.
— Ди нобэрей пшыхьыр тедухуащ адыгэ лъэпкъым Iуэхушхуэ хуэзыщIа, адыгэбзэр зыхилъхьэ щымыIэу фIыуэ зылъагъуу, ар хъумэным, гъэбэгъуэным, дэтхэнэ цIыхуми гукIи-псэкIи фIыуэ егъэлъагъуным зи гъащIэ псор тезыухуа, псэемыблэжу телэжьа БакIуу Марие Исхьэкъ и пхъум.
Ди пшыхьым щхьэщIэдзапIэ хуэтщIам къыгуэхыпIэ имыIэу епхащ а бзылъхугъэ угъурлым и гъащIи и гуащIи. Абы лъэужь дахэ, купщIафIэ щIылъэм къыщигъэнащ. Ар ди гъуэгугъэлъагъуэщ ноби, пщэдеи. Анэдэлъхубзэр, къызыщалъхуа лъахэр, къуажэр фIыуэ лъагъунымкIэ щIэблэщIэм и щапхъэщ, — а псалъэхэмкIи фэеплъ Iуэхум пэублэ хуищIащ.
АтIэ, Марие и псэр къытхэплъэми, щIэтыншын, дэ дызэрыгушхуэн лъэужьщ абы щIылъэм къытринар. Уеблэмэ, нэхъ мыкIуэдыж псапэрэ фIыгъуэу цIыхум дунейм къытринэхэм ящыщу диным къелъытэ тхылъыр, щIэнгъуазэр. АтIэ, Марие къыщIэнащ щIэныгъэ публикацэ 17, егъэджэныгъэ методическэ пособэ 14, адыгэбзэмрэ литературэмрэкIэ тхы­лъи 5, монографиехэр, псалъалъэхэр, тхылъ-романхэр, повестхэр, публицистикэ лэжьыгъэхэр.
БакIуу Марие — Урысей Федерацэм егъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьа­кIуэт, КъЧР-м щIыхь зиIэ и егъэджа­кIуэт, Урысейм и тхакIуэхэм я Союзым хэтащ, Алиев Умар и цIэр зезыхьэ Къэрэшей-­Черкес къэрал педуниверситетым адыгэбзэмрэ абазэбзэмрэкIэ и филологие кафедрэм и доцентт, профессорт, егъэ­джэныгъмрэ щIэныгъэмрэ илъэс 60-м зэрынэхьэс гуащIэшхуэ хуигъэтIылъащ. Апхуэдиз щIыхьыцIэми, и акъылыр, и къалэмыр зыхунэса лэжьыгъэшхуэхэми зыуи йомыхьэлIэну езыр цIыху къызэрыгуэкIт, псэ хьэлэлт, угъурлыт.
Марие зыпищIын щымыIэу фIыщэу илъагъут и къуажэр. «Си къуажэм и фэеплъу сыт щыгъуи си гум илъынущ нэхъыжь щIэблэ хахуэр. Ахэр — Хэкум зи гъащIэр щIэзытахэщ, абыхэм къащIэна фызабэхэщ, зауэнэужь илъэсхэм я бынхэр къаIэтыным, колхозыр зэфIагъэу­вэжыным жьагъдэ ин езыхьэлIахэщ», — жиIэ зэпытт Марие.
Езыри зэрысабийрэ щIэхъуэпст и къуажэгъухэм я образхэр тхыгъэхэмкIэ, тхылъхэмкIэ игъэнэIуэфыным. АтIэ, ар къызэрехъулIам зыми шэч къытрихьэ­къым. Марие и IэдакъэщIэкI къэс къыщы­хощ зауэлIыр, гуащIэрылажьэр, адыгэ лъэпкъыр, адыгэ цIыхубэр, абы и хабзэр, и тхыдэр. «ГъащIэм и гъуэгу зэхэкIыпIэхэр», «МафIэлыгъей», «Бзурэ пэт и хэкум щытепщэщ», «Алыхьым и лIыкIуэ», «ЛIыгъэр жьы хъукъым», «ЩIакхъуэ»… псори къыпхуебжэкIынукъым.
Тхылъ пычыгъуэхэмкIэ, усэхэмкIэ, уэрэдхэмкIэ, IуэрыIуатэхэмкIэ, къинэмыщIу БакIуу и къалэмыпэм къыщIэ­кIахэмкIэ еджакIуэхэм къызэхуэсахэр иджыри зэ ирагъэплъэжащ я къуажэгъум бгъэдэлъа зэчиишхуэм. Хуабжьу хуэкъулейуэ утыкум щагъэлъэгъуащ «МафIэлыгъей» тхылъым щыщ теплъэгъуэ-пычыгъуэр.
Мис апхуэдэурэ пшыхьыр теплъэгъуэ­хэмкIэ гъэнщIауэ гъэщIэгъуэныщэу зэкIэлъыкIуащ.
Алыхьым иджыри зы гъащIэ къритауэ щытатэми, а бзылъхугъэр адыгэну езэшынутэкъым, бзэр Iэпэдэгъэлэл зыщIхэр щилъагъукIэ «сыадыгэну сезэшащ» жэуэ иужьым жиIэрей хъуа пэтми. ЩIэблэр и анэдэлъхубзэкIэ зэрымы­псэлъэжыфым, иджыну зэрыхуэмейм, балигъхэми урысыбзэм нэхъыбэу зэрыз­ратым, зэрымытхэфым, къазэрыгурымыIуэм хуабжьу иригумэщIт Марие Исхьэкъ и пхъур.
— И гъащIэ псор зытриухуа Iуэху мы­тыншым къихьыр фIэмащIэт икIи нэхъри нэхъыбэж ищIэным сыт щыгъуи хуэпаб­гъэт. Ар хуейт и лъэпкъым, и бзэм хуиIэ лъагъуныгъэмкIэ адыгэ ­цIыху къэс дэгуэшэну, гукIэ, псэкIэ зыхригъэщIэ­ну, — жаIащ пшыхьыр езыгъэкIуэкIахэм.
А псалъэхэр БакIуу Марие и гуащIэм, и анэдэлъхубзэмрэ и лъэпкъымрэ ­хуиIа фIылъагъуныгъэ гъунэншэм и пщалъэщ, и гъащIэ, и гуащIэ гъуэгум и нагъыщэщ. Тхьэм жиIэ БакIуу Марие зыщIэхъуэпсар, къытхуигъэнар хэзымыгъэкIуэдэжын щIэблэ лъэпкъым сыт щыгъуи къыщIэ­хъуэну!
ТУАРШЫ Ирэ.