Top.Mail.Ru

Чанэу хэлэжьагъэх

Image description

КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэра­лыгъо музеим и Къутамэ адыгэ культурэм ия 4-рэ фестиваль чанэу хэлэжьагъ. Тэхъутэмыкъое районым ит щэпIэ гупчэу «Мега-Адыгея» зыфиIорэм искусствэм илъэныкъо ыкIи ныбжь зэфэшъхьафхэр зиIэхэр зэфищагъэх.
Музеим ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт Iофтхьабзэм фэгъэхьыгъэу къытфиIотагъ.

Лъэпкъ шэн-хабзэр, тарихъыр цIыфым ибаиныгъэ шъхьаIэх. ЩыIэныгъэм иуахътэ лъыкIуатэ къэс лIэужыкIэм икультурнэ кIэн шIогъэшIэгъонэу нэIуасэ фэхъу. Адыгэ культурэм ифестиваль нэбгырэ мин 50 фэдиз къекIолIагъ, ахэм анахьыбэр ныбжьыкIэхэр ары.
КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Къутамэ фестивалым Iофтхьабзэхэр щызэхищагъ.
«Графика Адыгеи» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоным Адыгеим исурэтышIхэм яIофшIэгъи 10 хэхьагъ. Ахэр Къат ­Теуцожь, Бырсыр Абдулахь, Къуанэ Аслъан, Феликс Петуваш, Тыгъужъ Мыхьамод яIэпэщысэх. Адыгэ лъэпкъ культурэм, тарихъым, чIыопсым идэхагъэ уахэзыщэрэ IэшIагъэхэр цIыфхэм ашIогъэшIэгъоныгъ. ЩыIэныгъэм иуахътэ шъхьэихыгъэу ухэзыщэрэ къэгъэ­лъэгъоныр ямышIыкIэу агъэпсыгъ.


«Лъэпкъ искусствэм идышъэ хэдыкIын. Дышъэ блэр» зыфиIорэ егъэджэн сыхьатыр музеим иIэпэIасэхэм зэхащагъ. Гумэ Ларисэ, Сет Сафыет, ХъокIо Ларисэ ыкIи Елена Елиновам лъэпкъ IэшIагъэхэм ащыщэу дышъэ блэрым идесэхэр зэхащагъ. Лъэпкъ культурэм иIэпэщысэу псэ къызпыкIэжьыгъэр непэрэ мафэм зэрагъэфедэрэ шIыкIэр зышIогъэшIэгъонхэм арагъэлъэгъугъ. Лъэпкъ искусствэм зиушъомбгъуным Адыгеим иIэпэIасэхэр дэлажьэх, лIэуж­хэр зэзыпхырэ кIэныр агъэлъапIэ.
Лъэпкъ искусствэм ибаиныгъэ Iоф­тхьабзэм къыщылъэгъуагъ. КIэлэцIыкIу­хэу джынэс мыщ фэдэ къэгъэ­лъэгъонхэм аримыхьылIагъэхэм лъэпкъ культурэр зэрэбаим, зэрэдахэм щы­гъуазэ хъунхэмкIэ, ясэнаущыгъэ къы­хэгъэщыгъэнымкIэ мы фестивалым ишIогъэшхо къэкIощт.
«Адыгеим икультурнэ кIэн» зыфиIорэ тхылъ къэгъэлъэгъоныр, КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Темыр-Кавказ къутамэ икъэгъэлъэгъон, ижъырэ адыгэ ыкIи джырэ уахътэм аусыгъэ орэдхэр, гур зыгъэпсынкIэрэ къашъохэр, лъэпкъ музыкальнэ Iэмэ-псымэхэм къапкъырыкIырэ мэкъамэхэр Iофтхьабзэм ипчэгу итыгъэх. Фестивалым ихьакIэхэр ыкIи хэлажьэхэрэр адыгэ шэн-хабзэхэм, лъэпкъ искусствэм ахэщэгъагъэх.


«Загадочный Восток» зыфиIорэ программэр Темыр Кавказым ис цIыф лъэпкъхэм тарихъ-культурнэ кIэн бай зэряIэм фэгъэхьыгъагъ. ДжэгукIэ зэфэшъхьафэу къыблэ лъэныкъом щагъэфедэщтыгъэхэм анэмыкIэу, адыгэ джэгукIэхэр къагъэлъэгъуагъ. «Гъунд-гъунд-­къал», «ПхъэкIэн», «Къупшъхьэ дзын» зыфиIорэ ижъырэ джэгукIэхэм ныб­жьыкIабэ ахэлэжьагъ. ПIэлъэрыс джэгукIэхэр непэрэ мафэм къызэрыхэхьа­жьырэм гур къыдещае.
«Нартмэ ялэгъупышху» зыфиIорэм фэгъэхьыгъэ видео-лъэтегъэуцо музеим къыгъэлъэгъуагъ. Щыуанышхоу Улэпэ Iуашъхьэм къыщагъотыгъэм анахь чIыпIэ пэрыт музеим зэрэщыриIэр къекIолIагъэхэм къафаIотагъ.
Культурнэ-просветительскэ программэу «Бзылъфыгъэ щыгъыным игъэ­кIэ­рэ­­кIэн» зыфиIорэм лъэпкъ IэшIагъэ­хэм яшъэфхэр къыщыIотагъ. Щыгъыжъые-­блэ­нымкIэ ыкIи упкIэм бгъэхалъхьэхэр хэ­шIы­кIыгъэнымкIэ егъэджэн сыхьатыр гъэшIэгъон дэдэу IэпэIасэхэм агъэпсыгъагъ.
Пэсэрэ лъэхъаным тилъэпкъэгъухэм ашIыщтыгъэ пкъыгъоу къытлъыIэсыжьыгъэхэр агъэкIэжьых, хэхъоныгъэхэр афа­шIых. Тхыпхъэхэр, унагъом ищыкIэгъэ пкъыгъохэр дышъэ IуданэмкIэ нахь дахэ ашIых. Саем, жьыфым, пIуаблэм, фэшъхьафхэм Iоф адашIэныр ныбжьыкIэхэм ашIогъэшIэгъон. ЩыIэныгъэм зэхъокIыныгъэу хэхъухьэхэрэм, уахътэр зэрэлъыкIуатэрэм ялъытыгъэу IофшIэнхэм кIэу ахагъахьэрэри макIэп. Щыгъы­жъые-блэным ыкIи упкIэм бгъэхалъхьэ­хэр хэшIыкIыгъэным уапылъыным фэшI ижъырэ лъэпкъ Iэмэ-псымэхэр лъэхъаным епхыгъэу зэрэбгъэфедэщтхэм, тхыпхъэхэм, нэмыкIхэм екIолIакIэу IэпэIасэхэм афашIырэр, зыцIэ къетIуагъэ­хэм афэдэу, лъэпкъ шIэжьым епхыгъэх.
Шышъхьэ зышIот тыжьын ритонэу «Пегас» фэгъэхьыгъэ лъэтегъэуцо къэгъэлъэгъоныр гъэшIэгъон дэдэу зэхагъэу­цуагъ. Тыжьын Пегасэу дышъэпс егъэшъуагъэр, тиэрэ ыпэкIэ я IV-рэ лIэ­шIэ­гъум щыщ пкъыгъоу Улэпэ Iуашъхьэ къы­чIахыгъэм ихъишъэ цIыфхэр нэIуасэ фа­шIыгъ.
Адыгэхэм якультурэ, яшэн-хабзэхэр къыткIэхъухьэрэ лIэужхэм ягъэшIэгъэнхэмкIэ мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм яшIогъэшхо къэкIо. Лъэпкъ искусствэр зэрагъашIэзэ дунэе культурэм иIахь анахь гъэшIэгъоным зыфагъэнэIосэн амал ныбжьыкIэмэ яIэ мэхъу. ЗэхэщакIохэм япшъэрылъыгъэр адыгэ шэн-хабзэхэм арыгъуазэхэу лIэужыкIэр пIугъэныр, ахэр ныбжьыкIэхэм ягъэшIэгъэнхэр, Адыгеим иIэпэIасэхэм нэIуасэ афэшIыгъэнхэр, лъэпкъ орэд мэкъамэмрэ адыгэ къа­шъом­рэ ядэхагъэ алъыгъэIэсыгъэныр, яшIэны­гъэ хэгъэхъогъэныр ары. А пстэу­ри къадэхъугъэуи сэлъытэ. КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэ­ралыгъо музеим и Къутамэ фестивалым иIахьышIу хишIыхьагъэу сэлъытэ,къыIуагъ ШъэуапцIэкъо Аминэт.
Лъэпшъыкъо Фатим.
Сурэтхэр: КъокIыпIэм имузей.