Top.Mail.Ru

Заом къикIэу

Гошъокъо Сэфэрбый Щэбан ыкъор Хэгъэгум ишъхьафитыныгъэ фэбэнагъэхэм ащыщ. 1900-рэ илъэсым ар Кощхьаблэ къыщыхъугъ. КIэлэегъэджагъ, тхэщтыгъэ, 1938-рэ илъэсым къыщыублагъэу Адыгэ лъэпкъ тхылътедзапIэм игъэIорышIакIоу Iоф ышIагъ. 1940-рэ илъэсым Сэфэрбый итхылъэу «Хэт нахь ин» зыфиIорэр тхылътедзапIэм къыхиутыгъагъ. Хэгъэгу зэошхор къызежьэм, Сэфэрбый заом Iухьагъэхэм ахэтыгъ. Я 108-рэ щэрыокIо дивизием ия 139-рэ полк иротэ икомандирыгъ. Кавказым ишъхьафитыныгъэ фэбэнагъ. Хэгъэгу зэошхом иорденэу я II-рэ шъуашэ зиIэр, бгъэхалъхьэу «За оборону Кавказа» зыфиIорэр къыфагъэшъошэгъагъэх. Щылэ мазэм и 14-м 1945-рэ илъэсым Польшэр шъхьафит ашIыжьызэ ар фэхыгъэ.


Гошъокъо Сэфэрбый заом къикIэу къытхыгъэ письмэхэр 1971-рэ илъэсым ащ иIахьылхэм АР-м и Лъэпкъ музей къыратыжьыгъагъэх. Зыр — иунагъо щыщхэм, ятIонэрэр Кощхьэблэ гурыт еджапIэм икIэлэеджакIо­хэм афэкIо. ИгущыIэ пэпчъ лIыгъэрэ шъыпкъагъэрэ къа­хэщы, заом исурэт нэм къыкIагъэуцо, ыгу къикIырэ джэпса­лъэу хэтхэр джэрпэджэжьэу непэрэ мафэм къынэсых.

Кощхьэблэ гурыт еджапIэм икIэлэеджакIохэм афакIоу бэдзэогъум и 31-м 1944-рэ илъэсым ытхыгъэ письмэр:
«Мы письмэр блиндажым сычIэсэу, чэщи мафи зэпымыурэ артиллерийскэ миномет машIом тыхэтэу къэсэтхы. Нэмыцхэм типытапIэ пэпчъ зыкъырадзылIэ. Ти Дзэ Плъыжь ежьхэм къагъэгъунэрэ чIыпIэм ихьанэу фаехэп, ти Хэгъэгу къызтебанэхэм къыташIагъэр зыдашIэжьы.
Ау щытми, ахэм Дзэ Плъыжьыр къызэтырагъэуцошъущтэп, тэ Берлин тынэсыщт. Сиротэ хэтхэри сэри пыир зэхэтэкъутэфэ тызэощт, тилъышIэжь анэсыщт, нэмыцхэм тицIыфэу гъэры ашIыгъэхэр шъхьафит къэтшIыжьыщтых, къумалхэр къэдгъотынхэшъ, дгъэпщынэщтых.
Сисабый лъапIэхэр! ТапэкIи ти Хэгъэгу ыпашъхьэкIэ пшъэдэкIыжьэу тиIэр тэ дгъэцэкIэщт, пыим тебэныщт. ТищыIэныгъэ тышъхьамысэу фашистхэр зэхэткъутэщт, Хэгъэгум, Сталиным ацIэкIэ текIоныгъэр къыдэтэхыфэ тябэныщт. Шъо дэгъоу шъуедж, колхозхэм шъуадеI. ТиныбжьыкIэ шъхьафитхэр орэпсэух, ти Дзэ Плъыжь орэпсэу! Нэмыц техакIохэр орэлIэх!»

Гошъокъо Сэфэрбый унагъом фитхыгъэ письмэр икъоу къызэтенагъэп, арэу щытми, къитхышъугъэр къыхэтэуты:
«… Фронтым къызысэгъэзэжьым, зэо зэпэуцу инэу щымэ сахэлэжьагъ, сыкъыщауIагъ. Шъыпкъэ, ахэм къащызлэжьыгъ Хэгъэгу зэошхом иорденэу я II-рэ шъуашэ зиIэр ыкIи капитан званиер къысфагъэшъошагъ. Ащ фэдэ заом хэмылэжьагъэм, лIэныгъэм такъикъ пэпчъ емыжагъэм къыгурыIощтэп заор зыфэдэр. Ащ фэдэ чIыпIэм щыIэныгъэм икIэух сынэсыгъэу къысщыхъущтыгъ. Ау псаоу сыкъэ­нагъ, сисабыйхэм яхьатыркIэ къысшIошIы. Сэпсауфэ пыир зэхэскъутэщт… 09.01.1945 илъэс.»

Письмэр къызитхыгъэм мэфитф тешIагъэу Гошъокъо Сэфэрбый заом къыщаукIыгъ.
ЛIыхъужъыр зэрэщымыIэжьыр къэзыушыхьатырэ тхылъым (извещением) мыщ фэдэу итхагъ:
«Кощхьаблэ щыпсэоу Гошъокъо Къырымхъан ишъхьэгъусэу старшэ лейтенантэу Гошъокъо Сэфэрбый Щэбанэ ыкъор Социалистическэ Родинэм ишъхьафитыныгъэ фэбанэзэ, дзэ присягэм фэшъыпкъэу, лIыхъужъныгъэрэ лIыгъэшхорэ зэрихьэзэ щылэ мазэм и 14-м 1945-рэ илъэсым зэрэфэхыгъэм­кIэ ыкIи Польшэм, Дзабицэ лIыхъужъыр зэрифэшъуашэу зэрэщагъэтIылъыжьыгъэмкIэ макъэ ежъугъэIужьынэу тышъу­щэгугъы».
ЛIыхъужъхэм ялIыгъэ лIэшIэгъухэм къахэнэщт…
Тэу Замир.