Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат IофшIэгъу зэIукIэгъу адыриIагъ Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу Мамый Даутэрэ Урысыем шIэныгъэхэмкIэ и Академие и Вице-президентэу, Москва дэт къэралыгъо университетэу М. В. Ломоносовым ыцIэкIэ щытым химиемкIэ ифакультет инаучнэ пащэу, академикэу Степан Калмыковымрэ.

ЗэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьэу, радиохимием ылъэныкъокIэ специалист IэпэIасэу, научнэ статья, монографие ыкIи патент пчъагъэмэ яавторэу, шIухьафтын заулэ къызфагъэшъошагъэу (ахэм ащыщых И. И. Шуваловымрэ В. Г. Хлопинымрэ ацIэкIэ щыт шIухьафтынхэр), энергетикэм ылъэныкъокIэ зэнэкъокъум текIоныгъэ къыщыдэзыхыгъэ, Урысые Федерацием и Президент игрантхэр къыдэзыхыгъэ, егъэджэн IофшIэным чанэу хэлэжьэрэ, шIэныгъэхэмкIэ Урысые академием и Экспертнэ совет пэщэныгъэ дызезыхьэрэ, экологие Iофыгъо анахь инхэмкIэ Научнэ советым иIэшъхьэтетэу ар щыт.

ЗэIукIэгъум илъэхъан зытегущыIагъэхэр Адыгеимрэ Урысыем шIэныгъэхэмкIэ и Академиерэ азыфагу илъ зэдэлэжьэныгъэм илъэныкъо зэфэшъхьафхэр ары. КъумпIыл Мурат къыхигъэщыгъ ащ фэдэ зэдэлэжьэныгъэм мэхьанэшхо зэриIэр ыкIи шIэныгъэ-гъэсэныгъэ проектхэм IэпыIэгъу афэхъуным зэрэфэхьазырыр. Студентхэмрэ кIэлэеджакIохэмрэ ягъэ­хьазырын зэрэкIорэм джыри нахь зегъэ­ушъомбгъугъэнымкIэ, хэгъэгум ишIэныгъэлэжьхэр зыщызэIукIэнхэ алъэкIыщт чIыпIэ шъхьаIэхэм республикэр зыкIэ ащыщ хъунымкIэ а пстэуми яшIуагъэ къэкIощт.
«Адыгеир пэрыт научнэ ушэтынхэм афэхьазыр. Республикэм щыпсэурэ сэнаущыгъэ зыхэлъ нэбгырэ пэпчъ амалэу иIэр зэкIэ къыгъэлъэгъон ылъэкIышъунэу тыфай. Ащ пае шъолъырым макIэп щызэшIуахырэр: кIэлэцIыкIухэу ыкIи ныбжьыкIэхэу сэнаущыгъэ зыхэлъхэм адеIэгъэнымкIэ лъэныкъуабэ къызэлъызыубытырэ IофшIэныр гъэцэкIагъэ мэхъу, ащ дакIоу езгъэджэщтхэми яухьазырыныгъэ зыкъегъэIэтыгъэным тынаIэ тетэгъэты. ТапэкIи гъэсэныгъэ инфраструктурэм изытет нахьышIоу гъэпсыгъэным тыдэлэжьэщт. Федэ къыхьэу, купкI иIэу а Iофыр гъэпсыгъэн фае. Лъытэныгъэ зыфашIырэ научнэ ыкIи гъэсэныгъэ гупчэхэм зэдэлэжьэныгъэу адытиIэщтым, хэгъэгум ипэрыт шIэныгъэлэжьхэр Адыгеим щызэшIуахырэ ушэтынхэм къахэгъэлэжьэгъэнхэм федэ гъэнэфагъэ къызэрихьыщтым сицыхьэ телъ», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
Химием ылъэныкъокIэ шIэныгъэ ку­ухэр ягъэгъотыгъэнхэм, лъэныкъуитIури зыдэ­лэжьэщт проектхэр щыIэныгъэм щыпхырыщыгъэнхэмкIэ республикэм амал тедзэхэр щызэхэщэгъэнхэм афэгъэхьыгъэ предложениехэу Мамый Даутэрэ Степан Калмыковымрэ къахьыгъэхэм ахэплъагъэх.
Гъэтхапэм и 2-м стратегическэ сессиеу «Гъунапкъэ зимыIэ гъэсэныгъэр: хьисап ыкIи естественнэ-научнэ гъэсэныгъэр шэпхъакIэхэм атещэгъэнымкIэ стратегиехэмрэ технологиехэмрэ» зыфиIорэм нахь игъэкIотыгъэу а Iофыгъом щатегущыIэгъагъэх. Iофтхьабзэм изэхэщэкIуагъэхэр Адыгэ къэралыгъо университетыр, республикэ естественнэ-хьисап еджапIэр ыкIи гъэсэныгъэ гупчэу «Полярис-Адыгея» зыфиIорэр ары. Сессиер республикэ естественнэ-хьисап еджапIэм щыкIуагъ. Ащ хэлэжьагъэх АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу Евгений Лебедевыр, Урысыем шIэныгъэ­хэмкIэ и Академие иакадемикэу, и Вице-президентэу Степан Калмыковыр, экономикэмкIэ Апшъэрэ еджапIэм и Вице-президентэу Ирина Карелинар, Урысые кIэлэцIыкIу гупчэу «Орленкэм» ипащэу Александр Джеус, наукэмрэ техникэмрэкIэ Унэм ипащэу Дмитрий Ивановыр, проектэу «Учитель Вольного Дела» зыфиIорэм иIэшъхьэтетэу Артем Алексеевыр, ушэтынхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ Фондэу «Рубежи Науки» ипащэу, компаниеу «Моторика» зыфиIорэр зэхэзыщагъэхэм ащыщэу Илья Чех, джащ фэдэу зэлъашIэрэ шIэныгъэлэжьхэр, гупчэ гъэнэфагъэхэм япащэхэр, Урысыем икомпание пэрытхэм ялIыкIохэр.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ
Тхьаркъохъо Сафыет.