«Си Хэгъэгу, ащ ицIыфхэм ящынэгъончъагъэ къэсыухъумэныр къыхэсхыгъ»
ХэушъхьафыкIыгъэ операциехэм акIуачIэхэм ямэфэкI ипэгъокIэу Урысые гвардием Адыгэ РеспубликэмкIэ и ГъэIорышIапIэ ипащэу, зэо-зэпэуцужьхэм ахэлэжьагъэу, къулыкъу, къэралыгъо тын заулэ къызфагъэшъошагъэу, полицием иполковникэу Даур Къэплъан «Адыгэ макъэр» IукIагъ. УIэшыгъэ КIуачIэхэм къулыкъу ащыхьыгъэным, къэралыгъом ищынэгъончъагъэ къэухъумэгъэным ямэхьанэ, Урысые гвардием ихэушъхьафыкIыгъэ подразделение ипшъэрылъхэм, нэмыкIхэми ар къатегущыIагъ.
— Къэплъан, хэушъхьафыкIыгъэ операциехэм акIуачIэхэм я Мафэ имэхьанэ бэхэм ашIэрэп. Хэта ахэм къулыкъу ащызыхьыхэрэр, сыда зыфэгъэзагъэхэр?
— Мыхэм ахэт дзэкъулыкъушIэхэр Iэшэ зэфэшъхьафхэм хэшIыкI афызиIэхэу, шэпхъэ лъагэхэм адиштэрэ IэпэIасэхэу сыд фэдэрэ уахъти, чIыпIи анахь пшъэрылъ къинхэр дэх имыIэу, зэкъотхэу зэшIозыхын зылъэкIыщтых. Тикъэралыгъо непэ хэгъэгу пчъагъэ къызыщыпэуцугъэхэ лъэхъаным мыщ фэдэ зэолI шъыпкъэхэм ямэхьанэ зыкъеIэты, мыпшъыжьхэу афэлъэкIыщтыр ахэм зэшIуахы.
Мыщ хэхьэх дзэ спецназыр, СОБР-м иподразделениехэр, ОМОН-м иотрядхэр. Ахэр бзэджэшIэным пэуцужьых, оперативнэ-лъыхъон, нэмыкI Iофтхьабзэхэм ахэлажьэх, мамырныгъэмрэ зыпкъитыныгъэмрэ къаухъумэ.
— Урысые гвардием испецназ нахь игъэкIотыгъэу игугъу къэпшIыгъэмэ дэгъугъэ.
— НепэкIэ ар къэзыгъэлъагъохэрэр ухьазырыныгъэ пхъашэ зыIэкIэлъ къулыкъушIэхэр зыхэхьэрэ хэушъхьафыкIыгъэ отрядэу ОМОН «Фыщт» зыфиIорэр ыкIи лъэтемытэу зыкъэзыIэтырэ отрядэу СОБР «Ошъутенэр» ары. Ахэр Темыр Кавказым ишъолъыр терроризмэм пэуцужьыгъэным епхыгъэу щыкIогъэ операциехэм пчъагъэрэ ахэлэжьагъэх, джащ фэдэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциер Украинэм зыщырагъэжьэгъэ апэрэ мафэхэм къащыублагъэу непэ къызнэсыгъэм ядзэ пшъэрылъхэр щытхъу хэлъэу щагъэцакIэх. ТикъулыкъушIэхэм янахьыбэм къэралыгъо ыкIи къулыкъу тын лъапIэхэр къафагъэшъошагъэх. Терроризмэм, экстремизмэм ыкIи зэхэщэгъэ бзэджэшIэным апэуцужьыгъэным япхыгъэ пшъэрылъыбэ ахэм агъэцакIэ.
— Къэплъан, о пшъхьэкIи хэушъхьафыкIыгъэ операциехэм узэрахэтыгъэм тыщыгъуаз. Сыд фэдэх ахэр?
— Шъхьэихэу зэкIэми ягугъу къэсшIын амал сиIэп. КIэкIэу къэпIон зыхъукIэ, Къыблэ шъолъырым, Темыр-Кавказ шъолъырым ащыкIогъэ хэушъхьафыкIыгъэ операциехэм илъэсипшI фэдизрэ сахэлэжьагъ. ЧIыпIэ зэфэшъхьафхэм пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр ащызэшIотхыгъ.
— Ащ фэдэ пшъэрылъ къин бгъэцэкIэн зыхъукIэ, чIыпIэ щынэгъо ыкIи зэжъухэм уарыфэн зэрилъэкIыщтыр гъэнэфагъэ. Ащ фэдэ зыхъурэм, сыда апэ шъхьэм къихьэрэр ыкIи умыщынэу ащ фэдэ сэнэхьатыр сыдэущтэу къыхэпхыгъа?
— Хъулъфыгъэм епэсыгъэ IофшIэнэу ар сэлъытэ. Хэти ежь зэрыкIощт гъогур къыхехы, сэ си Хэгъэгу, ащ ицIыфхэм ящынэгъончъагъэ къэсыухъумэныр къыхэсхыгъ.
Тыкъадзыхьэу чIыпIэ зэжъу тызифэрэм, апэ сыгу къэкIырэр сигъусэ цIыфхэр псаоу къызэрэхэсщыжьыщтхэр ары. Сыда пIомэ хэушъхьафыкIыгъэ купым сырикомандирэу щытыгъ, ащ дакIоу дзэ пшъэрылъыр зэшIохыгъэныр сщыгъупшагъэп. Сыкъащтэу хъугъэп, сыздакIорэр зэрэщынагъор, хъун ылъэкIыщтыр сшIэщтыгъ. ХэкIыпIэ къызэрэбгъотыщтымкIэ мэхьанэ зиIэр командирым IэкIэлъ шIэныгъэр ыкIи зэо IофымкIэ иIэпэIэсэныгъ.
— «Хэгъэгум ыцIэкIэ тытекIоныр» — мы гущыIэхэм хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операциехэм ахэлэжьэгъэ дзэкъулыкъушIабэ арэгъуазэ. О сыда узэрыгъуазэрэр?
— «УанэIу ит пыир арэп мэхьанэ зиIэр, сэры ыкIи къызготыр ары шъхьаIэр» — мы гущыIэхэм сарэгъуазэ. УзегупшысэкIэ, ащ мэхьанэшхо иI.
А гущыIэхэр нахь зыфэгъэхьыгъэхэр хэушъхьафыкIыгъэ подразделениехэм ахэт кIалэхэу пыим пэуцужьхэзэ къэралыгъор къэзыухъумэхэрэр ары. Уигъусэхэм шъыпкъэныгъэ, пытэныгъэ, зэкъотныгъэ ахэлъынэу щыт. ЧIыпIэ къин узифэрэм укъызэрамыгъэнэщтым уицы-
хьэ телъ зыхъукIэ, ыпэкIэ улъыкIотэщт.
— Патриотэу зыолъытэжьа? НыбжьыкIэхэр патриотизмэм фэпIугъэнхэмкIэ сыда шIэгъэн фаеу плъытэрэр?
— Си Хэгъэгу сырипатриотэу сэлъытэ. СыдигъокIи а гущыIэм мэхьанэ ин есэты. ТицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу унагъоми, еджапIэми ары тызэрэщагъэсагъэр. Сэ сиеплъыкIэкIэ, цIыфым ицIыкIугъом къыщыублагъэу унагъом ар щыхалъхьан, ащ лъыпыдзагъэу Iофым фэгъэзэгъэ еджапIэхэм лъагъэкIотэн фае. Мы лъэныкъомкIэ тиныбжьыкIэхэм щысэтехыпIэ ашIын икъун лIыхъужъ Адыгеим иI. Патриотическэ пшъэдэкIыжьэу ныбжьыкIэхэм яIэр къагурыIонымкIэ ахэм къаIотэжьыхэрэр зишIуагъэ къакIохэрэм ащыщ.
Сэ сшъхьэкIэ дзэ лIыхъужъхэм афэгъэхьыгъэ тхылъыбэмэ сшIогъэшIэгъонэу сяджагъ. ЩысэтехыпIэ сфэхъун икъун дзэкIолIыби тилIакъо къыхэкIыгъ. Сятэжъ пIашъэхэр, сятэш нахьыжъхэр граждан заом ыкIи Хэгъэгу зэошхом ахэлэжьагъэх, «дивизие Iэлым», партизан отрядхэм ахэтыгъэхэри къахэкIыгъ.
— Къэплъан, уахъхтэ къыхэбгъэкIи гущыIэгъу укъызэрэтфэхъугъэмкIэ тхьауегъэпсэу.
Iэшъынэ Сусан.