«Гуфит»
Мыщ фэдэ цIэ зиIэ творческэ зэхахьэ блэкIыгъэ илъэсым Адыгеим иIэ хъугъэ. Непэ ащ купищ хэхьэ: лъэпкъ къашъохэмкIэ кIэлэцIыкIу къэшъокIо купхэу «Мыекъуапэ инэфылъэхэр», «Майкопчанкэр» ыкIи орэдыIо купэу «Сэридай». ПстэумкIи кIэлэцIыкIу 400 нахьыбэ ахэм къызэлъаубыты. Творческэ зэхахьэу «Гуфитым» ипащ Урысыем культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, АР-м инароднэ, КъБР-м изаслуженнэ артистэу Нэныжъ Айдэмыр.
АМ: Айдэмыр, творчеcкэ зэхахьэр зэхэшъущэнэу сыда шъугу къэзыгъэкIыгъэр?
— Ар уахътэм къыгъэнэфагъ. АнсамблитIу тыхъугъэти, «Мыекъуапэ инэфылъэхэмрэ» «Майкопчанкэмрэ», зэхахьэ дгъэпсымэ нахьышIоу тлъытагъэ. Арэу зыхъурэм нэмыкI купхэри уугъоишъущтых. КъэшъокIо ансамблэхэм афэшъхьафэу мары джы орэдыIо купэу «Сэридай» тиI. Ащ фэгъэзагъ анахь орэдыIо IэпэIасэу тиIэмэ ащыщэу Даутэ Сусаннэ. КIэлэцIыкIухэр бэу къыфэкIох. Зэнэкъокъухэм ахэдгъэлэжьэнхэуи итхъухьагъ. Ащ нэмыкIэу шъонтырпаохэри тиIэх. Ахэм джыри шъхьафэу цIэ афэтшIыгъэгоп. Тигухэлъхэм ащыщ мэкъэмэ Iэмэ-псымэхэмкIэ куп зэхэтщэныр, лъэпкъ Iэпэщысэхэми афэдгъэсэнхэу тыфай. Лъэпкъ культурэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ тыдэлажьэ, кIэлэцIыкIухэм ахатлъхьэ тшIоигъу.
АМ: «Гуфит» цIэр сыда шъугу къэзыгъэкIыгъэр?
— Зы лъэхъан горэм, илъэс 20-кIэ узэкIэIэбэжьмэ, ансамблэ зэхэсщэгъагъ «Гуфит» ыIоу. Творческэ зэхахьэр дгъэпсын зэхъум цIэу фэтшIыщтым тегупшысэзэ, а ансамблэр зыгорэм ыгу къэкIыжьыгъ ыкIи ащ ыцIэ къекIущтэу алъытагъ. Гур фитэу – адэ дахэу къэIуба! Джары ащ икъэхъукIэр.
АМ: Айдэмыр, «Мыекъуапэ инэфылъэхэр» бренд фэдэу хъугъахэ. Джы творческэ зэхахьэу «Гуфитым» тIэкIу хэкIокIэщтэу къыпщыхъурэба?
— Ызыныкъомэ ашIузэхэкIуакIэ. «ЦIэу шъуиIэр зэблэшъухъугъ» аIо. Творческэ зэхахьэр зэрэшъхьафыр, «Мыекъуапэ инэфылъэхэр» къызэрэнэжьыгъэр тIэкIу зэхафышъурэп. Ау уахътэ ищыкIагъ, къесэщтых зэкIэри. Мары тилэжьэпIэ унэ ичIэхьапIэ дэжь «Гуфит» тIуи къыпытлъагъ. ЗымышIэрэр къэуцу, къытэупчIы, гурытэгъаIо. Аузэ, зэхафы хъущт.

АМ: Нахьыбэ шъузэрэхъугъэр дэгъу, ау лэжьэпIэ унэмкIэ сыд шъуиIоф изытет? «Майкопчанкэм» зызщигъасэщтыгъэ унэу непэ творческэ зэхахьэм иер зэжъуIо мэхъуба?
— Шъыпкъэр пIощтмэ, тычIафэрэп. Мы илъэсым ащ гъэцэкIэжьынхэр щырагъэжьэнхэу щыт. IофшIэнхэр аублэмэ, тыздэкIощтыр джыри тшIэрэп. Ау зыгорэм теусэщт.
АМ: Непэ лъэпкъ культурэм мэхьанэу ратырэм зэрэхэхъуагъэр гъэнэфагъэ, гу лъымытэн плъэкIырэп. Къашъохэр, орэдыжъхэр нахь жъугъэу тлъэгъухэ, зэхэтхыхэ хъугъэ. Шъо шъуиIофшIэнкIэ ащ гу лъышъота?
— Хэхъуагъ, шъыпкъэ. ЕтIанэ къыхэзгъэщымэ сшIоигъор, ар зышIогъэшIэгъоныр адыгэ закъор арэп. Мары тэ тикупхэм тимылъэпкъэгъухэр бэу ахэтых. Тикъашъохэр, тиорэдхэр агу рехьых. ЕтIанэ бэба тыздакIорэр, тызхэлажьэрэр. ГущыIэм пае, гъэрекIуи, гъэрекIопагъи бэ къэткIухьагъэр. IэкIыб къэралхэм тIогъогогъо тащыIагъ, Абхъазым, Красноярскэ, Казань, Москва такъыщышъуагъ. Джахэр цIыфмэ алъэгъуба! Ны-тыхэми агу рехьы, ясабыйхэр лъэпкъ культурэм хэщагъэхэ зэрэхъухэрэм фэшъхьафэу, дунаири зэралъэгъурэр. А пстэури хэсэгъэкIыжьышъ, псауныгъэмкIи дэгъуба. Мэфэ реным телефоныр зыIэкIэмыкIырэ сабыир ащ къыкIэрыпчынымкIи зы амалба.
АМ: «Гуфитым» иIофшIэн сыдэущтэу гъэпсыгъэщта? ШъуитворчествэкIэ анахьэу сыда шъунаIэ зытежъугъэтыщтыр?
— ЫпэрапшIэу пшъэрылъэу зыфэдгъэуцужьырэр хэукъоныгъэ хэтымышIыхьэу, ижъырэ къэшъуакIэм, гъэпсыкIэм, пэсэрэ къэIуакIэм, къэIукIэм атетэу Iоф тшIэныр ары. Шъыпкъэ, непэрэ кIэ горэ хэмыгъэхьан плъэкIыщтэп, дунаир зэхъокIы, ау къекIоу, егъэлыегъащэу щымытэу ары. Тыхэмыукъоным пае бэхэр упчIэжьэгъу тэшIых. АщкIэ зишIогъэшхо къытэкIырэмэ ащыщ МэщфэшIу Нэдждэт. ТызэIокIэ, бэу къытеIо. Мары, гущыIэм пае, кIалэмрэ пшъашъэмрэ къэшъонхэу къызытехьэхэкIэ зэрэзэблэкIынхэ фаер. Адыгэ хабзэмкIэ, акIыб зэфамыгъазэу, агупэхэмкIэ зэIуплъэхэзэ зэбгъодэкIынхэ фае. Ар Нэдждэт къысиIуи, оркъ къашъоу дгъэуцугъэм щыдгъэтэрэзыжьыгъ. Бэ ащ къыкIэупчIэрэр, цIыфхэми агу рехьы. Марыба джэгухэм тэкIошъ, ахэми джы ащ фэдэ зэблэкIыкIэр ащагъэфедэ. ЕтIанэ, сэшхор голъэу адыгэлIыр къызэрэмышъощтыгъэр. Пчэгум къызихьэкIэ зыгуихыти, шъэожъыем ритыти, къашъощтыгъ, ащ ыуж къыратыжьыщтыгъ. Джахэм зэкIэми мэхьанэ ясэты. Джыри цIыкIухэзэ тэ ахатлъхьэмэ, тихабзэхэр кIодыщтхэп. Джащ фэд шъуашэхэмкIи. Непэ шъошакIэхэр тэгъэхьазырых. МэзитIу хъугъэу тадэлажьэ. Тыхэмыукъоным амалэу тиIэр етэхьылIэ. ШэкIым ышъоу зэхэтлъхьащтми тыфэсакъы. Къолэныщэ мыхъуным тынаIэ тетэгъэты. Тхыпхъэхэми мэхьанэшхо яI. Ахэм яшIынкIи хэшIыкI зиIэхэм зафэтэгъазэ: Лъэпкъ музеим, тхылъхэм, шIэныгъэлэжьхэм.
АМ: Мы илъэсыр чанэу шъуублагъэ. Творческэ зэхахьэм зэкъо концерти къытыгъах, къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэми ахэлажьэ. Сыда мы илъэсымкIэ шъуимурадхэр?
— Ары, мы мазэм къэгъэлъэгъонитIу-щыр къэттынэу хъугъэ. Зым адырэр ыуж ит. ЕтIанэ, мыгъэ «Мыекъуапэ инэфылъэхэр» илъэс 35-рэ мэхъу. КъэшъуакIэхэр тэгъэуцух. Ащ елъытыгъэу дэкIыгъуабэ итхъухьэрэп. ТIэ зэкIэдзагъэу зэкIэми тызэдэлажьэ. Кiэлэегъаджэхэри кIэу сэштэх. Непэрэ мафэм ехъулIэу творческэ зэхахьэм нэбгырэ 24-рэ щэлажьэ. Тхьамэтэ гуадзэу сиIэр Бахъукъо Адам. АР-м инароднэ артист, АР-м и Къэралыгъо къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» илъэс 20-рэ щылэжьагъ. КъытхэхьэгъакIэхэм ащыщ ыпшъэкIэ зигугъу къэсшIыгъэу, АР-м изаслуженнэ артисткэу Даутэ Сусаннэ. «Мыекъуапэ инэфылъэхэм» Бахъукъо Адамрэ сэрырэ тызэгъусэу тадэлажьэ. Джы «Майкопчанкэм» пае художественнэ пащэ сылъэхъу. Ащи тыдэгущыIэгъахэу щыт. Арышъ, творчествэм ылъэныкъокIэ джащ фэдэ мурадхэр тиIэх. Тэгугъэ къыддэхъунхэу.
Анцокъо Ирин.
Сурэтхэр творческэ зэхахьэм ихъарзынэщ.