Top.Mail.Ru

Заом къикIэу

Зичэзыу тхыгъэу къыхэтыутырэр зиер Гъонэжьыкъо Теуцожь. Ар Къэзэныкъуае къыщыхъугъ, ТекIоныгъэм фэбэнагъэхэм ащыщ.

ЗыхэкIодэгъэ илъэсыр тэрэз дэдэу агъэунэфышъугъэп. Зы тхылъхэм 1942-рэ илъэсэу, нэмыкIхэм 1943-у арыт. Сыдэу хъугъэми, къыгъэзэжьыгъэп. Къэнэжьыгъэр адыгабзэр латин хьарыфым илъэу заом къикIэу къытхыгъэ письмэр ары.
Гъонэжьыкъо Теуцожь итхыгъэ зыфэгъэзагъэр ышыпхъоу Минхъан. Заор зэрэкIорэм ар игъэкIотыгъэу къытегущыIэ. Батальонэу дзэкIолI нэбгырэ 600 зыхэтыгъэм щыщэу къэ­нэжьыгъагъэр нэбгыри 100 ныIэп. Нэмыцхэм къаухъурэигъэх. Уахътэу къыхэкIыгъэр ыгъэфеди Теуцожь иIахьыл-­благъэхэм письмэ афитхыгъ. «Сэлам тхылъкIэ» ащ еджагъ. Илъэс 21-рэ зыныбжьыгъэ кIалэм, ежь заом имашIоу зыпэIудзагъэ хъугъэм емылъы­тыгъэу, янэ, ышыпхъухэр зэ­ригъэрэхьатыщтхэм нэмыкI гу­мэкI къыхэщырэп. ИгущыIэ пэпчъ гум екIу, адыгэ унагъо щапIугъэу, цIыф къабзэу, лIыгъэ зыхэлъ дзэкIолIэу ар тапашъхьэ къеуцо.
Письмэр латин хьарыфым къизыхыжьыгъэр АР-м и ­Лъэпкъ музей тарихъымкIэ иотдел ипащэу Кудай Мариет.

«Сэлам тхылъ!!!
Апэу сэлам анахь лъапIэр шъосэхы, Минхъан. Ащ нэужым шъуипсауныгъэ сыкъыкIэупчIэ. Шъу­псаоу шъущыIэмэ, шъутхъэжьэу Тхьэм шъуще­гъаI, сшыпхъу кIас.
Ащ нэужым нанэрэ Куцэрэ ящыIакIэ сыкъыкIэупчIэ. Псаухэба, сыдэу щытых, сэщ пае къэрэмыгумэкIых. Тхьэм ыIуагъэр хъун. ТыкIодынэу ыIуагъэмэ, тыкIодын, тыкъэнэнэу ыIуагъэмэ, тыкъэнэн, сышыпхъу. Арышъ, сэщ пае шъугу къэ­шъумыгъэгъу. Сэ джырэкIэ сыпсау, сишIугъоу сIомэ усэгъапцIэ. Заом уIутэу сыдым уигъэтхъэн, сышыпхъу. Непэ упсауми неущ къыохъулIэщтыр умышIэу, сыдым уигъэтхъэн, Минхъан.
Сэ мы письмэр окопым сыдэлъэу къэстхыгъ. Уахътэ сиIэ хъу къэси къэстхыщт, сыпсаумэ шъоз­гъэшIэщт. Нанэ сызэрелъэIурэр сэщ пае мыгумэкIынэу ары, Минхъан. Сэ сызхэт батальоным нэбгыри I00 щэхъу къэмынэу зэкIэ аукIыгъ. Тыкъаухъурэйи чэщ-мэфищэ тшъхьэ къэтымыIэтэу окопым тыдэлъыгъ, ау, сыдэу щытми, такъы­IэкIэкIыжьыгъ…
Минхъан, тыкъызэкIожьым штабым дунаим тыздахьын ашIагъэп. Минхъан, сэ къысэхъулIагъэр зэкIэ къэстхын хъумэ, бэ хъут, ау сыпсаумэ ари къэIотэжьыгъо тифэн…
Минхъан, сэщ фэдэ горэм ыгъэхъэщтыр згъэхъагъэу сыкъэкIожьын сыгу хэлъ, сыпсаумэ, Тхьэм сыкъыгъэкIожьымэ. Арышъ, Минхъан, сэщ пае нани Куци къэрэмыгумэкIых, Тхьэм ыIуагъэр хъун.
Ащ нэужым Зулэ сыд ищыIакI, псауба, письмэ къетха? Къулани къызэкIэмыкIоу дэгъоу ерэдж.
Сэламэу зэкIэмэ анахь лъапIэр мыхэмэ сфяхыжь: Насыпхъан, Къадж, Самэт, Нысэр, Сафият, ФатIимэт гощэгъэгъыр, Щамсэт, Аминэт, Нуриет, Наукъырыу (? — ары Кудай М. къызэрэриджыкIыгъэр). ..
Минхъан, наныу дышъэмэ зэкIэмэ псауныгъэ сэлам сфяхыжь. Хьаджэкъыз, Хъымсад, Курэр ахэмэ афэмыдэу сэлам сфяхыжь. Минхъан, лIыжъэу дэсми псауныгъэ сэлам сфяхыжь. Сэ джащ къы­щысэухы, опсэу, отхъэжь, сышыпхъу кIас. Къэзытхыгъэр Гъонэжьыкъо Теуцожь.
Полевая почта станция
450 М.сп 2 батальон взвод пт. о 2I7
АщкIэ къэтх, Минхъан, письмэр! Опсэу, отхъэжь!»