Ныдэлъфыбзэм и Дунэе мафэ фэгъэхьыгъэу зэдэгущыIэгъу зыдэтшIыгъэмэ ащыщ Хьакъунэ Азидэ. ЭкономикэмкIэ ыкIи гъэIорышIэнымкIэ апшъэрэ шIэныгъэ ащ зэрегъэгъоты, илъэс 19 ыныбжь.

Азидэ Мыекъопэ гимназиеу N 22-р къыухыгъ, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым щеджэ. АдыгабзэкIэ мэгущыIэ, ныдэлъфыбзэм идесэхэр ащкIэ IэпыIэгъу къыфэхъугъэ­хэу елъытэ.
— Адыгабзэмрэ адыгэ литературэмрэ егъэджэгъу тхьамафэм сыхьатитIу къызэрэхафэщтыгъэхэр, — къеIуатэ Азидэ. — КIэрэщэ Тембот итхыгъэхэм сяджэныр лъэшэу сикIас. Адыгэ литературабзэр сыгу рехьы. АдыгабзэкIэ сыгущыIэным нахьи седжэныр нахь къыздэхъу. Тхылъым дахэу, зэгъэфагъэу зэрэдэтым фэдэу гущыIэныр сфэгъэхъурэп, ащ къыхэкIэу синыдэлъфыбзэкIэ макIэу сэгущыIэ. Зэдеджэрэ ныбжьыкIэхэмкIэ тызызэхахьэкIэ, тызэрэгущыIэрэр урысыбз.
— Сыд ар къызхэкIырэр?
— Зыхэм къагурэIо, ау рыгущы­Iэхэрэп, нэмыкIхэм гущыIэхэр къызэпагъэфэнхэр къин къафэхъу. Тиунагъо­кIи, сшыпхъуи сшынахьыкIи адыгабзэр къагурэIо, ау урысыбзэкIэ тэгущыIэ. Нэнэжъ къытхэсышъ, ащ адыгабзэкIэ тыдэгущыIэ.
— Адэ, чылэм шъузыкIокIэ шъуиIахьылхэм адыгабзэкIэ шъуадэгущыIэрэба? ЧылэмкIэ тыдэ шъущыщ?
— Сятэ Мамхыгъэ щыщ, сянэ – Улап. Чылэм дэс шы-шыпхъухэри бэу сиIэх. Сегугъузэ адыгабзэкIэ ахэм садэгущыIэ, урыс гущыIэхэри къыхэфэх, — укIытэр къытекIоу пшъэшъэжъыем шъыпкъэр къеIо.
— Непэ ныдэлъфыбзэм и Дунэе маф. Дунаим тет цIыф лъэпкъхэм абзэ къаухъумэным фэбанэх. Тэ сыдэущтэу тиадыгабзэ къэтыухъумэн тлъэкIыщта?
— Дэгъугъэ ныбжьыкIэхэм апае адыгабзэкIэ тызщыгущыIэщт зэхахьэхэр бэу тфызэхащэщтыгъэмэ. НэIуасэ тызэрэзэфэхъурэм имызакъоу, тиныбжьыкIэ Iофхэм, еджэным, зыгъэпсэфыгъо уахътэр зэрэдгъакIорэм, тикIасэу тызпылъ Iофхэм тиныдэлъфыбзэкIэ тарыгущыIэнэу. ЕтIани, ащ фэдэ зэхахьэхэр адыгэ джэгукIэ тыухыжьыщтыгъэмэ дэгъу дэдагъ. Адыгэ къашъом сицIыкIугъом щегъэжьагъэу сыпылъ, сигуапэу зэзгъэшIагъ.
— О уныбжьыкI, ныбжьыкIэхэм яеплъыкIэхэм кIэ горэ къахэщы хабзэ. Ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэнкIэ, икъэухъумэнкIэ хэта нахь мэхьанэ зиIэр – унагъор ара, хьаумэ еджапIэр ара?
— Унагъоми еджапIэми мэхьанэ яI. Унагъом уицIыкIугъом щыублагъэу бзэр щызэхэохы, апэрэ гущыIэхэр щызэогъа­шIэ. ЕджапIэм тхэкIэ-еджакIэр, грамматикэр щыуагъашIэ. Ащ мэхьанэшхо иI. Тиадыгэ тхакIохэм ятхыгъэхэр ащ щызэдгъэшIагъэх. Дэгъугъэ ныдэлъфыбзэр нахь игъэкIотыгъэу зыщарагъэшIэрэ адыгэ классхэр щыIагъэхэмэ. Ащ фэдэ хъумэ, адыгабзэкIэ гущыIэрэ ныбжьыкIэхэр нахьыбэ хъущтых.
Тэу Замир.