Адыгеим нэмыц-фашист техакIохэр зырафыжьыгъэхэм ия 82-рэ илъэс фэгъэхьыгъэу Мыекъуапэ и Гупчэ мемориал тыгъуасэ цIыф зэхахьэ щыкIуагъ.

Iофтхьабзэм хэлэ­жьагъэх Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, Федеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м иминистрэхэм я Кабинет хэтхэр, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатхэр, хэбзэ федеральнэ ыкIи шъолъыр къулыкъухэм япащэхэр, хэ­у­шъхьа­фыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэ­хэрэр ыкIи иветеранхэр, Къыблэ дзэ коим и Зэхэт стратегическэ командование иинспекторхэр, ветеран организациехэм, ныбжьыкIэ движениехэм, дин конфессиехэм ялIыкIохэр. Респуб­ликэм и ЛIышъхьэ Адыгеим щыпсэухэрэм закъыфигъазэзэ къызэрэхигъэщыгъэм- кIэ, мэзаем и 18-р Адыгеим ыкIи цIыф лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэу ащ щыпсэухэрэм ятарихъ лIыхъужъныгъэмрэ блэнагъэмрэ ятамыгъэу егъэшIэрэу къыхэнэщт. Ти Хэгъэгу къэзыухъу­мэгъэ тятэжъхэм ыкIи тятэжъ пIашъэхэм ялIыхъужъныгъэ къакIэхъу­хьагъэхэм ащыгъупшэщтэп.
КъумпIыл Мурат анахьэу къыхигъэщыгъэр Урысыем идзэкъулыкъушIэхэу хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием непэ лIыхъужъныгъэ щызезыхьэхэрэм лIэшIэгъу пчъагъэхэм тицIыфхэм ахэлъ хъугъэ блэнагъэр нэрылъэгъу къызэрашIырэр, тишъолъырыкIэхэм арыс мамыр цIыфхэр, Донбассрэ Украинэмрэ неонацизмэм къыIэкIахыжьыхэзэ, къызэраухъумэхэрэр ары.

Шъугу къэтэгъэкIыжьы: 1942-рэ илъэ­сым шышъхьэIум и 9-м къыщыублагъэу 1943-рэ илъэсым мэзаем и 18-м нэс Адыгеир нэмыцхэм аIыгъыгъ. Фашистхэм мамыр нэбгырэ мин пчъагъэхэм хьэ­кIэ-къокIагъэ адызэрахьагъ. Гъогухэр, унэ­хэр, административнэ псэуалъэхэр ахэм зэхакъутагъэх. Дзэ Плъыжьым зэрихьэгъэ Iофтхьабзэхэм яшIуагъэкIэ 1943-рэ илъэсым щылэ мазэм псэупIэу Дахъор, ащ нэужым Мыекъуапэ, Джэджэ, Кощхьэблэ ыкIи Шэуджэн районхэр шъхьафит ашIыжьыгъэх. Мэзаем иублэгъум нэмыцхэр Красногвардейскэ ыкIи Теуцожь районхэм арафыгъэх.

Ау Адыгеир зэрэпсаоу шъхьафит зыщыхъужьыгъэ мафэу алъытэрэр мэзаем и 18-р ары: Тэхъутэмыкъое районым икъуа­джэхэу Афып­сыпэрэ Псэйтыкурэ пыир адафыжьыгъ.
Хэгъэгу зэо­шхом Адыгеим щыщ нэбгырэ мин 80-м ехъу хэлэжьагъ. Нэбгырэ мин 33-рэ ащ хэкIодагъ. Советскэ Союзым и ЛIыхъужъ цIэ лъа­пIэмрэ Щытхъум иорденхэм­рэ ти­чIыпIэгъу 59-мэ къафагъэшъошагъэх.

Хабзэ зэрэхъугъэу, мэзаем и 18-м митингхэр, шъхьафитныгъэр къыдэзыхыгъэ зэолIхэм афэгъэхьыгъэ сыхьатхэр, къэгъэлъэгъон зэфэшъхьафхэр респуб­ликэм имуниципалитет пстэуми ащызэхащэх.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс- къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ Тхьаркъохъо Сафыет.