Хэгъэгу зэошхом илъэхъан дзэкIолI письмэхэм сыдигъуи Iахьылхэр зэгоут­хэу яжэщтыгъэх. Пыим езэорэ дзэм хэтэу къулыкъу зыхьырэ тыр, шыр, шъхьэгъусэр, къор е шъэогъур зэрэ­псаур къэзыушыхьатырэ итхыгъэ къыпIэкIэхьаным нахь лъапIэ зи щыIагъэп. Ащ фэдэу зичэзыу тхыгъэхэу зигугъу къэтшIыщтхэр къытIэкIэзыгъэхьагъэр АР-м и Лъэпкъ музей тарихъымкIэ иотдел ипащэу Къудай Мариет.

Лъэпкъ музеим ихъарзынэщ чIэлъ дзэкIолI тхыгъэхэм ащыщ Тхьаркъохъо Бэчмыз Сэфэрбый ыкъом заом къикIэу «Сэлам тхылъэу» ытхыгъагъэр. Мэзаем и 22-м 1942-рэ илъэсым ар Гъобэкъуае ыгъэхьыгъагъ. Мы тхыгъэр нэмыкIхэм зэратекIырэр — латин хьарыфылъэм илъэу адыгабзэкIэ тхыгъэ. 1920 — 1930-рэ илъэсхэм Адыгэ автоном хэкум адыга­бзэм латин хьарыфхэмкIэ щырагъа­джэщтыгъэх. Тхьаркъохъо Бэчмызэрэ ащ ышнахьыкIэу Махьмудэрэ мыщ фэдэ тхэ­кIэ-­еджакIэм рыгъозагъэх. Музеим иIофы­шIэхэм къызэраушыхьатырэмкIэ, Тхьаркъохъо Махьмудэ и «Псауныгъэ тхы­лъэу» 1940-рэ илъэсым ытхыгъагъэри яхъарзынэщ хэлъ.

Мы тхыгъэхэм цIэхэр афашIызэ зэши­тIум зэратхыгъэхэр тшIогъэшIэгъоныгъ. Ащ фэдэ письмэ тхыкIэм, ари адыгабзэ­кIэ, джынэс тырихьылIагъэп. Заом ыпэкIэ адыгабзэр латин хьарыфхэмкIэ языгъэшIэгъэ кIэлэегъаджэм ащ фэдэ тхэкIэ шапхъэхэр аIэкIилъхьэгъэн ылъэ­кIыщт.
Тхыгъэхэр музеим къезытыжьыгъэхэр зэшыхэм ашыпхъоу Хъуажъ Хъанмелэч Сэфэрбый ыпхъур ары. 1971-рэ илъэсым музеим иIофышIэхэр Нэчэрэзые зэкIохэм, письмэхэм ягъусэу ышэу Махьмудэ исурэти хъарзынэщым щаухъумэнэу къаритыгъагъ. Сурэтыр 1940-рэ илъэсым тырахыгъ. Ежь Тхьаркъохъо Махьмудэ бэдзэогъум и 23-м 1944-рэ илъэсым Литвам щыфэхыгъ. Илъэс 26-рэ ныIэп ыныбжьыгъэр, Виленскэ хэкум и Зарасайскэ район ит псэупIэу Подшвинты щагъэтIылъыжьыгъ.
Тхьаркъохъо Бэчмызэ заом иапэрэ ма­фэ, мэкъуогъум и 22-м 1941-рэ илъэ­сым, ащ кIуагъэ. Хъарзынэщым зэрэхэ­лъымкIэ, заом ыкIэхэм адэжь къауIэ­гъагъ. Те­кIоныгъэр къызыдахым, псаоу икъоджэ гупсэу Гъобэкъуае къыгъэзэжьыгъагъ.
Тэу Замир.
Сурэтым итхэр: джабгъумкIэ щысыр Тхьаркъохъо Махьмуд; Тхьар­къохъо Махьмудэ и «Псауныгъэ тхылъ» латин хьарыфхэмкIэ тхыгъэу.