Тызэмысэгъэ осышхоу ыкIи чъыIэу Адыгеим къэкIуагъэм мы мэфэ зэкIэлъыкIохэм нахь загъэпытэ. Гидро­ме­тео­рологиемкIэ ыкIи тыкъэзыуцухьэрэ дунаир мониторинг шIыгъэнымкIэ Адыгэ гупчэм къызэритыгъэмкIэ, джыри мы тхьамафэр екIыфэ аущтэу щытыщт, чIыпIэ-чIыпIэу осышхо къесыщт, гъогухэм осыр атыриубэщт, цIэнлъэгъощт. Ащ къыхэ­кIэу осыр зы­тхъурэ техникэм зэпыу имыIэу чэщ-зымафэм Iоф ышIэщт.

Зэпымыоу осыр къызэресырэм къы­хэкIэу гъогу ыкIи коммунальнэ къулыкъухэм кIуачIэу, амалэу яIэр зэкIэ пшъэрылъхэм ягъэцэкIэн фагъэзагъэх. Аварийнэ, коммунальнэ ыкIи нэмыкI къулыкъухэм яIо зэхэлъэу Iоф зэдашIэ, чIыпIэ мэхьанэ зиIэ гъогухэм осыр атыратхъу. АР-м псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ ыкIи гъогу хъызмэтымкIэ и Министерствэ къызэритыгъэмкIэ, гъогу ыкIи коммунальнэ къулыкъухэм кIуачIэу, амалэу яIэр зэкIэ пшъэрылъхэм ягъэцэкIэн фагъэзагъэх. Мэфищ хъугъэу гъогухэм ягъэкъэбзэн къулыкъушIэхэр ыуж итых, анахьэу къушъхьэм екIурэ автомобиль гъогум анаIэ тырагъэты. ОшIэ-дэмышIэ Iоф зыхэлъ хъугъэ-шIагъэ къэхъумэ, ар дэзыгъэзыжьыщт дежурнэ бригадэм гъэлъэшыгъэ шIыкIэм тетэу Iоф ешIэ.
Анахьэу анаIэ зытырагъэтырэр автотранспортыр бэу зэрыкIорэ, социальнэ псэуалъэхэм якIурэ ыкIи лъэсрыкIо гъогухэр ары. Коммунальнэ къулыкъу­хэм автомобиль ыкIи лъэсрыкIо гъогухэм осэу ыкIи мылэу ателъхэр агъэкъабзэх, пшахъохэр гъогухэм атыратакъо.
Гъогухэм ягъэкъэбзэн епхыгъэ Iоф­шIэн­хэр зэрэкIорэм АР-м и ЛIышъхьэ лъэплъэ. КъумпIыл Мурат исоциальнэ хъытыухэм къазэрэщитхыгъэмкIэ, шъо­лъы­рым пхырыкIырэ, къалэхэм ыкIи къоджэ псэупIэхэм яавтомобиль гъогу­хэм ягъэ­къэбзэн коммунальнэ къулыкъум иIофы­шIэхэр зэкIэ хэлажьэх, ащкIэ хэушъхьафыкIыгъэ техникэ пшIы пчъагъэ агъэфедэ.
Адыгеим икъушъхьэ лъэныкъо екIурэ гъогум осэу къытырилъхьагъэм игъэкъэб­зэн епхыгъэ IофшIэныр лъагъэкIуатэ. Мые­къопэ районым иадминистрацие ипресс-къулыкъу къызэритыгъэмкIэ, гъогу Iумылхэм ягъэкъэбзэнкIэ, транспорт уцупIэхэм пшэхъо-щыгъу зэхэлъыр аIутэкъогъэнымкIэ гъогу къулыкъум и ГъэIорышIапIэу N 3-м иIофышIэхэм ыкIи техникэм чанэу Iоф ашIэ, лъэсрыкIуапIэхэр, джащ фэдэу бэу зэтет унэхэм яIухьапIэхэм ыкIи псэупIэхэм якIурэ гъогухэр, инфраструктурэ ыкIи зекIо псэуалъэхэр агъэкъабзэх.

Анахьэу анаIэ зытырагъэтын фаер унашъхьэхэм апишIыхьэрэ Iумылым ипыутын. Ар цIыфхэм къатемыфэным фэшI узыгъэгъозэрэ тетхагъэхэр агъэфедэнхэ зэрэфаем анаIэ тырагъэты.
Общественнэ транспортыр зэрыкIорэ гъогухэм ыкIи уцупIэхэм, джащ фэдэу федеральнэ ыкIи республикэ мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэм, Мыекъуапэ икIэу Кавказ биосфернэ заповедникым екIурэм, «Мыекъуапэ – ТIуапсэ», «Дахъо – Лэгъонакъ» зыфиIохэрэм гъэлъэшыгъэ шIыкIэм тетэу къулыкъур ащахьы.
Гъогухэм атехъорэ осыр ыкIи мылыр атыратхъуным фытегъэпсыхьэгъэ хэу­шъхьафыкIыгъэ техникэ 13-м ехъу агъэ­федэ, къулыкъушIэ 13 хэлажьэ. Ахэм ахэтых пшахъор зэбгырызытэкъурэ машинэхэр, грейдерхэр, экскаваторхэр, тракторхэр, нэмыкIхэри. Джащ фэдэу анаIэ зытырагъэтыхэрэм ащыщ лъэмыдж ыкIи гъогу зэпырыкIыпIэхэр, ащ нэмыкIэу лъэсрыкIуапIэхэр ыкIи транспорт уцупIэхэр.
Гъогур цIэнлъагъоу щымытыным фэшI пшахъор ыкIи нэмыкIхэр атыратакъо. ЗэкIэмкIи пшэхъо-щыгъу зэхэлъ тонн 1200-м ехъу IэпэчIэгъанэу яI.
Ом изытет къызэIыхьэу ошIэ-дэмышIагъэ зыхэлъ хъугъэ-шIагъэ къэхъумэ, ащ псынкIэу пэуцужьынхэ алъэкIыным коммунальнэ къулыкъушIэхэр фэхьазырых. Мыекъопэ районым иадминистрацие ипресс-къулыкъу къызэритыгъэмкIэ, электричествэм икъэтын зэщыкъуагъэу агъэунэфыгъэп.

Сакъыныгъэ къызхагъэфэнэу къяджэ
Мы уахътэ гъогу-патруль къулыкъум иIофышIэхэр гъогурыкIоным хэлажьэ­хэрэм зэпымыоу алъэплъэх, ящыкIэгъэ IэпыIэгъур арагъэгъоты. ХэгъэунэфыкIыгъэн фае, къулыкъу транспортым ыкIоцI ищыкIэгъэ пкъыгъохэр илъых, осым хэнэгъэ автомобильхэр къызэрэхащы­жьыщт гъучIыч кIапсэм нэсыжьэу. Гъогу транспорт хъугъэ-шIагъэхэм ятхын пэIухьэрэ уахътэр нахь макIэ шIыгъэным пае а купхэм яIофшIэн агъэлъэшыгъ. Автомобильхэр зэрыкIорэ гъогухэу осыр зыщызэтырихьэрэ чIыпIэхэр полицейскэхэм къыхагъэщых ыкIи ащ фэгъэзэгъэ къулыкъухэм къэбарыр алъагъэIэсы.
АР-м и Къэралыгъо автоинспекцие пропагандэмкIэ иотдел ипащэу Бзэджэ­жъы­къо Мурат къызэриIуагъэмкIэ, мэзаем и 15-м республикэм игъогухэм аварие 14 къатехъухьагъ, осыр нахьыбэу къызыщесыгъэ мэзаем и 16-м хъугъэ- шIэгъэ 23-рэ агъэунэфыгъ. Гукъау нахь мышIэми, Красногвардейскэ районым щыщ кIалэу илъэс 28-рэ зыныбжьыр хэкIо­дагъ. ПэшIорыгъэшъэу зэрагъэунэфыгъэмкIэ, рулыр фэмыгъэIорышIэжьэу ар игъогу дэчъэхи, ыпэ къикIырэ автомобилым еутэкIыгъ. А чIыпIэм ащ идунай щихъо­жьыгъ. Адырэ зэутэкIыгъэм къыхэкIыкIэ машинэм исыгъэ нэбгыритIумэ шъобжхэр атещагъэ хъугъэ, джырэ уахътэм сы­мэджэщым чIэлъых. Гъогу хъугъэ-шIагъэ­хэр нахьыбэу зыщыхъугъэр Мыекъуап ары.

— Осышхо къытфесыгъ, ащ къыхэкIэу водительхэми лъэсрыкIохэми сакъыныгъэ къызха­гъэфэн фае. Гъогухэм къате­хъухьэрэ хъугъэ-шIагъэхэм нахьыбэрэмкIэ лъапсэ афэхъурэр водительхэр псынкIащэу зэрэзекIохэрэр ары. Мары мы мафэхэм Кощхьэблэ районым машинэ пчъагъэ щызэутэкIыгъ. Ащ лъапсэ фэхъугъэр машинэхэр зечъэхэ хъумэ азыфагу илъын фаер зэраукъуагъэр ары. ЕтIани къэIогъэн фае мыщ ыпэрэ мафэм ос цIынэр къеси, нэужым къызегъэщтыжьым гъогухэр цIэнлъагъо хъугъагъэх. Ари водительхэм къыдалъытэн фае. Сыд фэдизэу щэрэхъ дэгъухэр ямашинэхэм акIэтхэми, псынкIэу зечъэхэ хъумэ, игъом къэуцу­жьынхэ алъэкIырэп. Ащ къыхэ­кIэу водительхэм закъыфэсэгъа­зэ псынкIэу земыкIонхэу, гъогу­хэм ыкIи ом язытет къыда­лъытэнэу, — къыIуагъ Бзэджэ­жъыкъо Мурат.
ЛъэсрыкIохэми мы мафэхэм гъогу зэпырыкIыпIэхэм сакъыныгъэ нахь къыз­щыхагъэфэн фае. Осышхом къыхэкIыкIэ машинэр зезыфэхэрэм алъэгъурэр нахь макIэ мэхъу, ащ пае нэфынэр къэзытырэ пкъыгъохэр агъэфедэнхэр зыщагъэгъупшэ хъущтэп. Амал зэриIэкIэ шъуизекIон нахь макIэ шъушIы.
Синоптикхэм къызэратырэмкIэ, мы мафэхэм джыри къесыщт. Ащ къыхэкIыкIэ чIыпIэхэм дэеу ащыплъэгъун, автотранспортым изекIон къин хъун, гъогу­хэм хъугъэ-шIагъэхэр къатехъухьанхэ, джащ фэдэу электричествэм ирыкIуапIэхэм фыкъуагъэхэр афэхъунхэ, чъыг­хэр рикIыкIынхэ ылъэкIыщт. Арышъ, мыхэм ядэгъэзыжьын фэгъэзэгъэ къулы­къухэм джыри Iофыбэ апэ илъ.
КIАРЭ Фатим.
Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.