Top.Mail.Ru

Абрэдж Гощэфыжь итворчествэ зэфищагъэх

Image description
Анцокъо И.

АР-м изаслуженнэ сурэтышIэу, Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэтэу, АР-м искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъа­джэу Абрэдж Гощэфыжь итворчествэ фэгъэхьыгъэ пчыхьэзэхахьэ АР-м и Лъэпкъ музей ихьакIэщ щыкIуагъ.

ШIэныгъэлэжьхэр, бзылъфыгъэ IэпэIасэм итворчествэ шIу зылъэгъухэрэр, ригъаджэхэрэр ащ хэлэжьагъэх. Iофтхьабзэр зигукъэкIыр ыкIи ащ икIэщакIор Адыгеим лъэпкъ IэпэщысэшIынымкIэ иIэпэIасэхэм я Ассоциа­цие ары. Мы зэхахьэм хэт IэпэIэ­сэ пэрытхэм Гощэфыжьи ащыщ.
Гумэ Ларис — IэпэIас, Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэт:
Щысэ зытетхырэ IэпэIэсэ нахьыжъэу тиIэхэм ащыщ Го­щэфыжь. Губзыгъэу, гу зэIухыгъэу щыт. Ренэу тиупчIэжьэгъу. Iоф зыдишIэрэмэ ащыщ гобеле­ныр. Ащ мэхьанэу, адыгэ тхыпхъэу ахилъхьэхэрэм иIофшIагъэхэр хэушъхьафыкIыгъэ ашIы. Ахэм еплъыкIэ гъэшIэгъонэу къафигъотыхэрэмкIэ упчIэхэр тэри, нэмыкIэу ахэр зиIэхэми фагъэзэнэу пчыхьэзэхахьэр зэ­хэтщагъ ыкIи Абрэдж Гощэфыжь итворчествэкIэ Адыгеим лъэпкъ IэпэщысэшIынымкIэ иIэ­пэIасэхэм я Ассоциацие имы­гъэрэ Iофтхьабзэхэр еублэх.
Гощэфыжь искусствэм илъэныкъуабэхэмкIэ Iазэ: живо­писыр, графикэр, гобеленыр, ­лъэпкъ Iэпэщысэхэр. Ахэм ащыщэу пчыхьэзэхахьэм зыщытегущыIагъэхэр ыкIи къыщыгъэ­лъэгъогъагъэхэр цым хишIыкIырэ IофшIагъэхэр ары. Сурэт пэпчъ искусствэ шъхьаф. Лъэпкъым итарихъ, игупшысакIэ, иду­нэететыкIэ, икультурнэ ыкIи археологическэ кIэн баеу иIэр гобеленмэ къащыригъэлъэ­гъукIыгъ. ИцIыкIугъом къыще­гъэжьагъэу ныжъым, тыжъым къыфаIуатэу зэхихыгъэ къэбар­хэм, пшысэхэм ахэр къахэхыгъэх, ренэу зэхихыщтыгъэ Нарт къэбархэр якъэкIуапIэх. Цым хэблыкIыгъэ сурэтышхохэм уакIэ­рыкIотмэ, къэлэмыпэкIэ ашIыгъэх пшIонынэу, джащ фэ­дэу IупкIэх. Шъохэмрэ шъуашэ­хэмрэ зэкIужьхэу IофшIагъэхэр гъэпсыгъэх. Ары пэпчъ Гощэфыжь къащыуцугъ. Мэхьанэу, купкIэу ахилъхьагъэр къыриIотыкIыгъ. Аужырэ илъэсипшI — пшIыкIутфым Абрэдж Гощэфыжь ышIырэ гобеленхэм адыгэ тхып­хъэхэр къябэкIых.
КIэлэцIыкIухэр езгъэджэнхэ фае зэхъум гухьархэм нахь куоу зафэзгъэзэнэу хъугъэ. КIэ­лэеджакIохэм зыгорэ къафэпIотэн хъумэ ащ хэшIыкI фыуиIэн фае. А уахътэм ежэхэу, къыспаплъэхэу щысыгъэхэм фэд (мэщхы Гощэфыжь). Ишъыпкъа­пIэ нэсэу тхыпхъэхэм къарыкIырэр зышIэжьырэ адыгэ цIыф зэрэщымыIэжьыр гъэнэфагъэ. Кавказ заор мэкIофи, ыужи цIыфмэ уахътэ яIагъэп ахэр къаухъумэнэу. КIодыгъэр бэр. Тэ къытхэнагъэр ащ изы цып ныIэп. Арышъ, сиIофшIагъэхэр зы­лъэгъухэрэр ащ щыгушIукIыхэ зыхъукIэ, «лъым къыхэнэгъэ шIэ­жьыр ары» сэIо сысэмэр­къэоу, ау хэсэлъагъо. Сыфита — сшIэрэп. Сызэрэадыгэр ары­щтын,къыIуагъ Абрэдж Гощэфыжь.
Гощэфыжь къуаджэу Афы­псыпэ къыщыхъугъ. 1979-рэ илъэ­сым «Театрэм исурэтышI» зыфиIорэ сэнэхьатымкIэ Краснодар ихудожественнэ училищэ, 1986-м Пшызэ къэралыгъо университетым ихудожественнэ-графическэ къутамэ къыухыгъэх. 2007-м къыщегъэжьагъэу Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэт. 2003-рэ илъэсым къыщыублагъэу АР-м искусствэхэмкIэ икIэлэцIыкIу еджапIэу Лъэцэрыкъо Кимэ ыцIэ зыхьырэм икIэлэегъадж. Ежь иIэпэIэсэныгъэкIэ кIэлэцIыкIухэм адэгуащэ, искусствэм инеущырэ мафэ лъапсэ фешIы.
Къуекъо МариншIэныгъэлэжь:
— Адыгэ пшъэшъитIу тыхъоу Краснодар апшъэрэ еджапIэм тыщызэрихьылIи, илъэситфым тыщызэдеджагъ. ИIофшIагъэхэр лъэшэу сыгу рехьых. Апэрэу слъэгъугъэхэм ащыщ «Тэтэ­жъым ипшысэхэр» зыфиIорэ гобеленыр. Теджэфэ зыфэмыгъэзагъэ щыIагъэп. ЗэкIэ дэгъоу, псынкIэу къыдэхъущтыгъ. Тэ сы­хьатиплIэ сурэт зытшIыкIэ, ежьым сыхьаткIэ къышIыти чIэ­кIыжьыщтыгъ. Графики, керамики шIогъэшIэгъоныгъ, теннис джэгущтыгъ, орэди къыIощтыгъ, театрэм хэ­тыгъ, ымышIагъэ щы­Iэп. Джащ фэдэу зэкIэ шIогъэшIэгъонэу непи щыт.
Джащ фэдэу, гуфэбэныгъэ ин хэлъэу пчыхьэзэхахьэр кIуагъэ. КъекIолIагъэхэм гущыIэ фабэхэр Гощэфыжь къыфаIуагъэх. Итворчествэ лъигъэкIотэнэу, лъэпкъ тарихъыр иIэшIагъэхэмкIэ тапэкIи ыIотэнэу фэлъэIуагъэх. Ежьми ахэм яджэуапэу зэкIэми «тхьашъуегъэпсэу» къариIуагъ.
Анцокъо Ирин.