Адыгеим щызэшIуахырэ Iофыгъохэм чанэу ахэлажьэх
Адыгэ Республикэм и Общественнэ палатэ 2024-рэ илъэсым Iофэу ышIагъэр зыщызэфахьысыжьыгъэ зэхэсыгъо иIагъ. Iофтхьабзэм пэщэныгъэ дызэрихьагъ ащ итхьаматэу Устэ Руслъан.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м и ЛIышъхьэрэ иминистрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэу Владимир Свеженец, АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, Урысыем IофшIэнымкIэ и ЛIыхъужъэу, УФ-м и Общественнэ палатэ хэтэу, Адыгеим, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Къэрэщэе-Черкесым янароднэ тхакIоу МэщбэшIэ Исхьакъ, Адыгеим инахьыжъхэм я Совет итхьаматэу ГъукIэлI Нурбый, Общественнэ палатэм хэтхэр, нэмыкIхэри.
АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ыцIэкIэ зэхэсыгъом хэлажьэхэрэм шIуфэс гущыIэхэмкIэ закъыфигъэзагъ Владимир Свеженец. Республикэм ипащэ мы Iофтхьабзэм хэлэжьэнэу мыхъугъэми, Адыгэ Республикэм и Общественнэ палатэ IофшIэнэу ыгъэцакIэрэм осэшIу къызэрэфишIыгъэр ащ къыIуагъ. Сыд фэдэрэ Iофыгъоу палатэм къыIэтыхэрэм язэшIохын ЛIышъхьэм ынаIэ зэрэтыригъэтырэр, непэрэ Iофтхьабзэм зыщытегущыIагъэхэри зэрэлъагъэIэсыщтхэр ащ къыхигъэщыгъ. ТапэкIи зэкъотхэу язэдэлэжьэныгъэ лъагъэкIотэнэу къафэлъэIуагъ.
Лъэныкъо шъхьаIэу В. Свеженец къыхигъэщыгъэхэм ащыщ лъэпкъ проектхэм япхырыщын. Шэпхъэ лъагэхэм атетэу къэралыгъо программэхэр гъэцэкIагъэхэ зыхъукIэ шъолъырым исоциальнэ лъэныкъо ыкIи иэкономикэ, цIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ зыкъаIэтыщт.
«Хэбзэ къулыкъухэмрэ общественнэ IофышIэхэмрэ дэгъоу зэрэзэдэлажьэхэрэм ишIуагъэкIэ экономикэми, социальнэ лъэныкъоми зэхъокIыныгъэшIухэр афэхъух, чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьанкIэ ыкIи нэмыкIыбэхэмкIэ анахь къекIущт хэкIыпIэхэр къагъотын алъэкIы», — къыIуагъ В. Свеженец.
Владимир Нарожнэм къыхигъэщыгъ цIыфхэр ыкIи ахэм язэхахьэхэр хэбзэ къулыкъухэм зэрифэшъуашэу адэлэжьэнхэмкIэ Общественнэ палатэм мэхьанэшхо зэриIэр.
— Iофыгъо шъхьаIэхэм язэшIохынкIэ шъо шъуиеплъыкIэхэр къыдэтэлъытэх. Адыгеим щыпсэухэ-
рэм зишIуагъэ якIыщт унашъохэр тызэгъусэу зэдэтэштэх, — къыIуагъ ащ.
Устэ Руслъан икIыгъэ илъэсым зэфэхьысыжь къыфишIызэ, Iофыгъо анахь шъхьаIэу агъэцэкIагъэхэм къащыуцугъ. Ахэр республикэм щыпсэухэрэм ящыIэкIэ-псэукIэ нахьышIу шIыгъэныр, гъэцэкIэкIо хэбзэ къулыкъухэм лъэпкъ проектхэр зэрагъэцакIэрэм лъыплъэгъэныр, мысатыу организациехэм социальнэ грантхэр къыдахынхэмкIэ IэпыIэгъу афэхъугъэныр, хэбзэгъэуцу IофшIэным хэлэжьэгъэнхэр, нэмыкIхэри. Пшъэрылъхэр зэрифэшъуашэу щыIэныгъэм щыпхырыщыгъэнхэм фэшI хэбзэгъэуцу ыкIи гъэцэкIэкIо къулыкъухэр къыхагъэлажьэхэзэ пленарнэ зэхэсыгъохэр, Iэнэ хъураехэр мымакIэу зэхащагъэх.

— Адыгеим и Общественнэ палатэ хэтхэм пшъэрылъэу яIэр шъолъырым хэхъоныгъэу ышIыхэрэм защагъэгъозэныр, нэужым а къэбарыр цIыфхэм аIэкIэгъэхьэгъэныр, республикэм щыIэкIэ-псэукIэу илъыр нахьышIу шIыгъэным яIахьышIу хашIыхьаныр ары, — къыIуагъ Устэ Руслъан.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, АдыгеимкIэ 2024-рэ илъэсэу икIыгъэр мэхьанэшхо зиIэ хъугъэ-шIагъэхэмкIэ баигъэ. Республикэм иэкономикэ хэхъоныгъэхэр ышIынхэм пащэхэм, хэбзэ къулыкъухэм яIахьышхо хашIыхьагъ. Анахьэу УФ-м и Президент ихэдзынхэу 2024-рэ илъэсым гъэтхапэм и 15 — 17-м щыIагъэхэм общественнэ лъыплъэныгъэр щытхъу хэлъэу зэращызэхащагъэр къыхигъэ-
щыгъ. Хэдзынхэр зэIухыгъэу, хабзэгъэуцугъэм диштэу республикэм зэрэщыкIуагъэхэр къыIуагъ. ЛъыплъакIохэм ягъэхьазырын Общественнэ палатэм иIахьышIу хилъхьагъ.
ИкIыгъэ илъэсым ашIагъэм Устэ Руслъан къытегущыIэзэ, ныбжьыкIэ дзэ-патриотическэ движением хэхъоныгъэ ышIыным, медицинэ ыкIи коммунальнэ фэIо-фашIэхэр зэрифэшъуашэу цIыфхэм афагъэцэкIэным, общественнэ мэхьанэ зиIэ Iофтхьабзэхэр зэхэщэгъэнхэм мэхьанэшхо яIэу къыгъэнэфагъ. Грантхэм якъыдэхынкIэ мысатыу организациехэм IэпыIэгъу афэхъугъэным анаIэ зэрэтырагъэтырэр къыхигъэщыгъ. БлэкIыгъэ илъэсым мы зэнэкъокъум мысатыу организацие 50 хэлэжьагъ, сомэ миллион 44-м ехъу зытефэгъэ грантхэр къыдахыгъ, ащ щыщэу сомэ миллион 30-р республикэ бюджетым имылъку къыхэхыгъ. 2024-рэ илъэсыр Унагъом и Илъэсыгъ, ащ епхыгъэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэм ахэлэжьагъэх. Джащ фэдэу Общественнэ палатэм хэтхэм онлайн шIыкIэм тет зэхэсыгъо 80 рагъэкIокIыгъ, общественнэ уплъэкIунхэм къадыхэлъытэгъэ федеральнэ хэбзэгъэуцугъэ 23-мэ япроектхэм ахэплъагъэх. Урысыем и Общественнэ палатэ къикIыгъэ тхыгъэхэм ыкIи унашъохэм язэхэфын (пстэумкIи 523-рэ фэдиз) Iоф адашIагъ.
Шъугу къэдгъэкIыжьын 2024-рэ илъэсым щылэ мазэм Общественнэ палатэм хэтыщтхэр кIэу зэрэхадзыжьыгъэхэр. Мы организацием иIофшIэн хэхьэ пленарнэ зэхэсыгъохэр, Iэнэ хъураехэр зэхэщэгъэнхэр. Обществэр анахьэу зыгъэгумэкIырэ Iофыгъохэм пленарнэ зэхэсыгъохэм ащытегущыIэх.
Джащ фэдэу общественнэ структурэ зэфэшъхьафхэм адэлэжьэгъэнымкIэ зэзэгъыныгъэхэм язэдыкIэтхэн епхыгъэ Iофыгъохэм палатэм и Совет щыхэплъагъэх, федеральнэ хэбзэгъэуцугъэхэм япроектхэм ягъэцэкIэн тегущыIагъэх.
— Общественнэ лъыплъэным шIуагъэ къытэу зэхэщэгъэнымкIэ мэхьанэшхо зиIэ лъэныкъохэм ащыщ федеральнэ ыкIи республикэ гъэцэкIэкIо къулыкъухэм адэжь щызэхащэгъэ общественнэ советхэм яIофшIэн тыхэлэжьэныр. АР-м и Общественнэ палатэ иаппарат щытхъу хэлъэу ыкIи шIуагъэ къытэу Iоф ышIагъ, — къыIуагъ Устэ Руслъан.
2025-р — Хэгъэгум иухъумакIо и Илъэсэу Урысыем щагъэнэфагъ. Мы лъэныкъом палатэм мэхьанэшхо ритыщт. Социальнэ мэхьанэ зиIэ пшъэрылъхэр зэшIохыгъэнхэм ынаIэ тыригъэтыщт. Джащ фэдэу Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэ къызыщыдахыгъэр мыгъэ илъэс 80, АР-м и Конституцие заштагъэр илъэс 30 зэрэхъухэрэм яхэгъэунэфыкIын епхыгъэ планэу аштагъэм тегущыIагъэх.
Зэхэсыгъом къыщыгущыIагъэх МэщбэшIэ Исхьакъ, УФ-м народнэ гъэсэныгъэмкIэ ыкIи шIэныгъэмкIэ иIофышIэхэм япрофсоюз организацие и Адыгэ республикэ къутамэ ипащэу Жэдэ Зурыет, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэ — Черкес парламент» зыфиIорэм итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан, АР-м ибзылъфыгъэхэм я Союз итхьаматэу Вэрэкъо Хьалимэт, нэмыкIхэри.
КIАРЭ Фатим.