ТичIыопс — тиунэ
Мы къытэшIэкIыгъэ дунаир — Огуи, чIыгуи, пси, жьи, чъыгхэри, къолэбзыухэри, нэмыкI пстэури — Тхьэм къызфигъэхъугъэу, къызфигъэшъошагъэр цIыфыр ары. Ащ пае ар къэдгъэгъунэн ыкIи къэтыухъумэн фае. Мэзым е гъэхъунэ уц шхъонтIэ е къэгъэгъэ мэIум ядэхагъэ зэ о плъэгъугъа? Яжьы къабзэ къыпхигъахъоу зыIупщагъа? Жьыбгъэ макIэм иIушъашъэ уедэIугъа? Псыхъо къаргъом зиплъэгъожьэу къыхэкIыгъа? Ащ ынапцэ щыт чъыг ищыгъэхэр пшъэшъэ дахэхэу къыпщыхъугъа?
Тидунае дахэшъ нэр еплъэкIырэп, ау тщэгъупшэ тыфэсакъыныр а тхьэтыным: тэулъэгу, тэушIои мэз шхъуантIэр; тIэпызыгъэп, тэр-тэрэу шIоир самэу къэтэгъанэ. Ар губгъэнба, уегупшысэмэ?! Тэры зиер зэкIэ, адэ, сыд пае тэр-тэрэу тызэгуаора? Темыгупшысэу сырнычыр тэдзы, къыкIанэмэ — машIо; апч бэшэрэбхэр мэукIорэйхэшъ мэзи, псыIуи, чапи аIулъ. Хэта зилажьэр?! Щэч хэлъэп, цIыф цIыкIур ары.
Къолэбзыуи, хьакIэ-къуакIи, хьацIэ-пIацIи зи ялажьэп, хэти зэрилъэкIэу ышъхьэ фэшIушIэжьы.
Ау гъэшIэгъонба! Псэ зыпытхэм анахь Iушэу, анахь лъэшэу алъытэгъэ цIыфым — мыцIыфым ер ышIэзэ етэкъу, зыдэщытыгъэм уж къытенэ: машIоу ышIыгъэм джыри Iугъор къыхехы, ышхыгъэм къыпыкIыгъэр зэкIэ мы чIыпIэ ухъурэигъэу зыдэщысыгъэхэм щызэхэт, умышIэрэмэ, цумпахьэ мычыжьэу кIуагъэхэу къагъэзэжьыщтым фэд… Ащ зи хъун хэлъэп, лажьи-хьакъи зимыIэ мэзлъэгу дахэри, къушъхьэбг шхъуантIэри, псыхъо чэчэлэ псынкIэри зы къурэу къырамыдзэу, тичIыопс дахэ аушIои.
Ар хъунэу щытэп! ЕтIани мыхъущтыр нахьыбэрэмкIэ зышIэхэрэр зыныбжь икъугъэхэр ары. Сыд пшIэмэ хъущтыр?! Дунэе шхъуантIэм къэблэчъэшхорэ чэу лъагэрэ фэпшIынышъ, дэхьанэу къакIорэр ыпкIэ ытызэ хэмыгъэхьащтмэ.
УщыIэныр – тхъагъо, ау узфэсакъыжьын фае, плъапэ зынэсырэр хьалэчэу зэхэмыушIуаеу. ГухэкIми, нахьыбэм шIури ери зэхафырэп. ЕтIани, пкIуачIэ зыхэмылъхьагъэу, осэшIу зылъымытыгъэр къидзэгъуае; мыIуш дэдэмкIэ зэкIэ сэигъэкIи зи арыхэп. Ау тыкъэущыным игъу, щыIэнхэ фаехэба тисабыйхэр?! Пчэ пызыщтэп уишIой IуохыжькIэ. Хэти сыдигъуи тызэплъэкIыжьэу, тызфэсакъыжьэу, тичIыопс — тиунэу, тищагоу тлъытэу зедгъасэмэ — тыцIыф ыкIи тыхый.