Щынэгъончъэным иIофыгъохэр
![Image description](images_upload?image_name=2025/01/6AG_6400.jpg)
Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ изэхэсыгъоу 2024-рэ илъэсым оперативнэ-къулыкъу IофшIэным икIэуххэм ыкIи 2025-рэ илъэсым иа 1-рэ кIэлъэныкъо пшъэрылъэу зэшIуахын фаехэм афэгъэхьыгъагъэм хэлэжьагъ. Республикэм хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ иминистрэу Олег Безсмельницыным зэхэсыгъор зэрищагъ.
Iофтхьабзэм хэлэжьагъэх инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, шъолъырым ихэбзэухъумэкIо къулыкъухэм япащэхэр.
АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ иминистрэ зэхэсыгъор къызэIуихызэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, республикэм хэбзэукъоныгъэхэр щызэрамыхьанхэмкIэ пшъэрылъэу зыфашIыжьыгъэхэр икъоу гъэцэкIагъэ хъугъэх. Олег Безсмельницыным къыхигъэщыгъ Адыгеим и ЛIышъхьэ, республикэм игъэцэкIэкIо ыкIи ихэбзэихъухьэ къулыкъухэм щынэгъончъэнымрэ зыпкъитыныгъэмрэ япхыгъэ Iофыгъохэм язэшIохынкIэ шIуагъэ къытэу зэрэзэдэлэжьагъэхэм пае зэрафэразэр. Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм иштаб ипащэу, IэкIоцI къулыкъумкIэ полковникэу Максим Черносмагэ игъэкIотыгъэу къыIотагъ оперативнэ-къулыкъу IофшIэным кIэухэу фэхъугъэхэр. Ащ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, илъэсым республикэм бзэджэшIэгъэ мини 4,5-рэ фэдиз щызэрахьагъ. Общественнэ чIыпIэхэм ащызэрахьэрэ бзэджэшIагъэхэм илъэсэу икIыгъэм процент 21,1-кIэ къакIичыгъ.
Адыгеим я 2-рэ чIыпIэр щеубыты ащ фэдэ бзэджэшIагъэхэр нахь макIэу зыщызэрахьэгъэ шъолъырхэм азыфагу. Урамхэр, гупчэхэр, паркхэр ыкIи скверхэр щынэгъончъэнхэмкIэ зиIофхэр анахь дэгъухэм ар ащыщ. Хэгъэгур пштэмэ, нахь щынэгъончъэ шъолъырхэм азыфагу я 7-рэ чIыпIэр Адыгеим щиIыгъ. АСИ-м цIыфхэм щыIакIэу яIэм телъытэгъэ ирейтингкIэ я 16-рэ чIыпIэм щыт. Тыгъонэу, укIынэу, хъункIэнэу зэрахьагъэхэм япчъагъэ, илъэсэу икIыгъэм елъытыгъэмэ, къыкIичыгъ. Ау ахэм адакIоу зэкъодзэн, къэбар ыкIи телекоммуникационнэ технологиехэм алъэныкъокIэ бзэджэшIагъэхэр нахьыбэ хъугъэх.
Ащ къыхэкIэу, лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ бзэджэшIагъэхэм къакIегъэчыгъэным епхыгъэ IофшIэныр агъэлъэшынэу, гъогурыкIонымкIэ шапхъэхэр укъуагъэ мыхъунхэмкIэ, хэбзэнчъэу хэгъэгум къызэрихьэхэрэм пэшIуекIогъэнымкIэ Iофэу зэрахьэхэрэр нахь агъэлъэшынхэу пшъэрылъ афашIыгъ.
Зэхэсыгъом къызэрэщыхагъэщыгъэмкIэ, мы лъэхъэнэ благъэхэмкIэ анахь мэхьанэшхо зиIэхэм ащыщыщт общественнэ рэхьатныгъэмрэ общественнэ щынэгъончъэнымрэ республикэм къыщыухъумэгъэнхэр. Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызщыдахыгъэм ия 80-рэ илъэс изыфэгъэхьазырынрэ ихэгъэунэфыкIынрэ зыщыкIощтхэм а Iофыр анахь мэхьанэ зэратыхэрэм ащыщэу къэуцу. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат ипсалъэ ащ анаIэ щытыраригъэдзагъ.
«Непэ фэдэ лъэхъаным, тихэгъэгу бэмэ акIыб къызщыфагъэзэрэ гумэкIыгъо лъэхъаным, общественнэ щынэгъончъэныр, зыпкъитыныгъэр, цIыфхэм язэкъотныгъэ нахь гъэпытэгъэн зэрэфаем зыпари зэремыхъырэхъышэрэм сицыхьэ телъ. Непэ цIыфхэмрэ чIыпIэхэмрэ нахь игъэкIотыгъэу тынаIэ атедгъэтыным, типредприятиехэм, социальнэ учреждениехэм яIофшIэн цыхьэшIэгъоу зэхэщэгъэным тадэмылажьэ хъущтэп. ТкIуачIэ зэхэлъэу, Iофэу дгъэцакIэрэм амал зэриIэкIэ нахь шIогъэ ин къедгъэтэу тызэдэмылажьэмэ зэрэмыхъущтыр уахътэм къегъэнафэ», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.
АР-м и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, экономикэ бзэджэшIагъэхэм, къолъхьэ тын-Iыхыным, нэмыкI гомыIу лъэныкъохэм апэшIуекIорэ Iофтхьабзэхэр зэшIохыгъэнхэр анахь лъэшэу тынаIэ зытедгъэтын фаехэм ащыщхэу къэнэжьых. Предпринимательхэм яфедэхэр къэухъумэгъэнхэм, терроризмэм, экстремизмэм апэуцужьыгъэным яIофыгъохэм ренэу тынаIэ атедгъэтын фае. «Телефон терроризмэкIэ» заджэхэрэм пэшIуекIорэ бэнэныгъэри нахь дгъэлъэшын, зыныбжь имыкъугъэхэм бзэджэшIагъэхэр зэрамыхьанхэм тыдэлэжьэн, наркотикхэм ягъэфедэн епхыгъэ бзэджэшIагъэхэри нахь шIэхэу къыхэгъэщыгъэнхэм тынаIэ тедгъэтын фае.
Ахэм анэмыкIэу, IофшIэным илъэныкъо шъхьаIэхэм зыкIэ ащыщ гъогурыкIоныр щынэгъончъэныр. Республикэм ихэбзэ къулыкъухэм гъогухэр нахьышIу шIыгъэнхэм анаIэ тырагъэтыщт, къатехъухьэрэ хъугъэ-шIагъэхэр къэзыгъэлъэгъощтхэ пкъыгъохэр нахьыбэу атырагъэуцощтых. НепэкIэ республикэм комплекси 177-мэ, хьылъэхэм ящэчынкIэ автоматическэ пости 6-мэ Iоф щашIэ. Илъэсэу икIыгъэм чъэпыогъум къыщыублагъэу мобильнэ аппарат-программэ комплексэу «Тайфун» зыфиIорэм фэдэу 2 атIупщыгъ, ахэм хэбзэукъоныгъэу автомобиль уцупIэхэм ащызэрахьэхэрэр къагъэлъагъо. ГъогурыкIоныр щынэгъончъэу щытыным иIофыгъохэм мэхьанэшхо зэряIэр къыхигъэщызэ, Адыгеим и ЛIышъхьэ анаIэ тыраригъэдзагъ республикэм зекIоу къихьэрэр нахьыбэ зэрэхъурэм елъытыгъэу а Iофым нахь лъэшэу дэлэжьэнхэ зэрэфаем. Общественнэ, дин ыкIи волонтер организациехэм адэлэжьэгъэным мэхьанэу иIэри къыхигъэщыгъ. Республикэм щызэрахьэрэ бзэджэшIагъэхэм къакIегъэчыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр нахь дэгъоу гъэцэкIагъэ хъунхэмкIэ ахэм яшIуагъэ къэкIощт.
ИкIэухым КъумпIыл Мурат АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ ипащэхэм ыкIи ащ щылажьэхэрэм илъэсэу икIыгъэм Iофэу ашIагъэм пае зэрафэразэр къыIуагъ. Хэгъэгум ишъолъырыкIэхэм къэралыгъо пшъэрылъхэр гъэхъагъэ хэлъэу ащызыгъэцакIэхэрэми зэрафэразэр шъхьафэу къыхигъэщыгъ.
АР-м и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, Iофтхьабзэу зэдызэшIуахыщтхэм анахь шъхьаIэхэм ащыщэу къэнэжьы хэушъхьафыкIыгъэ дзэ операцием хэлажьэхэрэмрэ ахэм яунагъохэм арысхэмрэ IэпыIэгъу ятыгъэныр. АщкIэ республикэм щызэрахьэрэ Iофтхьабзэхэм афэгъэхьыгъэу КъумпIыл Мурат къыIотагъ, къэралыгъо фондэу «Хэгъэгум иухъумакIохэр» зыфиIорэм икъутамэ, шIушIэ Iофтхьабзэу зэшIуахыхэрэм къащыуцугъ. Общественнэ ыкIи правовой организациехэм, предпринимательхэм а Iофтхьэбзэ пстэуми яIахь ахашIыхьэ.
«ТидзэкIолIхэм ыкIи ахэм яунагъохэм арысхэм афэгъэхьыгъэ Iофыгъоу къэуцурэ пэпчъ икъоу шъунаIэ тежъугъэтынэу сышъолъэIу, кIыхьэ-лыхьэ ахэм зяшъумыгъэшI, амал зэриIэкIэ нахь псынкIэу зэшIохыгъэ зэрэхъущтхэм шъудэлажь. Адыгеим щыпсэухэрэр къышъущэгугъых шъуиIофшIэн къыдилъытэрэ лъэныкъо пстэумкIи ищыкIагъэр зэкIэ зэшIошъухынэу, ежь цIыфхэри къэшъуухъумэнхэу. Хэбзэгъэуцугъэу щыIэр мыукъогъэныр, общественнэ ыкIи социальнэ зыпкъитыныгъэр щыIэныр — ахэр ары цIыфхэм цыхьэу хабзэм, хэбзэухъумакIохэм афашIырэр нахь пытэным лъапсэ фэхъухэрэр. Урысыем и Президентэу Владимир Путиным къыгъэуцурэ пшъэрылъхэр зэшIохыгъэ хъунхэмкIэ ащ зэкIэми анаIэ тырагъэтын фае, сыда пIомэ экономикэм хэхъоныгъэу ышIыщтыри, цIыфхэм ящыIакIэ зыфэдэщтыри ахэм ялъытыгъ», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Полицием иIофышIэхэу къулыкъум анахь гъэхъэгъэшхохэр щызышIыгъэхэм шIухьафтынхэр афагъэшъошагъэх. Хэбзэгъэуцугъэм игъэпытэнкIэ гъэхъагъэу яIэхэм апае АР-м и ЛIышъхьэ ирэзэныгъэ тхылъ афагъэшъошагъ МВД-м игъэIорышIапIэ IофышIэхэмкIэ иотдел иинспектор шъхьаIэу Анзэрэкъо Наталье, хъызмэт ыкIи сервис лъэныкъомкIэ Гупчэм иводителэу Арсен Погосян, правовой отделым июрисконсультэу Богдан Скобченкэм, следственнэ гъэIорышIапIэм иканцелярие ипащэу Наталья Сухопаровам. АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм ирэзэныгъэ тхылъхэр, Урысыем и МВД икъулыкъу шIухьафтынхэр IофышIэ заулэми афагъэшъошагъэх.
АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу къытырэ къэбархэмкIэ Тхьаркъохъо Сафыет.