БэнэкIо цIэрыIохэр Адыгеим щагъэсагъэх, республикэм ыцIэ спортым лъагэу щаIэтыгъ. Дунэе спортым итарихъ дышъэ хьарыфхэмкIэ хатхагъэх зэнэкъокъухэм апэрэ чIыпIэхэр къащызыхьыгъэхэр. Ахэм ащыщ зэлъашIэрэ чемпионэу, республикэм иапшъэрэ тынэу медалэу «Адыгеим и Щытхъузехь» зыфиIорэр къызфагъэшъошагъэу Алхъо Сыхьатбый. Ар дунаим гъогогъуитIо, Европэм гъогогъуищэ ыкIи Урысыем гъогогъуитфэ ячемпион. Мы мафэхэм ащ ыныбжь илъэс 50 хъугъэ.

Сыхьатбый илIакъокIэ Блащэ­псынэ щыщ. 1999-рэ илъэсым Адыгэ къэралыгъо университетым физическэ культурэмкIэ ыкIи спортымкIэ ифакультет къыухыгъ. Спортышхом гъогоу къыщикIу­гъэм кIэкIэу тыщигъэгъозагъ, бэнэпIэ алырэгъум зэIукIэгъоу щыриIагъэ­хэр щыгъупшэхэрэп, гум къинэжьхэу, узыIэпащэу ахэр щытыгъэх, гъэхъэгъэшхохэр ышIыгъэх.
Ащ къызэрэтфиIотагъэмкIэ, илъэс 12 ыныбжьэу спортым пыхьагъ, ищысэтехыпIагъэр ятэу Тыркубый. Ар шъхьафит бэнэным пылъыгъ, нэужым дзюдом зыфигъэзагъ. Ежь Сыхьатбый ицIыкIугъом кIэлэ псынкIэу щытыгъ.

Секциеу дзюдомкIэ апэрэ тренерэу иIагъэр Андриан Выростковыр ары. Апэрэ мафэм къыщегъэжьагъэу къыдэхъоу ригъэ­жьагъ ыкIи спортымкIэ къэгъэлъэ­гъон дэгъухэр иIагъэх. ДзюдомкIэ Урысыем ипервенствэ я 2-рэ чIыпIэр, дунаим ипрофсоюзхэм ячемпионат я 3-рэ чIыпIэр къащыдихыгъ. Арэущтэу щыт нахь мышIэми, дзюдор къыбгынэн ыкIи самбэм зыритын фаеу хъугъэ, сыда пIомэ Сыхьатбый килограмм 52-рэ къыщэчыщтыгъэр, ар мэкIагъэ. ДзюдомкIэ шапхъэу щыIэмкIэ къыщэчырэр килограмм 60-м къыщежьэу щытын фэягъ.
Нэужым илъэс 15 ыныбжьэу самбэмкIи IэпэIэсэныгъэ ин зэ­рэхэлъыр къыгъэлъэгъуагъ, цы­хьэу фашIыгъэр Сыхьатбый къыгъэшъыпкъэжьыгъ. СамбэмкIэ спортсмен анахь дэгъухэм ащыщ хъугъэ.
БэнэпIэ алырэгъум зэIукIэгъоу щыриIагъэхэр непи ынэгу кIэтых. НыбжьыкIэхэм я Европэ, дунэе зэнэкъокъухэм текIоныгъэр къащыдихыгъ. Ахэм ауж ыныбжь икъугъэу нахьыжъхэм ахэтэу бэ­нагъэ. Илъэс 20-м къыщегъэ­жьагъэу спортым хэтыфэ Европэм гъогогъуищэ апэрэ чIыпIэр, Европэм иклубнэ командэхэм язэнэкъокъу текIоныгъэр къащыдихыгъ. Урысыем и Кубок гъогогъуиплIэ, дунаим и Кубок гъогогъуитIо, Урысыем ичемпионат гъогогъуитфэ, дунаим ичемпионат гъогогъуитIо ащытекIуагъ.
Илъэс 16 ыныбжьэу дунэе класс зиIэ мастер, илъэс 24-м Урысым спортымкIэ изаслуженнэ мастер хъугъэ.
Спортым хэшIыкI фызиIэу, ащ пыщагъэу дунаим икъэралыгъуабэхэм ащыпсэухэрэр С. Алхъом игъэхъагъэхэм ащыгъуазэх. Сыда пIомэ Урысыем ыкIи IэкIыб къэралхэм бэрэ текIоныгъэр, хагъэ­унэфыкIырэ чIыпIэхэр къащи­хьыгъ.

Гуфэбагъэ хэлъэу шIукIэ ягугъу ешIы илъэс зэкIэлъыкIохэм итренерыгъэхэу Андриан Выростковым, СССР-м изаслуженнэ тренерэу Хьэпэе Арамбый, Урысыем, Адыгеим язаслуженнэ тренерэу Хъот Юныс. Ахэр ипащэхэу самбэм зыфигъэсагъ, дунаим цIэрыIо щыхъугъ.
Самбистэу Алхъом ренэу спорт зыпкъитыныгъэ хэлъыгъ, ащ къы­гъэлъагъощтыгъ самбэм хэшIыкIышхо зэрэфыриIэр. Спортсмен бэлахь зэрэхъущтым гу лъызытэгъэ тренерхэм дэгъоу къагурыIощтыгъ, ахэм ренэу зэпхыныгъэ адыриIагъ.
— Самбэр спорт лъэпкъ гъэшIэгъон. Ащ сэ цIыф си­шIыгъ, кIуачIэ къысхилъ­хьагъ, сишэн ыпсыхьагъ. ЗэкIэмэ анахь шъхьаIэр щэIагъэ къызхэбгъэфэныр, техникэм зыфэбгъэсэныр ары. Тренерым угу­ры­Iоным, уишъэфхэм ащыбгъэгъозэным мэхьанэшхо иI,— еIо Сыхьатбый.
НыбжьыкIэхэр гъогу занкIэ тещэгъэнхэм, спортым упылъыным цIыфым ищыIэныгъэкIэ федэшхо зэряIэр Сыхьатбый хегъэ­унэфыкIы.
Мы мафэхэм къэралыгъо учреждениеу «Самбэ бэнэным зыщыфагъэсэхэрэ спорт еджэ­пIэ Гуп­чэу» АР-м щыIэм ипащэ игуа­дзэу С. Алхъом Iоф ешIэ. Ныб­жьы­кIэхэр зэ­нэкъо­къу­хэм афэгъэ­хьазырыгъэн­хэмкIэ мастер классхэр афызэхещэ, самбэм щагъэфедэрэ «техникэм» ишъэф­хэм ащегъэгъуа­зэх. Адыгеим испортсмен ныбжьыкIэхэм гъэхъагъэхэр яIэхэ хъун­хэмкIэ иIахьышIу къы­зэри­гъэкIощтым мы­пшъы­жьэу Iоф дешIэ.
Зэрэспортсмен бэлахьым имызакъоу, цIыфышIоу, ныбджэ­гъушIоу зэрэщытыр Сыхьатбый зышIэ­хэ­рэм къыкIагъэтхъы. «Адыгэ кIэлэ шъыпкъ, ыIорэм епцIыжьырэп, узщыгугъын кIал», — джары къыраIуалIэрэр.
— Нахьыжъхэм якуп хэтэу Сыхьатбый садэжь зыщигъэсагъ. А уахътэм къыриубытэу Европэм икомандэхэм язэнэ­къокъу, Европэм ичемпионат, дунаим и Кубок ыкIи дунаим ичемпионат текIоныгъэхэр къащыдихыгъ. Сыхьатбый Iоф дэпшIэщтмэ, фэдэ щыIэп, кIэ­лэ рэ­хьат, гупсэф. ЕпIорэр хахьэ, фапшIэрэр зэхе­шIыкIы. ЕпIорэр ищыIэныгъэ епхы­гъэу зэригъэфедэн ылъэкIыщтыр къыгурыIозэ, зышъ­хьа­мысыжьэу С. Ал­хъом Iоф зыдишIэ­жьыгъ. Зы тренировки, зэнэкъокъуи ныбжьи блигъэ­кIыгъэп. ЕтIани къы­хэзгъэщынэу сызыфаер, мы кIалэм зысшIэрэм къы­щыублагъэу зы мыхъун гущыIи къыIоу зэхэсхыгъэп. Сыхьатбый игъэ­хъагъэхэм ялъытыгъэу ащ осэ икъу зэрэфамышIыгъэр сэркIэ гукъэошху, — къы­Iуагъ Урысыем, Адыгеим язаслуженнэ тренерэу Хъот Юныс.
Блащэпсынэхэм ацIэкIэ Алхъо Тыркубый икIалэу Сыхьатбый имэфэкIыкIэ къыфэгушIуагъ Бэлокъо Аслъан:
— Сыхьатбый адыгагъэрэ намысрэ зэрылъ унэгъо зэгурыIожь къыщыхъугъ. Ятэу Тыркубый цIыфыгъэшхо хэлъ, лъытэныгъэ ыкIи шъхьэ­кIафэ зыфашIыхэрэм ащыщ. ИкIали ятэ илъагъо тетэу рэкIо, дэгъоу ыгъэ­сагъ, спортымкIэ гъэхъэгъэшхохэр иIэх, блащэпсынэхэмкIэ ащ лъэшэу тырэгушхо. АдыгэхэмкIэ спортышхом итарихъ пытэу хэуцуагъ. Сыд фэдизэу гъэхъэгъэшхо­хэр иIэхэми, зыщытхъужьыныр ащ икIасэп, Iэдэбышхо хэлъ. Сыхьатбый фэдэ кIалэ адыгэ лъэпкъым къызэрэхэ­кIыгъэм осэшIу фэпшIынэу щыт. Псауныгъэ пытэ иIэу, тапэкIи игугъу дахэкIэ аригъаIоу, шIур игъогогъоу щыIэнэу тыфэлъаIо.
КIарэ Фатим.
Сурэтхэр: С. Алхъом ихъарзынэщ.