Top.Mail.Ru

ЛIэшIэгъум ымакъ

Image description

Щылэ мазэм и 15-м КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Къутамэ «ЛIэшIэгъум ымакъ» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоныр къыщызэIуахыгъ.

СурэтышI-модельерэу, Урысыем искусствэхэмкIэ иIофышIэшхоу, Къалмыкъым культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу Жозефина Буль итворчествэ ар фэгъэхьыгъ. Музеим къыритыгъэ пкъыгъуи 100-р Iофтхьабзэм хэхьагъ. КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъхэм яискусствэкIэ Къэралыгъо музеим и Къутамэ илъэс 40 зэрэхъурэм ар фэгъэхьыгъ.
Музеим ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт Iофтхьабзэр къызэIуихыгъ:
— IэпэIасэм къытитыгъэ сурэтхэр, лъэпкъ шъуашэхэр, панно шIыгъэхэр къэгъэлъэгъоным хэдгъэхьагъэх. Дунаим щызэлъашIэрэ къалмыкъ лъэпкъ шъуа­шэхэр ямышIыкIэу гъэпсыгъэх. IэпэIасэм иIэшIагъэхэм илъэпкъ идэхагъэ къырагъэлъэгъукIы. Ишъошэ дыгъэ зэфэ­шъхьафхэмкIэ, иIэшIагъэхэмкIэ сурэтышI IэпэIасэр искусствэ лъагэм къыфэ­кIуагъ. Жозефина Буль игушъхьэкIэн лъапIэ цIыфхэм къахэнагъ.


— Я 19-рэ лIэшIэгъум икIэух щегъэ­жьагъэу IэпэIасэм ыIапэ къычIэкIыгъэ шъуашэхэр музеим ифонд хэлъых. Къал­мыкъ шъуашэм анахь къахэзгъэщырэ нэшанэу иIагъэр шъохэмкIэ кIэракIэу, зэдиштэу зэрэдыгъэр ары, тхыпхъэу телъымкIи зэкIужьэу щытыгъ. Ахэр данэм, къэтабэм, дышъэ е тыжьын пар­чам хэшIыкIыгъэх. Къалмыкъмэ щыгъын­ри паIори къызэкIоу зэпалъхьэщтыгъ, шъор, цыр, къамзыир ахэм агъэфедэщтыгъ. ПаIор зыхашIыкIыщтыгъэр шэкI Iужъу. Ащ тыжьын-дышъэ идагъэхэр зиIэ къэтабэр къырадэкIыщтыгъ. Панно гъэшIэгъонхэу Буддэ, Шивэ, къалмыкъ эпосым илIыхъужъэу Джангар афэгъэ­хьыгъэхэр IэпэIасэм ямышIыкIэу къыригъэлъэгъукIыгъэх. Пкъыгъо пэпчъ аты­ришIыхьэгъэ тхыпхъэмэ гупшысэ куу ахилъхьагъ, — къыIуагъ музеим иIофышIэу ХъокIо Ларисэ.
— Лъэпкъым икультурэ шъуашэр изы Iахьэу щыт. КъокIыпIэм щыпсэурэ лъэпкъ­хэм яискусствэ зэмылIэужыгъу. Къалмыкъ лъэпкъ тхыдэр сурэтхэмкIэ, пкъыгъо зэфэшъхьафхэмкIэ, шъуашэхэмкIэ, пIуаблэхэмкIэ къизыIотыкIырэ Iоф­шIа­гъэхэу Жозефина Буль музеим къы­ри­тыгъэхэр тын лIапI. Мы къэгъэлъэ­гъоным хэхьагъэр лъэпкъым икультурэ изы Iахь цIыкIу нахь мышIэми, ащ ифэбагъэ зыхэтшIагъ, — къыIуагъ музеим иотдел ипащэу Кирилл Еременкэм.
БлэкIыгъэ лIэшIэгъум ия 70-рэ илъэс­хэм Жозефина Буль щыгъынхэр къыугупшысыщтыгъэх. А лъэхъаным лъэпкъ ансамблэу «Тюльпан» зыфиIорэм, сценическэ шъуашэхэр фишIыгъ. Джащ щыублагъэу IэпэIасэмрэ къэшъокIо купымрэ язэдэлэжьэн щыIэныгъэм щыпхыращыгъ.
Къалмыкъ лъэпкъым итарихъ шъуа­шэм чIыпIэ ин зэрэщиубытырэр сурэтыбэмэ ыкIи пкъыгъуабэмэ къахэщы. Лъэпкъ тамыгъэхэр, тхыпхъэхэр ахэолъэ­гъукIы. ЩэIэфэ ылэжьыгъэр лъэпкъым инэпэеплъэу къэнагъ.
Лъэпкъым икIэн къыухъумэным фэлэжьэгъэ Жозефина Буль иIэшIагъэхэм мазэм къыкIоцI цIыфхэр яплъынхэ алъэ­кIыщт.
Лъэпшъыкъо
Фатим.

Сурэтхэр: Iэшъынэ Аслъан.